Αφιέρωμα Ενέργεια: Η εποχή του ελληνικού πετρελαίου

Μετά τη συμφωνία με τη νορβηγική εταιρεία PGS (Petroleum Geo-Services), στην οποία ανατέθηκαν κατόπιν διαγωνισμού οι σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και στην Κρήτη για την ανεύρεση κοιτασμάτων πετρελαίων και φυσικού αερίου, ο φάκελος για την αναζήτηση πετρελαίου στην Ελλάδα αναμένεται να ανοίξει ξανά μόλις ολοκληρωθεί η συμφωνία με την τρόικα και έρθουν τα λεφτά της βοήθειας.

Η Petroleum Geo Services είναι η εταιρεία που με τα ευρήματά της συνέβαλε στην ανακάλυψη των γνωστών κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου. Ωστόσο ακόμη δεν έχουν υπογραφεί οι σχετικές συμβάσεις με το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να ξεκινήσουν οι σεισμικές έρευνες που θα διεξαχθούν σε μια τεράστια έκταση 225.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σε απόσταση 100-400 χιλιομέτρων από τις ακτές του Ιονίου και 200 χιλιομέτρων από αυτές της Νότιας Κρήτης. Ειδικά η θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη και ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η γεωλογική δομή της είναι συγγενική με εκείνες της Κύπρου και του Ισραήλ, όπου επίσης βρέθηκαν πλούσια κοιτάσματα.

Για τις έρευνες πετρελαίου στη χώρα μας το 2013 και το 2014 θα είναι χρονιές-σταθμοί, καθώς αναμένεται να πιάσουν δουλειά οι Νορβηγοί, οι οποίοι έχουν μεγάλη εμπειρία από έρευνες στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Στην επιλογή τους μέτρησε το γεγονός ότι διαθέτουν 14 συνολικά δικά τους πλοία, αλλά κυρίως ότι δεν έθεσαν κανένα χρονικό περιθώριο για την προχρηματοδότηση των ερευνών, το συνολικό κόστος των οποίων θα φθάσει τα 15 εκατ. ευρώ.

Τα σεισμικά θεωρούνται από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους εντοπισμού πιθανών κοιτασμάτων, και είναι χαρακτηριστικό ότι η Κύπρος οδηγήθηκε στην επιτυχία του περίφημου Οικοπέδου 12 αξιοποιώντας τα ευρήματα των ερευνών που είχαν προηγηθεί του γύρου παραχωρήσεων ο οποίος κατέληξε στην ανάθεση στην αμερικανική Noble Energy.

Το επόμενο βήμα είναι η προκήρυξη το 2014 από το Ελληνικό Δημόσιο διεθνούς γύρου παραχωρήσεων, και μετά την ανακήρυξη αναδόχου η έναρξη των γεωτρήσεων.

Ειδικά για την Κρήτη έχουν δημιουργηθεί μεγάλες προσδοκίες. Σύμφωνα με υπολογισμούς μελέτης που εκπόνησαν έλληνες και ξένοι ειδικοί από κοινού με το Κέντρο Γεωλογικών Μελετών του Καναδά, το Δημόσιο μπορεί να προσδοκά έσοδα 270 δισ. δολαρίων από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων φυσικού αερίου που κρύβει η θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης για τα επόμενα 25-30 χρόνια.

Η μελέτη, που σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters φέρεται να είναι σε γνώση και του γραφείου του Πρωθυπουργού, συνέκρινε τη γεωλογία της περιοχής νοτίως της Κρήτης με θαλάσσιες περιοχές ανά τον κόσμο που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά και όπου ήδη έχουν βρεθεί κοιτάσματα (Νησιά Μπαρμπέιντος στα ανοιχτά της Βενεζουέλας και Τιμόρ στην Αυστραλία).

Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα νερά νοτίως της Κρήτης μπορεί να κρύβουν σημαντικά αποθέματα, που ίσως φθάνουν ακόμη και τα 2 τρισ. κυβικά μέτρα αερίου (που ισοδυναμούν με 20 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου). Εφόσον οι εκτιμήσεις αυτές επαληθευθούν, θα μιλάμε για την ανακάλυψη ποσότητας ίσης με αυτήν 14 κυπριακών οικοπέδων Αφροδίτη. Η συγκεκριμένη μελέτη εκπονήθηκε από το Κέντρο Γεωλογικών Ερευνών του Καναδά, μαζί με τον Alain Bruneton (πρώην γενικός διευθυντής Γεωφυσικής του γαλλικού Ινστιτούτου Πετρελαίων).

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αμέσως μόλις γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών το Δημόσιο θα πρέπει να προκηρύξει ταυτόχρονα έναν μεγάλο αριθμό θαλασσίων οικοπέδων, ακριβώς όπως έκανε η Κύπρος.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), στην Ελλάδα υπάρχουν 250-300 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου στα τρία οικόπεδα (Πατραϊκός κόλπος, Ιωάννινα και Κατάκολο) τα οποία μπορεί να αποδώσουν έσοδα περί τα 20 δισ. ευρώ σε βάθος εικοσαετίας.

Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη οι εκτιμήσεις επιστημόνων ότι κάτω από την Κρήτη υπάρχει μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου, τότε η αξία ανεβαίνει στα ύψη. Αρκεί να είναι η χώρα σε θέση να ανακαλύψει τα κοιτάσματα και να τα αξιοποιήσει.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ: Στα 50 με 80 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου εκτιμώνται τα απολήψιμα κοιτάσματα στο βόρειο τμήμα της Ηπείρου, πάνω από τα Ιωάννινα.

ΠΑΤΡΑΪΚΟΣ: Ο κόλπος θεωρείται ο πιο πλούσιος σε κοιτάσματα πετρελαίου. Κρύβει 200 εκατομμύρια βαρέλια και είναι η θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται δυτικά του Νομού Ηλείας ως Κεφαλλονιά, Ιθάκη και Ζάκυνθο.

ΚΑΤΑΚΟΛΟ: Το Δυτικό Κατάκολο είχε και αυτό ερευνηθεί στο παρελθόν. Εκτιμάται ότι έχει απολήψιμα κοιτάσματα 3 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου.

Συγκεκριμένα, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, πρόσφατες σεισμικές έρευνες στην περιοχή του Πατραϊκού κόλπου έχουν εντοπίσει ενδιαφέρουσες πετρελαιοπιθανές γεωλογικές δομές. Τα εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα είναι της τάξεως των 200 εκατομμυρίων βαρελιών. Η περιοχή θεωρείται δύσκολη, δεδομένου ότι παρόμοιοι γεωλογικοί στόχοι δεν έχουν διατρηθεί ως σήμερα στον ελλαδικό χώρο.

Η Ηπειρος, βορείως των Ιωαννίνων, είναι ενδιαφέρουσα περιοχή για βαθείς στόχους σε έντονα ορεινό ανάγλυφο. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί υψηλού κόστους σεισμική και γεωτρητική έρευνα για τον εντοπισμό πετρελαιοπιθανών γεωλογικών στόχων σε μεγάλα βάθη (μεγαλύτερα των 4.000 μ.). Πρώτες εκτιμήσεις για απολήψιμα αποθέματα κάνουν λόγο για 50-80 εκατομμύρια βαρέλια.