Σφίγγει τη μέγγενη της ρευστότητας η ΕΚΤ με τη χθεσινοβραδινή απόφασή της να σταματήσει από τις 11 Φεβρουαρίου να κάνει δεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο. Ταυτόχρονα, αυξάνει την πίεση στην κυβέρνηση, η οποία καλείται να διαπραγματευθεί τη συμφωνία-γέφυρα που επιδιώκει υπό ασφυκτικές συνθήκες.
Η απόφαση της ΕΚΤ, που επιβεβαιώνει σχετικό ρεπορτάζ του Βήματος, προβλέπει ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν πλέον να καταθέτουν ομόλογα και άλλους τίτλους του ελληνικού δημοσίου ως ενέχυρα στην ευρωτράπεζα για να αντλούν ρευστότητα. Αντ’ αυτού, τις παραπέμπει στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας (ELA) της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο ELA αποδέχεται τους τίτλους του ελληνικού δημοσίου και μέσω του μηχανισμού αυτού τραπεζικές πηγές υπολογίζουν ότι τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα θα αντλήσουν περί τα 45 δις. Ευρώ για να καλύψουν την ακύρωση της χρηματοδότησης της ΕΚΤ.
Ωστόσο, η χρηματοδότηση αυτή κοστίζει 1-1,5% ακριβότερα. Πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος εκτιμούν ότι πέρα του αυξημένου κόστους δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση στη ρευστότητα, καθώς η ρευστότητα που χάνεται αντικαθίσταται αναλόγως από τον ELA.
Αλλωστε και το 2012 είχε συμβεί το ίδιο πράγμα, όταν η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών μέσω του έκτακτου μηχανισμού είχε φθάσει τα 130 δις. Ευρώ.
Όμως σήμερα έχουν αλλάξει τα δεδομένα και η χρήση του ELA δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την Τράπεζα της Ελλάδος όπως το 2012 αλλά απαιτείται σχετική έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.
Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να δέχεται ομόλογα του EFSF που προσκομίζουν οι ελληνικές τράπεζες, ενώ θα ξανακάνει αποδεκτά τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου αν η χώρα ενταχθεί και πάλι σε πρόγραμμα,
Της χθεσινής απόφασης είχε προηγηθεί, λίγες ώρες νωρίτερα, η ανανέωση για δύο εβδομάδες της παροχής ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA.
Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι η ΕΚΤ αποφάσισε να σταματήσει να κάνει δεκτά ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα λίγο μετά την επίσκεψη του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάνη Βαρουφάκη στην Φρανκφούρτη και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Αιτιολογώντας την απόφασή της η ΕΚΤ επικαλείται την αδυναμία ολοκλήρωσης της πέμπτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος στήριξης το οποίο λήγει στις 28 Φεβρουαρίου και η ελληνική πλευρά δεν έχει καταθέσει αίτημα παράτασης.
Σημειώνεται ότι ο Μάριο Ντράγκι έγκαιρα είχε κάνει σαφές ότι η ΕΚΤ θα αποδέχεται τα ελληνικά ομόλογα μόνο αν η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα. Με την ελληνική κυβέρνηση να μην έχει ζητήσει παράταση μέχρι σήμερα, η ΕΚΤ έκρινε ότι δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια αφού η έγκρισης της παράτασης απαιτεί σχετική απόφαση από τα κοινοβούλιο ορισμένων χωρών, μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο πέρα της 28ης Φεβρουαρίου.
Ετσι αποφάσισε να σταματήσει να κάνει αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα από τις 11 Φεβρουαρίου, δύο ημέρες μετά τις προγραμματικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και την ίδια ημέρα που λήγουν έντοκα ύψους 1,4 δις. Ευρώ, τα οποία οι ελληνικές τράπεζες θα κληθούν να ανανεώσουν συμμετέχοντας όχι μόνο για το δικό τους μερίδιο αλλά και για αυτό των ξένων που πλέον απέχουν από τις δημοπρασίες.
Είναι σαφές ότι με την απόφασή τους αυτή οι ευρωπαίοι επιχειρούν να ασκήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση για να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, συνεχίζοντας εκεί απ όπου είχε σταματήσει η προηγούμενη κυβέρνηση.
Ενδεικτικό της στάσης ευρωπαίων είναι οι δηλώσεις του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς ότι εάν η κυβέρνηση αλλάξει μονομερώς τις συμφωνίες τότε η Αθήνα θα σταματήσει να λαμβάνει χρηματοδότηση και το κράτος δεν θα μπορεί να αυτοχρηματοδοτηθεί.
Των δηλώσεων αυτών προηγήθηκε η άρνηση του Μάριο Ντράγκι να εγκρίνει την έκδοση πρόσθετων εντόκων γραμματίων ύψους 10 δις. Ευρώ για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας όσο διαρκεί η διαπραγμάτευση για την επόμενη ημέρα και το χρέος που επιδιώκει η κυβέρνηση. Ο ευρωτραπεζίτης παρέπεμψε το θέμα στο Eurogroup.
