Σοβαρές επισημάνσεις για τη φοροδιαφυγή, το μαύρο χρήμα, τη δράση των πολιτικών προσώπων και των συνεργατών τους αλλά και των ελεγκτικών αρχών στην Ελλάδα περιλαμβάνει η εφετινή έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το οικονομικό έγκλημα («Money Laundering and Financial Crimes»).
Στην έκθεση τονίζονται η διαφθορά του δημοσίου τομέα, τα κενά στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος, το ελλιπές σχήμα για τον έλεγχο των χρηματικών ροών (ακόμη και μέσα στο τραπεζικό σύστημα) και εντοπίζεται ο ανεπαρκής έλεγχος της δράσης πολιτικών προσώπων που κατέχουν (ή κατείχαν) δημόσιες θέσεις.
«Υπήρξε τραγική»
Η έκθεση η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες ακολούθησε τις δηλώσεις του Μπαράκ Ομπάμα στο CNN για το θέμα της φοροδιαφυγής. Ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε (31.1.2015) ότι «η συλλογή των φόρων στην Ελλάδα ήταν διάσημη για το πόσο τραγική υπήρξε». Πρόσθεσε δε ότι χρειάστηκε η δρομολόγηση σειράς αλλαγών για να παραμείνει η χώρα ανταγωνιστική στο περιβάλλον των διεθνών αγορών, σημειώνοντας όμως ότι αυτές οι αλλαγές δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν σε ένα περιβάλλον συνεχιζόμενης λιτότητας.
Η ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξετάζει την κατάσταση υπό τον γενικό τίτλο της καταπολέμησης των ναρκωτικών και της τρομοκρατίας (International Narcotics Control Strategy Report – INCSR),ενώ τα σχόλια για την οικονομική διαφθορά περιλαμβάνονται στο δεύτερο μέρος.
Τα βασικά σημεία αυτού του τμήματος της έκθεσης έχουν ως εξής:
Φοροδιαφυγή. Η χώρα χαρακτηρίζεται ευάλωτη (μεταξύ άλλων) σε φαινόμενα όπως το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, το λαθρεμπόριο και η «ευρείας έκτασης φοροδιαφυγή». Στις βασικές αιτίες συγκαταλέγονται η διαφθορά του Δημοσίου και η εκτεταμένη γκρίζα οικονομία.
Πολιτικό προσωπικό. «Η κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι τα πολιτικά πρόσωπα στο εσωτερικό της υπόκεινται σε αυξημένο έλεγχο» αναφέρει το σχετικό απόσπασμα. Η έκθεση χρησιμοποιεί την κωδική ονομασία PEPs (politically exposed persons), η οποία αφορά πρόσωπα που κατέχουν (ή κατείχαν στο παρελθόν) δημόσιες θέσεις, καθώς και τους συνεργάτες τους. Η αναφορά είναι σαφής και παραπέμπει στον έλεγχο του φαινομένου της διαφθοράς κα μέσω των μεθόδων οικονομικού και νομικού έλεγχου.
Οικονομικό έγκλημα. Στην έκθεση τονίζεται ότι η Ελλάδα εργάζεται για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (FIU). Κάτω από αυτή την ομπρέλα λειτουργούν η Τράπεζα της Ελλάδος,ηΕπιτροπή Κεφαλαιαγοράςκαι τα υπουργεία Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Το πρόβλημα, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δεν είναι τα τεχνικά μέσα των υπηρεσιών αλλά οι επιπτώσεις από τις περικοπές στον Προϋπολογισμό λόγω της πολιτικής λιτότητας.
Μη ελεγχόμενες συναλλαγές. Η έκθεση επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει υιοθετήσει ένα σύστημα για την καταγραφή χρηματικών συναλλαγών ευρείας κλίμακας. Σημειώνεται ωστόσο ότι υπάρχει νομοθεσία που ορίζει ότι οι συναλλαγές άνω των 1.500 ευρώ πρέπει να γίνονται με τραπεζικές μεταβιβάσεις, επιταγές, κάρτες κ.τ.λ., ενώ οι μεταφορές ποσών άνω των 100.000 ευρώ υπόκεινται σε έλεγχο. Πηγή ανησυχίας παραμένει η λαθραία μεταφορά χρηματικών ποσών σε μετρητά από τα σύνορα της χώρας.
Οργανωμένο έγκλημα και τρομοκρατία. Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελούν η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων, το οργανωμένο έγκλημα, η παράνομη μετανάστευση και το trafficking. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι το οικονομικό έγκλημα έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, και ότι εγκληματικές οργανώσεις, ορισμένες με διασυνδέσεις με τρομοκρατικές ομάδες, προσπαθούν όλο και περισσότερο να χρησιμοποιήσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα για τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων» σημειώνεται στην έκθεση.
Λαθρεμπόριο. Εδική αναφορά γίνεται στα λαθραία προϊόντα και στα ναρκωτικά. Η έκθεση εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι Ζώνες Ελευθέρου Εμπορίου στα λιμάνια του Ηρακλείου, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εντοπίζει κενά που επιτρέπουν το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος πάνω στη βάση παράνομων εμπορικών δραστηριοτήτων. Λόγω της εκτεταμένης μαύρης οικονομίας στην Ελλάδα η κλίμακα του λαθρεμπορίου και των εσόδων από αυτό δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί, σύμφωνα πάντα με την έκθεση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
