Αλλοθι λιτότητας η απογραφή που διέσυρε διεθνώς την Ελλάδα

Αλλοθι για την πολιτική λιτότητας που ακολουθεί εφέτος για τρίτη χρονιά η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποτέλεσε η δημοσιονομική απογραφή μέσω της οποίας επιβαρύνθηκαν τα ελλείμματα με 8,6 δισ. ευρώ μόνο από τις αμυντικές δαπάνες. Τα κονδύλια αυτά διατέθηκαν για εξοπλισμούς, αλλά οι κυβερνήσεις Σημίτη, όπως αναγνώρισε επίσημα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήταν υποχρεωμένες να τα καταγράψουν στους προϋπολογισμούς των ετών οπότε και θα παρελάμβαναν τα όπλα και όχι νωρίτερα. Το τίμημα της επιλογής της ΝΔ ήταν μεγάλο για την οικονομία και τους πολίτες. H χώρα ετέθη σε καθεστώς επιτήρησης και οι Βρυξέλλες υπαγόρευσαν την επιβολή εκτάκτων μέτρων που ήταν η αύξηση της φορολογίας (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, ακίνητα), την περικοπή των μισθών και επιδομάτων κοινωνικής πολιτικής, ακόμη και των δημοσίων επενδύσεων κατά 2 δισ. ευρώ. Οι ονομαστικοί μισθοί ύστερα από εννέα χρόνια αυξήθηκαν σε ποσοστό χαμηλότερο από τον πληθωρισμό. Οι πιέσεις, μετά και τον διασυρμό της χώρας, αναμένεται να ενταθούν. Στο όνομα της μείωσης των ελλειμμάτων σειρά έχουν οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό και η αύξηση του φόρου στα καύσιμα. Η έκθεση της Eurostat αποκαλύπτει τα λογιστικά τρικ με τους εξοπλισμούς και τι συνέβη την περίοδο της απογραφής.

Δύο φορές το τελευταίο τετράμηνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «ψήφισε», με τις αποφάσεις της, την οικονομική πολιτική που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ στην πολυετή προσπάθεια – από το 1997 ως και το 2003 – να μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα και να φέρουν την οικονομία σε τροχιά σύγκλισης με τις χώρες της ευρωζώνης.

H πρώτη φορά ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία αποφάνθηκε ότι η τιτλοποίηση – δηλαδή η προείσπραξη μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου – είναι νόμιμη μέθοδος για τη συγκέντρωση εσόδων του προϋπολογισμού. Τη μέθοδο αυτή εφήρμοσε πρώτο το ΠαΣοΚ και θέλησε να αντιγράψει η ΝΔ αλλά τελικά δίστασε.

Και η δεύτερη είναι η προχθεσινή απόφαση με την οποία νομιμοποιήθηκε η λογιστική τακτική του παρελθόντος να εμφανίζονται οι δαπάνες για τους εξοπλισμούς στις δαπάνες του προϋπολογισμού (άρα και στο έλλειμμα) κατά τον χρόνο παραλαβής των οπλικών συστημάτων και όχι νωρίτερα.

* Δικαίωση

Ωστόσο αυτές οι δύο αποφάσεις που δικαιώνουν τις προηγούμενες κυβερνήσεις και, όπως καταγγέλλουν στελέχη του ΠαΣοΚ, καταδικάζουν την πολιτική της δημοσιονομικής απογραφής που οδήγησε τη χώρα στην επιτήρηση δεν αλλάζουν την ουσία. H οικονομική πραγματικότητα είναι ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα έπειτα από δύο χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ βρίσκεται στο 4,6% του ΑΕΠ (από 6,6% που είχε ανέλθει μετά την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής απογραφής) και το δημόσιο χρέος στο 107,9% του ΑΕΠ (από 109,3% του ΑΕΠ στο τέλος της απογραφής).

Τι συνέβη όμως με τις αμυντικές δαπάνες κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής απογραφής; Οπως προκύπτει από την επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση των στοιχείων του ελλείμματος και του χρέους την περίοδο 1997-2003, η κυβέρνηση της ΝΔ παρουσίασε στις Βρυξέλλες δαπάνες για εξοπλισμούς συνολικού ύψους 8,64 δισ. ευρώ, οι οποίες δεν είχαν εμφανισθεί στους εθνικούς λογαριασμούς, παρ’ ότι επιβάρυναν το δημόσιο χρέος.

Οπως φαίνεται και στον επίσημο πίνακα, οι δαπάνες αυτές κατανεμήθηκαν στα έτη που είχαν πραγματοποιηθεί και αύξησαν το έλλειμμα επί σειρά επτά ετών με ποσοστά από 0,1% του ΑΕΠ το 1998 ως 1,7% το 2002. Αθροιστικά το έλλειμμα επιβαρύνθηκε με περισσότερες από 6,7 μονάδες του ΑΕΠ.

Ο πρώην υπουργός Οικονομίας και εν συνεχεία Αμυνας κ. I. Παπαντωνίου, ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής τόσο για τη δημιουργική λογιστική όσο και για τα εξοπλιστικά προγράμματα, δήλωσε μετά τις εξελίξεις αυτές: «Το υψηλό επίπεδο των στρατιωτικών δαπανών και η συγκέντρωση μεγάλου μέρους των παραγγελιών κατά την περίοδο 2000-2002 εξηγεί την εκρηκτική διόγκωση των ελλειμμάτων αυτής της περιόδου».

Απαντώντας ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης, που βρίσκεται τώρα στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης, υπενθυμίζει τι είπε προ έτους στη Βουλή για το ζήτημα: «H αλήθεια είναι ότι ούτε τα 49 F-16, αξίας 1,6 δισ. ευρώ, ούτε οι 4 μονάδες των περίφημων TOR-M1, αξίας 110 εκατ. ευρώ, ούτε μία μονάδα Patriot, αξίας 196 εκατ. ευρώ, ούτε 4 μονάδες Super Puma, αξίας 65 εκατ. ευρώ, ούτε 10 μονάδες πυροβόλων, αξίας 73 εκατ. ευρώ, είχαν καταγραφεί στον προϋπολογισμό του 2003».

Επίσης ο υφυπουργός Οικονομίας κ. Π. Δούκας επικαλείται τα στοιχεία που είχε καταθέσει στη Βουλή κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού. Οπως είπε: «Για το 2004 οι προγραμματισμένες (από την προηγούμενη κυβέρνηση) πληρωμές για τα εξοπλιστικά προγράμματα είναι της τάξεως των 2,41 δισ. ευρώ. Πόσα από αυτά είναι εγγεγραμμένα στον τακτικό προϋπολογισμό; 758 εκατ. ευρώ. Δηλαδή ούτε το 1/3! Τα υπόλοιπα καλύπτονται με επιπλέον δανεισμό».

Παρά την οξύτατη αυτή αντιπαράθεση, βέβαιον είναι ότι το υπουργείο Οικονομίας προετοιμάζεται να επιστρέψει στην καταγραφή των εξοπλιστικών δαπανών με τη μέθοδο ΠαΣοΚ, δηλαδή να τις εμφανίζει κατά τον χρόνο παραλαβής των όπλων. Αυτό ανακουφίζει κάπως τους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών, δεδομένου ότι οι παραγγελίες, π.χ., των νέων αεροσκαφών (40 F-16) και η υπό εκκρεμότητα παραγγελία των ευρωπαϊκών Eurofighters θα επιβαρύνουν το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά τον χρόνο παραλαβής τους και όχι νωρίτερα. Βέβαια, όπως επισήμανε ο ίδιος ο υπουργός, «η διαφορά είναι ασήμαντη», δεδομένου ότι εφέτος και το 2007 εκκρεμούν παραλαβές όπλων που αγόρασε η προηγούμενη κυβέρνηση.

* Πολιτική ευθύνη

H υπεύθυνη του τομέα Οικονομίας του ΠαΣοΚ κυρία Βάσω Παπανδρέου δίνει πολιτική διάσταση στο ζήτημα. Από την πρώτη στιγμή, μετά την απόφαση των Βρυξελλών, τόνισε: «Μετά την κατάρρευση της απάτης της ΝΔ, η οποία καταρράκωσε το κύρος της χώρας στο εξωτερικό και έχει οδηγήσει στην εφαρμογή πολιτικών σκληρής και μονόπλευρης λιτότητας, οι οποίες θίγουν εκατομμύρια ελλήνων εργαζομένων, τίθεται ζήτημα βαριάς πολιτικής ευθύνης για το οικονομικό επιτελείο αλλά και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό». H ίδια προτίθεται να φέρει το ζήτημα προς συζήτηση στη Βουλή καθώς θεωρεί ότι είναι μείζον πολιτικό θέμα, το οποίο θα κρίνει την πορεία προς τις ερχόμενες εκλογές.

Κατά το ΠαΣοΚ, το τίμημα της απογραφής είναι βαρύ. H χώρα έχει υπαχθεί σε καθεστώς επιτήρησης, η τεχνητή διόγκωση των ελλειμμάτων, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των φορολογικών εσόδων, επέβαλε πολιτικές λιτότητας, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε.

Επιπλέον είναι γεγονός ότι το ΠαΣοΚ ανακαλύπτει πολλούς ευρωπαίους συμμάχους στην πολιτική που ακολουθούσε. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο – όλες οι μεγάλες χώρες της ευρωζώνης – υποστήριξαν τη μέθοδο καταγραφής των δαπανών με την παραλαβή των όπλων για να διευκολυνθούν στα εξής σημεία:

* Να μην εμφανίζουν απόρρητες πληροφορίες στις Βρυξέλλες.

* Να έχουν περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών.

H Ελλάδα άλλωστε είχε έναν ακόμη λόγο να μη θέλει οι αμυντικές δαπάνες να επιβαρύνουν άμεσα το έλλειμμα, αφού λόγω της έντασης με την Τουρκία επιδίδεται σε ανταγωνισμό εξοπλισμών και δαπανά ετησίως περί το 4,5% του ΑΕΠ για την άμυνα, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι περίπου το ένα τρίτο.

Ο κ. Παπαντωνίου καταλογίζει πρόθεση της κυβέρνησης της ΝΔ να φουσκώσει τα ελλείμματα της περιόδου διακυβέρνησης του ΠαΣοΚ, με τους εξής στόχους:

1. Να ενισχύσει την εκστρατεία δυσφήμησης του έργου των κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ.

2. Να δημιουργήσει άλλοθι που θα επέτρεπε την ακύρωση των προεκλογικών δεσμεύσεων για πολύ μεγάλες αυξήσεις στις συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων και των αγροτών (ΕΚΑΣ και ΟΓΑ) και στις κοινωνικές παροχές.

3. Να μετακινήσει μελλοντικές δημοσιονομικές επιβαρύνσεις – κατά τις παραδόσεις αμυντικού υλικού – στο παρελθόν, πράγμα που θα τη διευκολύνει την επόμενη προεκλογική περίοδο.


H πολιτική «Σαρακοστή» του κ. Αλογοσκούφη Το Eco/Fin, οι ΣΣΕ, η ΟΑ και οι ζημιογόνες ΔΕΚΟ

Με τη «βόμβα» των Βρυξελλών και την απόρριψη της λογιστικής μεθόδου καταγραφής των αμυντικών δαπανών που ακολούθησε η κυβέρνηση της ΝΔ και στην οποία στηρίχθηκε το μεγαλύτερο μέρος της περιβόητης πλέον «δημοσιονομικής απογραφής» ξεκίνησε η πολιτική «Σαρακοστή» για τον κ. Αλογοσκούφη. Από αύριο ως και το Πάσχα ο υπουργός Οικονομίας θα κριθεί σε τέσσερις κρίσιμους τομείς, οι οποίοι θα καθορίσουν την πορεία της κυβέρνησης Καραμανλή προς τις δημοτικές εκλογές.

Πρόκειται για την έγκριση από το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας (Eco/Fin) του Προγράμματος Σταθερότητας, τις εκκρεμείς συλλογικές συμβάσεις της ΓΣΕΕ και της ΟΤΟΕ, την επίλυση του προβλήματος της Ολυμπιακής και τις αλλαγές στους κανονισμούς εργασίας στις ζημιογόνες ΔΕΚΟ ως τις 30 Απριλίου.

Το κλίμα στην κυβέρνηση και στη ΝΔ είναι ιδιαίτερα βαρύ, καθώς το διαφαινόμενο ναυάγιο στην οικονομική πολιτική πυροδοτεί αντιδράσεις και ενθαρρύνει όσους υποστηρίζουν ότι επιβάλλεται στροφή για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια.

Μέσα σε αυτό το κλίμα της απόρριψης και της πολιτικής έντασης που δημιουργήθηκε στην Αθήνα ο υπουργός Οικονομίας μεταβαίνει αύριο στις Βρυξέλλες και περιμένει ότι το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας (Eco/Fin) θα εγκρίνει την Τρίτη το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως το 2008.

Ο υπουργός ελπίζει ότι το Συμβούλιο θα δώσει το πρώτο μήνυμα ότι η Ελλάδα θα εξέλθει του καθεστώτος επιτήρησης στο τέλος του χρόνου, εφόσον το έλλειμμα υποχωρήσει, αν όχι σε 2,6% του ΑΕΠ όπως προβλέπεται, τουλάχιστον κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ.

Βεβαίως δεν θα λείψουν οι συστάσεις για συνέχιση της ίδιας περιοριστικής οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται με μεγαλύτερη σκληρότητα εφέτος.

Επιστρέφοντας η ελληνική αντιπροσωπεία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τους απεργούς και διαδηλωτές που προβλέπεται ότι θα συμμετάσχουν μαζικά στη γενική απεργία που κήρυξαν τα συνδικάτα για τις 15 Μαρτίου με αιτήματα την ενίσχυση των εισοδημάτων και την προστασία του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων. Ο κ. Αλογοσκούφης θα κληθεί να πάρει θέση αν υποστηρίζει τελικώς τους τραπεζίτες στην άποψή τους να μη συνάψουν συλλογική σύμβαση εργασίας με την ΟΤΟΕ. Θα πρέπει επίσης να αποδείξει αν καλύπτει πολιτικά τον ΣΕΒ στην εμμονή του να δώσει αυξήσεις κάτω από τον πληθωρισμό ακολουθώντας την εισοδηματική πολιτική του Δημοσίου.

Ως το τέλος του μηνός η κυβέρνηση θα δώσει και πάλι εξετάσεις στις Βρυξέλλες, αυτή τη φορά για την Ολυμπιακή. Ο υπουργός Μεταφορών κ. Μιχ. Λιάπης και ο υφυπουργός Οικονομίας κ. Π. Δούκας θα πρέπει να παρουσιάσουν στον αρμόδιο κοινοτικό παράγοντα κ. Ζακ Μπαρό το σχέδιο της νέας Ολυμπιακής και τους υποψήφιους επενδυτές. Αν εξασφαλίσουν την έγκρισή του, θα προχωρήσει το νέο σχήμα. Διαφορετικά η Ολυμπιακή θα πρέπει να επιστρέψει στο Δημόσιο πάνω από 500 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που θα τη φέρει πιο κοντά στην πτώχευση. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση έδειξε ολιγωρία στο πρόβλημα, αφού από τον Σεπτέμβριο του 2005 και τη ΔΕΘ, όπου εμφανιζόταν αποφασισμένη να δώσει λύση, έφθασε στον Μάρτιο και στην έναρξη της τουριστικής περιόδου, με ορατό τον κίνδυνο να μείνει η εταιρεία καθηλωμένη στο έδαφος.

H κυβέρνηση προσπάθησε να αποφύγει τις συστάσεις της Επιτροπής με διάφορα προσχήματα και δικαιολογίες, ώστε να κερδίσει χρόνο ως τις εκλογές και να αποφύγει την επώδυνη λύση στο πρόβλημα, το οποίο, όπως είχε πει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Θ. Ρουσόπουλος, κοστίζει στον φορολογούμενο πολίτη 1,5 εκατ. ευρώ την ημέρα.

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας των ΔΕΚΟ. Ηδη πλησιάζει η προθεσμία στην οποία οι διοικήσεις των ΔΕΚΟ θα πρέπει να συμφωνήσουν με τους εργαζομένους για την κατάρτιση των νέων κανονισμών προσωπικού. Σύμφωνα με τον νόμο οι νέοι κανονισμοί θα πρέπει να υποβληθούν στο υπουργείο Οικονομίας ως τις 30 Απριλίου, εφ’ όσον υπάρχει συμφωνία διοικήσεων και εργαζομένων και έχει υπογραφεί συλλογική σύμβαση. Σε διαφορετική περίπτωση, οι αλλαγές στις αμοιβές και στις εργασιακές σχέσεις θα επιβληθούν με νόμο. Αυτό σημαίνει ότι ο κ. Αλογοσκούφης για να εφαρμόσει τον νόμο που ψήφισε θα πρέπει μονομερώς να περικόψει αποδοχές και επιδόματα.

Με τα δεδομένα αυτά, ο κ. Αλογοσκούφης εισέρχεται από αύριο σε μια σκληρή δοκιμασία καλούμενος να προωθήσει την πολιτική του, η οποία όμως συνεπάγεται τεράστιο πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση της ΝΔ.


H ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ EE Οι αμυντικές δαπάνες στις ευρωπαϊκές χώρες

Δεκαπέντε ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων η Γερμανία και η Γαλλία μαζί και η Ελλάδα δεν εμφάνιζαν ακριβή στοιχεία για τις αμυντικές δαπάνες παρά μόνο κατά την παράδοση των οπλικών συστημάτων. H ΝΔ παρέδωσε στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία όλα τα στοιχεία από το 1997 ως σήμερα. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει στην έκθεσή της, την οποία παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα», τα εξής σχετικά με το μεγάλο ζήτημα που ανέκυψε:

* «Φαίνεται ότι στις περισσότερες χώρες της EE στοιχεία για τις παραδόσεις αμυντικού εξοπλισμού είναι εμπιστευτικά και δεν χρησιμοποιούνται σε εθνικούς λογαριασμούς και τα εθνικά στατιστικά γραφεία έχουν δυσκολίες να πάρουν τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να δώσουν στοιχεία που να είναι σύμφωνα με αυτά που απαιτούνται από τις κυβερνήσεις βάσει των λογιστικών προτύπων.

Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται κατά προσέγγιση υπολογισμός βάσει στοιχείων για τα χρήματα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε χώρες όπως: Βέλγιο, Τσεχία, Εσθονία, Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιρλανδία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λετονία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία, Φινλανδία και Βρετανία.

H μέθοδος των παραγγελιών ακολουθείται στις Ισπανία, Ολλανδία, Αυστρία, Σλοβενία και Φινλανδία.

Οι περιπτώσεις της Πορτογαλίας και της Ιταλίας δεν έχουν διευκρινιστεί. Οι άλλες τρεις χώρες, Κύπρος, Λουξεμβούργο και Σουηδία, δεν έδωσαν πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα.

Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο τα στοιχεία για τις πληρωμές και τις παραδόσεις θα έπρεπε να είναι τα ίδια αλλά μπορεί να διαφέρουν σε κάθε συγκεκριμένο έτος. H διαφορά εξαρτάται από την κανονικότητα των πληρωμών και των παραδόσεων».