Πριν καλά-καλά «καθήσει η σκόνη» από το μεγάλο σκάνδαλο της χειραγώγησης του διατραπεζικού επιτοκίου Libor από την Barclays και αρκετά ακόμη μεγαθήρια του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, που εξακολουθεί να συνταράσσει το λονδρέζικο Σίτι, ήρθε η σειρά της μεγαλύτερης βρετανικής αλλά και ευρωπαϊκής τράπεζας, της HSBC, να «κοσμήσει» με τις αμαρτίες της τα πρωτοσέλιδα και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, κατηγορούμενη για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Αν πιστέψουμε την επίσημη έκθεση της αμερικανικής Γερουσίας για το σκάνδαλο, η βρετανική υπερτράπεζα είχε εξελιχθεί την τελευταία δεκαετία στο μεγαλύτερο πλυντήριο βρώμικου χρήματος στον κόσμο, αφού οι κατά τόπους θυγατρικές της παρείχαν σε τρομοκράτες, εμπόρους ναρκωτικών και όπλων, αλλά και σε διάφορα άλλα εγκληματικά καρτέλ, πλήρη πρόσβαση στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα. Στην έκθεση γίνεται λόγος για «συνειδητή θέσπιση ελλιπών κανονισμών», με αποτέλεσμα να γίνει η HSBC το μεγαλύτερο «πλυντήριο» μαύρου χρήματος παγκοσμίως!

Από την έκθεση των 335 σελίδων προκύπτει πως την τελευταία δεκαετία τα συστήματα διαφάνειας και ελέγχου της τράπεζας δεν ήταν απλώς «χαλαρά», αλλά είχαν σχεδιαστεί ουσιαστικά με τέτοιον τρόπο ώστε να προσελκύουν τους… καλύτερους πελάτες: μεξικανούς ναρκοβαρόνους, σαουδάραβες υπόπτους για οικονομική υποστήριξη της Αλ Κάιντα και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων και φυσικά υψηλόβαθμους σύρους και ιρανούς αξιωματούχους, που κανονικά εμπίπτουν στις κυρώσεις κατά των κυβερνήσεών τους.
Συγκεκριμένα, η βρετανική τράπεζα κατηγορείται ότι το 2007 και το 2008 μετέφερε από τη θυγατρική της στο Μεξικό στη θυγατρική της στις ΗΠΑ 7 δισ. δολάρια – παράνομα κέρδη από το εμπόριο ναρκωτικών. Επίσης, στην έκθεση αναφέρεται ότι από το 2006 ως το 2010 η HSBC Bank USA δέχθηκε μεταφορά μετρητών ύψους 1 δισ. δολαρίων από τη σαουδαραβική τράπεζα Al Rajhi, που ελέγχεται, κατά τις ΗΠΑ, για σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις.
Στην έκθεση σημειώνονται επίσης συστηματικές παραβιάσεις από την HSBC των οικονομικών κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον κατά του Ιράν, ύψους 19,4 δισ. δολαρίων, ενώ έχουν εντοπιστεί συναλλαγές της αμερικανικής θυγατρικής της HSBC και με πελάτες της σε άλλες ύποπτες ή απαγορευμένες από τις αμερικανικές αρχές χώρες, όπως είναι η Βόρεια Κορέα, η Κούβα, το Σουδάν και η Μιανμάρ (Βιρμανία). Παράλληλα κατηγορείται για ξέπλυμα 290 εκατ. δολαρίων μέσω traveller’s cheques για λογαριασμό της ρωσικής μαφίας, και ιδιαίτερα ενός κυκλώματος λαθρεμπορίας μεταχειρισμένων αυτοκινήτων…

Παγκόσμιος συναργερμός
Περιττό να συμπληρώσουμε ότι η έκθεση της αμερικανικής Γερουσίας άναψε φωτιές σε όλο τον πλανήτη, αφού πλέον εξετάζονται όλες οι δραστηριότητες της παγκόσμιας υπερτράπεζας: όμως δεν είναι καθόλου εύκολο να ελεγχθεί ουσιαστικά ένα τέτοιο μεγαθήριο, σαν τη Hong-Kong and Shanghai Banking Corporation (HSBS), τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα παγκοσμίως όσον αφορά τη μετοχική της αξία, με πάνω από 250.000 εργαζομένους και περισσότερους από 100 εκατομμύρια πελάτες σε ολόκληρο τον κόσμο!
Η ίδια η τράπεζα δηλώνει ότι αναγνωρίζει τα λάθη της και ότι είναι έτοιμη να τα διορθώσει, πληρώνοντας πρόστιμα μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων – ποσό που φυσικά ωχριά μπροστά στα πολλαπλάσια κέρδη της από το συστηματικό ξέπλυμα. Υποσχέθηκε επίσης ότι θα κλείσει τους λογαριασμούς σε δολάρια που διατηρεί στον γνωστότερο ίσως «φορολογικό παράδεισο» πέραν του Ατλαντικού, τα νησιά Κέιμαν.
Πολύ δύσκολα όμως θα «καθαρίσει»: ο πρόεδρος της επιτροπής Καρλ Λεβίν έκανε λόγο για ένα «μολυσμένο» σύστημα, ενώ υπογράμμισε πως τα στελέχη της μεξικανικής θυγατρικής της HSBC στο Μεξικό, της ΗΒΜΧ, είχαν επανειλημμένα δεχτεί συστάσεις από τις αρχές της χώρας ότι πιθανότατα «ξέπλεναν» χρήματα προερχόμενα από γνωστούς εμπόρους ναρκωτικών, χωρίς να κάνουν τίποτε!
Γιατί; Μα διότι, φυσικά, οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ δεν έκαναν και αυτές από τη μεριά τους τίποτε για να ελέγξουν αποτελεσματικά τη βρετανική τράπεζα. Από εκεί άλλωστε ξεκινάει το πρόβλημα με τις τράπεζες – από την αίσθηση ατιμωρησίας και πολιτικής ασυλίας που χαρακτηρίζει τους κορυφαίους τραπεζίτες.
Θα τολμούσαν άραγε οι επικεφαλής των θυγατρικών της HSBC να κάνουν όσα έκαναν αν γνώριζαν πως κινδυνεύουν με είκοσι χρόνια κάθειρξης; Σίγουρα όχι. Θα «πείραζαν» τα αφεντικά της Barclays το διατραπεζικό επιτόκιο Libor αν δεν γνώριζαν ότι η Τράπεζα της Αγγλίας, η ΕΚΤ ή η Fed θα έκαναν τα στραβά μάτια, στο όνομα της… αταραξίας των αγορών;
Τέσσερα χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, ούτε ένα κορυφαίο στέλεχος αμερικανικής τράπεζας δεν έχει καθήσει στο εδώλιο: αντιθέτως, είδαν τις τράπεζές τους να «διασώζονται» με τρισεκατομμύρια δολάρια των φορολογουμένων.
Ως και οι executives της τράπεζας Wachovia, που πιάστηκαν στα πράσα το 2010 να «ξεπλένουν» 378,4 εκατ. δολάρια για λογαριασμό του μεξικανικού ναρκοκαρτέλ της Σιναλόα, όχι μόνο δεν έπαθαν τίποτε, αλλά θησαύρισαν από την εξαγορά της τράπεζάς τους από το μεγαθήριο Wells Fargo, που μαζί με την JPMorgan Chase και την Goldman Sachs είναι οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι από την κρίση.
Πριν από λίγες ημέρες, ο επικεφαλής της JPMorgan Chase Τζέιμι Ντάιμον παραδέχτηκε πως μια σειρά από «λανθασμένα» πονταρίσματα στην αγορά παραγώγων, που πραγματοποιήθηκαν κυρίως από τους βρετανούς traders του, ζημίωσαν την τράπεζα κατά σχεδόν… 6 δισ. δολάρια! Ποια είναι η «τιμωρία» του κ. Ντάιμον – του «αγαπημένου τραπεζίτη του Ομπάμα», όπως τον αποκαλούν στην Αμερική, επειδή έχει επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο περισσότερες από δώδεκα φορές; Μα φυσικά η πληρωμή του με 23,1 εκατ. δολάρια(!) μέσα στο 2011, 11% περισσότερα απ’ όσα έβγαλε το 2010… Δώδεκα τοις εκατό αύξηση, κατά μέσο όρο, πήραν πέρυσι οι κορυφαίοι τραπεζίτες των ΗΠΑ, για την… προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο!

Δεν έχει πάτο το σκάνδαλο με το «στήσιμο» των επιτοκίων
Αλλες τέσσερις μεγάλες τράπεζες τελούν πλέον υπό επίσημη έρευνα για χειραγώγηση του ευρωπαϊκού διατραπεζικού επιτοκίου Euribor
Από ‘δώ το μαζεύουν, από ‘κεί το μαζεύουν, αλλά το… ολυμπιακών διαστάσεων σκάνδαλο του Libor δεν μαζεύεται με τίποτε – και, το κυριότερο, δεν περιορίζεται στην «κακιά» Barclays.
Αντίθετα, την Πέμπτη έγινε γνωστό από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές ότι άλλες τέσσερις μεγάλες τράπεζες (Credit Agricole, HSBC, Deutsche Bank και Societe Generale) τελούν πλέον υπό επίσημη έρευνα για χειραγώγηση του ευρωπαϊκού διατραπεζικού επιτοκίου Euribor, ενώ σύμφωνα με τους «Financial Times» υπάρχουν υποψίες ότι τα στελέχη της Barclays που έχει αποδειχθεί ότι χειραγωγούσαν το επιτόκιο Libor ήταν και οι επικεφαλής του κυκλώματος χειραγώγησης του Euribor, που περιλαμβάνει τις παραπάνω τέσσερις τράπεζες!
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της υπηρεσίας ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στη Βρετανία (FSA) ότι ερευνά την εμπλοκή επτά ακόμη διεθνών υπερ-τραπεζών στο σκάνδαλο Libor. Συνολικά φαίνεται ότι τουλάχιστον είκοσι μεγάλες τράπεζες εμπλέκονται – ανάμεσά τους η UBS, η Lloyds, η Citigroup, η Deutsche Bank και φυσικά η Royal Bank of Scotland, η οποία, ως γνωστόν, μετά τη «διάσωσή» της το 2008 έχει περάσει σε κρατικό – υποτίθεται – έλεγχο…
Τεράστιες διαστάσεις έχει λάβει το θέμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ φέρεται όχι μόνο να είχε γνώση του θέματος, αλλά και να προσπάθησε να συγκαλύψει την υπόθεση όσο είναι υπουργός, ενώ φέρεται και άμεσα εμπλεκόμενος για το διάστημα που ήταν επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, από το 2003 ως τα τέλη του 2008.
Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή ώστε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μέρβιν Κινγκ ανακοίνωσε ότι έχει προσκαλέσει τους επικεφαλής μεγάλων κεντρικών τραπεζών, με πρώτο τον Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ, σε συνάντηση στην Ελβετία στις 9 Σεπτεμβρίου, με αποκλειστικό αντικείμενο την αλλαγή της διαδικασίας καθορισμού των διατραπεζικών επιτοκίων. Εν τω μεταξύ βέβαια ο κ. Κινγκ απέρριψε ενώπιον της βρετανικής Βουλής τον ισχυρισμό στελέχους της Barclays ότι η τεχνητή μείωση του Libor ήταν αποτέλεσμα πολιτικής πίεσης από την κεντρική τράπεζα.
Ωστόσο ο ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει για τα καλά: Βρετανοί βουλευτές ζητούν τώρα τη διερεύνηση της πιθανότητας χειραγώγησης και των τιμών του πετρελαίου και των πετρελαιοειδών στη Βρετανία από διαπραγματευτές τραπεζών, πετρελαϊκών εταιρειών και hedge funds.
Ξεκάθαρα πράγματα: οι γίγαντες του τραπεζικού τομέα, όπως η Barclays, μαγείρευαν για χρόνια τα επιτόκια, παρουσιάζοντας μια επενδυτική εικόνα πολύ πιο ρόδινη από την πραγματική. Στην ουσία η παραποίηση των στοιχείων δημιούργησε ένα ψεύτικο Libor, που σίγουρα οδήγησε εκατομμύρια ανύποπτους καταναλωτές σε μεγαλύτερα ρίσκα – καταλήγοντας σε αμέτρητες τραγωδίες, με εκατομμύρια απλούς ανθρώπους να χάνουν τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, τις καταθέσεις τους. Για χάρη, πάντα, των «ιερών» αγορών, και των τραπεζών που είναι «πολύ μεγάλες για να πεθάνουν»…

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ