Η δύσκολη εξίσωση του κ.Στουρνάρα

Τούτες τις θερμές μέρες καλείται να λύσει μια από τις δυσκολότερες ασκήσεις οικονομικής πολιτικής.

Προΐσταται του οικονομικού επιτελείου μιας τρικομματικής συμμαχικής κυβέρνησης, με ότι αυτό συνεπάγεται από την άποψη των διαβουλεύσεων για την εξασφάλιση κοινής πορείας και ταυτόχρονα έχει απέναντί του μια απολύτως εχθρική αξιωματική αντιπολίτευση και την μια απολύτως απαιτητική τρόικα εταίρων και δανειστών, η οποία θεωρεί ότι η Ελλάδα δίνει τώρα εξετάσεις αξιοπιστίας,στις οποίες αν αποτύχει απειλείται με διακοπή χρηματοδότησης,κινδυνεύοντας να μην έχει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.

Και όντως η απειλή δεν είναι ψεύτικη. Η Ελλάδα ψευτοζεί αυτόν τον καιρό, κινείται με λεφτά που δεν έχει,εξαντλεί και το τελευταίο απόθεμα πόρων ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ, που διαθέτει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τις έκτακτες κεφαλαιακές ανάγκες των εμπορικών Τραπεζών.

Υπό αυτές τις συνθήκες ο υπουργός Οικονομικών ισορροπεί επί ξηρού ακμής.Είναι υποχρεωμένος να παρουσιάσει την προσεχή Τετάρτη στους τρεις πολιτικούς αρχηγούς και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες ένα διπλό σχέδιο μέτρων,το οποίο θα εμπεριέχει ένα βραχυπρόθεσμο πακέτο 3 δισ. ευρώ για το 2012 και ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα περικοπών ύψους 11,5 δισ. ευρώ διάρκειας δύο ή τεσσάρων ετών μέχρι το 2014 ή μέχρι το 2016 στην περίπτωση που οι ευρωπαίοι εταίροι αποδεχθούν την διεκδικούμενη επιμήκυνση.

Το βραχυπρόθεσμο πακέτο του 2012 μοιάζει εν πολλοίς προσδιορισμένο, καθώς η είσπραξη των 3 δισ. ευρώ θα επιδιωχθεί να γίνει μέσω του τέλους ακίνητης περιουσίας για το 2012, τα εκκαθαριστικά του οποίου έπρεπε να είχαν αποσταλεί από τον περασμένο Απρίλιο, της ήδη υπεσχημένης εξίσωσης των φόρων του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης και μέσω της μείωσης των ειδικών μισθολογίων ή μέσω άλλων ισοδύναμου αποτελέσματος μέτρων, τα οποία όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα αποδεχθεί η τρόικα.

Το κακό είναι ότι ο κ.Στουρνάρας έχει τα χέρια δεμένα. Η υποχρέωση λήψης τόσο των βραχυπρόθεσμων μέτρων, όσο και των μεσοπρόθεσμων έχει αναληφθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και έναντι αυτών έχουν δεσμευθεί με τις υπογραφές τους οι κ.Σαμαράς και Βενιζέλος.

Με άλλα λόγια δεν μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο. Είναι υποχρεωμένος να παρουσιάσει τα δύο σχέδια,εξαντλώντας όλες τις διαθέσιμες δυνατότητες. Αλλά αν δεχθούμε, έστω με επιφυλάξεις, ότι το βραχυπρόθεσμο πακέτο είναι προσδιορίσιμο, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για το μεσοπρόθεσμο. Εδώ το πρόβλημα που καλείται να λύσει ο κ.Στουρνάρας συνδέεται με τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης, του ευρύτερου κράτους δηλαδή, το ύψος των οποίων ανέρχεται σε 88 δισ. ευρώ.

Απ’ αυτά 20 δισ. ευρώ κατευθύνονται σε μισθούς, 35 δισ. ευρώ σε συντάξεις, 6δισ. ευρώ στην υγεία,6δισ. σε κοινωνικά επιδόματα, 14 δισ. ευρώ σε λειτουργικές δαπάνες και 7 δισ. ευρώ σε εθνικές επενδύσεις εκτός του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Οι δαπάνες των 88 δισ. ευρώ πρέπει να υποχωρήσουν κατά 11,5 δισ. ευρώ στα 76,5 δισ. ευρώ και το ερώτημα που καλείται να απαντήσει είναι από που θα εξοικονομηθούν;

Ο ίδιος προφανώς δεν επιλέγει μόνο μια ζώνη δαπανών. Θα επιχειρήσει να παρουσιάσει ένα μίγμα περικοπών απ’ όλες τις ζώνες.Θέλει να αποφύγει, όπως λέει, οριζόντιες δράσεις και να εισέλθει στον πυρήνα της παραγωγής ανεξέλεγκτων δαπανών επιλέγοντας μέτρα που θα θίγουν κυρίως τις σπατάλες και τις ασύμβατες προς εισφορές παροχές.

Θα εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες περιστολής των λειτουργικών δαπανών,κινείται προς την επιβολή πλαφόν στις διπλές συντάξεις, όπως επίσης και θα επιχειρήσει να επέμβει τόσο σε συντάξεις αναντίστοιχες προς τις καταβληθείσες εισφορές, όσο και σε κοινωνικά επιδόματα που δεν δικαιολογούνται.

Ακόμη αξιολογεί δυνατότητες που προκύπτουν από τη φυσική μείωση του προσωπικού διά της συνταξιοδότησης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως και στη βελτίωση των δομών του κράτους μέσω των συγχωνεύσεων και καταργήσεων οργανισμών που είτε υπολειτουργούν,είτε δεν εξυπηρετούν κοινωνικές ανάγκες.

Όπως και να έχει πάντως ο κ.Στουρνάρας αναγνωρίζει ότι οι συνθήκες δεν είναι οι καλύτερες. Η πίεση που δέχεται είναι πολλαπλή, πολιτική,κοινωνική και εξωτερική. Και δεν κρύβει πόσο ζοφερή είναι η πραγματικότητα.Θα την περιγράψει με απόλυτη ακρίβεια την Τετάρτη στους πολιτικούς αρχηγούς που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συνεργασίας, θέλει να κάνει το ίδιο και με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης και βεβαίως να απευθυνθεί στην ελληνική κοινωνία, τη δοκιμασία της οποίας αντιλαμβάνεται πλήρως και κατανοεί απόλυτα.

Ωστόσο δεν μπορεί να κρύψει την επανερχόμενη μεγάλη απειλή που προκύπτει σε κάθε φάση κρίσιμων διαπραγματεύσεων με τον ευρύ κύκλο των καχύποπτων εταίρων και δανειστών.Η οποία γι’ ακόμη μια φορά συνδέεται με τις ταμιακές ανεπάρκειες του ελληνικού κράτους και την απόλυτη εξάρτησή του από τις δόσεις των δανείων που σταθερά λαμβάνουμε από τον Μάιο του 2010.Αυτή το καθεστώς διαρκούς απειλής πρέπει να σπάσει μια και καλή. Και ίσως τώρα να είναι η ώρα, ώστε απερίσπαστη η χώρα να αφοσιωθεί στη συνέχεια στο έργο της παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης.