Προσοχή στα «ψιλά γράμματα» των ασφαλιστηρίων αυτοκινήτων

Από την τσέπη τους καλούνται σε αρκετές περιπτώσεις να πληρώσουν οι κάτοχοι IX τις ζημιές που προκλήθηκαν στο αυτοκίνητό τους ή σε οχήματα τρίτων στην περίπτωση που είναι υπαίτιοι ενός τροχαίου ατυχήματος. Αυτό συμβαίνει διότι οι ασφαλιστικές εταιρείες χρησιμοποιούν κάποια «τρυκ», άλλοτε δικαιολογημένα και άλλοτε αδικαιολόγητα, με τα οποία περιορίζουν ως έναν βαθμό την ευθύνη τους έναντι των ασφαλισμένων τους και αρνούνται, στην περίπτωση ενός «φαινομενικά» καλυπτόμενου κινδύνου, να καταβάλουν τη σχετική αποζημίωση. Συγκεκριμένα ορισμένες εταιρείες είτε χρησιμοποιούν εξαιρέσεις σε κάποιες από τις καλύψεις που παρέχουν είτε διαχωρίζουν τις αιτίες που προκαλούν έναν κίνδυνο, επιμερίζοντάς τες σε διαφορετικές καλύψεις και κατ’ επέκταση ασφάλιστρα.

H κάθε ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να δημιουργήσει τις δικές της εξαιρέσεις τόσο στην υποχρεωτική ασφάλιση όσο και στη συμπληρωματική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα προγράμματα δύο διαφορετικών εταιρειών που εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι προσφέρουν τις ίδιες καλύψεις, στην πραγματικότητα να παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές. Αυτές οι διαφοροποιήσεις μπορούν να γίνουν αντιληπτές μόνο στα «ψιλά γράμματα» των ασφαλιστηρίων συμβολαίων, δηλαδή στους αναλυτικούς όρους και στις εξαιρέσεις που ορίζει η κάθε εταιρεία.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «αστική ευθύνη προς τρίτους», δηλαδή η κάλυψη των ζημιών που προκαλεί το ασφαλισμένο όχημα σε τρίτους και η οποία περιλαμβάνεται στην υποχρεωτική ασφάλιση. Στην προκειμένη περίπτωση, αρκετοί κάτοχοι IX θεωρούν λανθασμένα ότι όποια ζημιά και αν προκαλέσουν σε τρίτους η εταιρεία θα τους καλύψει. H αλήθεια είναι ότι η πλειονότητα των ασφαλιστικών εταιρειών περιέχει στα βασικά προγράμματα μόνο τις ζημιές που είναι αποτέλεσμα σύγκρουσης με άλλο όχημα.

Αν το ασφαλισμένο όχημα προκαλέσει ζημιές λόγω διαρροής υγρών ή όταν βρίσκεται σε χώρους στάθμευσης ή σε πλοίο, η εταιρεία δεν θα τις καλύψει, αν δεν έχει καταβληθεί από τον ασφαλισμένο πρόσθετο ασφάλιστρο για κάθε έναν από τους παραπάνω κινδύνους. Συμπληρωματική ασφάλιση αποτελεί και η αστική ευθύνη πυρκαγιάς αυτοκινήτου. Αν π.χ. κάποιος έχει παρκάρει το αυτοκίνητό του κάπου και για οποιονδήποτε λόγο πάρει φωτιά και προκαλέσει ζημιές σε παραπλεύρως σταθμευμένα αυτοκίνητα ή σε διπλανά κτίρια, μόνο με τη συγκεκριμένη ασφάλιση η εταιρεία θα αποζημιώσει για λογαριασμό του τις ζημιές των τρίτων. Τέλος, δεν καλύπτονται ζημιές που προκαλούνται σε τρίτους όταν αυτές προέλθουν από αντικείμενο που μεταφέρει με το αυτοκίνητό του ο οδηγός που φταίει. Αν κάποιος π.χ. μεταφέρει σωλήνες που προεξέχουν και προκληθούν από αυτές ζημιές σε τρίτα αυτοκίνητα, δεν θα καλυφθούν από την ασφαλιστική εταιρεία. Για την κάλυψή τους απαιτείται η καταβολή πρόσθετου ασφαλίστρου.

* Καλύψεις και εξαιρέσεις

H συμπληρωματική ασφάλιση των ζημιών του ιδίου του αυτοκινήτου περιλαμβάνει σημαντικές εξαιρέσεις που διαφοροποιούνται από εταιρεία σε εταιρεία και πρέπει να προσεχθούν ιδιαιτέρως από τους καταναλωτές. Συγκεκριμένα:

1. Κάλυψη ιδίων ζημιών. H μεικτή ασφάλιση, όπως ονομάζεται, καλύπτει τις ζημιές του ασφαλισμένου αυτοκινήτου που προκαλούνται από σύγκρουση, πρόσκρουση, εκτροπή, ανατροπή και κατάπτωση αυτού. Δεν καλύπτονται όμως ζημιές σε μη συνήθη εξαρτήματα και πρόσθετο εξοπλισμό του αυτοκινήτου (π.χ. αεροτομές, σπόιλερ), διότι γι’ αυτά χρειάζεται ειδική συμφωνία, καθώς και φυσιολογικές φθορές λόγω χρήσης. Επίσης δεν καλύπτονται ζημιές που προκαλούνται από οδηγό που δεν είναι ο νόμιμος κάτοχος του αυτοκινήτου. Ορισμένες εταιρείες εξαιρούν τις ζημιές στα ελαστικά του αυτοκινήτου ή ζημιές που έγιναν σε δρόμο όπου απαγορεύεται από τις αρχές η κυκλοφορία. Εξάλλου, όταν το αυτοκίνητο είναι κάμπριο πρέπει να γίνει ειδική συμφωνία για την κουκούλα.

2. Υλικές ζημιές από ανασφάλιστο όχημα. H εταιρεία καλύπτει τις ζημιές που προκαλούνται από ανασφάλιστο όχημα, ο οδηγός του οποίου είναι υπαίτιος του τροχαίου. Βασική προϋπόθεση για την καταβολή της αποζημίωσης είναι το συμβάν να έχει καταγραφεί από δημόσια έγγραφα, π.χ. αντίγραφο δελτίου συμβάντος από την αστυνομία, ποινική δικογραφία.

3. Ασφάλιση ολικής κλοπής. Καλύπτεται η ολική απώλεια του ασφαλισμένου αυτοκινήτου που έχει κλαπεί με την προϋπόθεση ότι η απώλεια δηλώθηκε στην αστυνομία αμέσως και έχει περάσει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, συνήθως τριών μηνών, χωρίς να βρεθεί το αυτοκίνητο. Αν όμως το αυτοκίνητο ολόκληρο ή ένα μέρος του που να αποδεικνύεται ότι όντως ανήκει σε αυτό, π.χ. η μηχανή, βρεθεί, τότε η εταιρεία δεν θα καταβάλει ούτε ένα ευρώ!

4. Ασφάλιση μερικής κλοπής. H εταιρεία καλύπτει τα αντικείμενα και τα εξαρτήματα του αυτοκινήτου που θα αφαιρεθούν ή θα καταστραφούν κατά τη διάρκεια της διάρρηξης. Στην προκειμένη περίπτωση καλύπτονται μόνον τα εξαρτήματα που είναι στερεά προσδεδεμένα στο σώμα του αυτοκινήτου και είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του, όπως π.χ. εξάρτημα της μηχανής. Δεν καλύπτονται από καμία εταιρεία οι ζημιές που προκαλούνται στο αυτοκίνητο κατά τη διάρκεια της κλοπής, όπως η παραβίαση της κλειδαριάς. Στην περίπτωση του ραδιοκασετοφώνου, άλλες εταιρείες το καλύπτουν και άλλες όχι. Αν περιλαμβάνεται στη σχετική κάλυψη, η ασφάλιση αφορά συγκεκριμένης αξίας ραδιοκασετόφωνο συνήθως ως 300 ευρώ.

5. Ασφάλιση πυρός. Καλύπτει τις ζημιές από πυρκαϊά και πτώση κεραυνού. Προσοχή χρειάζεται στην ασφάλιση τρομοκρατικών ενεργειών. Αλλες εταιρείες την έχουν ενσωματώσει στην ασφάλιση πυρός και άλλες όχι. Επίσης δεν καλύπτονται όλες οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν φωτιά. Για παράδειγμα, αν οι ζημιές προκλήθηκαν από διαδηλώσεις, στάσεις ή οχλαγωγίες, η εταιρεία δεν θα τις καλύψει, διότι γι’ αυτές πρέπει να καταβληθεί πρόσθετο ασφάλιστρο. Επιπλέον στην περίπτωση των τρομοκρατικών ενεργειών πρέπει να αποδειχθεί από την αντιτρομοκρατική υπηρεσία ότι όντως υπήρξε τρομοκρατικό χτύπημα.

6. Θραύση κρυστάλλων. Καλύπτονται οι ζημιές στα τζάμια του αυτοκινήτου συνεπεία θραύσης από οποιαδήποτε εξωτερική αιτία. Οι εξαιρέσεις ποικίλλουν από εταιρεία σε εταιρεία. Οι περισσότερες εταιρείες εξαιρούν τις ζημιές στα φανάρια, στους καθρέφτες και στα φλας, ενώ στα περισσότερα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν αναφέρεται καθόλου τι γίνεται αν προκληθούν ζημιές στην ηλιοροφή.

7. Ζημιές από φυσικά φαινόμενα. Καλύπτονται σε γενικές γραμμές οι ζημιές που προκαλούνται άμεσα από καταιγίδα, θύελλα, πλημμύρα, χαλάζι ή χιόνι, καθώς επίσης και από τυφώνα, σεισμό, λαίλαπα, ανεμοθύελλα ή έκρηξη ηφαιστείου. Υπάρχουν ωστόσο εταιρείες που εξαιρούν κάποιους από τους προαναφερθέντες κινδύνους, με πιο συνηθισμένο το χαλάζι. Επιπλέον, σε κάποια συμβόλαια αναγράφεται ότι δεν καλύπτονται οι ζημιές που προκαλούνται στη μηχανή του αυτοκινήτου, ενώ κάποιες εταιρείες δεν καλύπτουν μηχανικές βλάβες που είναι αποτέλεσμα παγετού.

8. Κακόβουλες ενέργειες. Καλύπτει τις ζημιές που προκαλούνται κακόβουλα στο σώμα του αυτοκινήτου. Οι εξαιρέσεις στην προκειμένη περίπτωση ποικίλουν από εταιρεία σε εταιρεία. Για παράδειγμα, υπάρχουν εταιρείες που εξαιρούν τις ζημιές στο πλευρικό τμήμα του αυτοκινήτου που προκαλούνται από αιχμηρά αντικείμενα, που αποτελεί μια από τις πιο συνηθισμένες κακόβουλες πράξεις. Υπάρχουν πάντως και εταιρείες που δεν προσφέρουν καθόλου ασφάλιση για κακόβουλες πράξεις.

Εκτός από τις παραπάνω εξαιρέσεις που αφορούν τις επιμέρους καλύψεις, οι ασφαλιστικές εταιρείες θέτουν και κάποιες γενικές, οι οποίες ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις. Οι βασικότερες από αυτές είναι οι εξής: α) αν το όχημα οδηγείται από οδηγό κάτω των 23 ετών δεν καλύπτονται οι ζημιές αστικής ευθύνης αν δεν έχει δηλωθεί η ηλικία του προηγουμένως στην εταιρεία, ενώ στην περίπτωση των ιδίων ζημιών του αυτοκινήτου η εταιρεία καταβάλλει το 50% της αποζημίωσης, β) αν ο οδηγός του αυτοκινήτου συμμετέχει σε επιδείξεις ή εορταστικές παρελάσεις ή σε επίσημους ή αυτοσχέδιους αγώνες, γ) όταν ο οδηγός δεν έχει το κατάλληλο δίπλωμα, δ) όταν βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών, ε) όταν μεταφέρονται επιβάτες πέραν του ανωτάτου επιτρεπόμενου ορίου.

* Προσοχή στις διαφημίσεις

Αρκετές εταιρείες που πωλούν αξεσουάρ και γενικά προϊόντα που προορίζονται για το αυτοκίνητο προσφέρουν και ασφαλιστική κάλυψη συνήθως για περιπτώσεις κλοπής τους. H πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του ραδιοκασετοφώνου ή ραδιοCD. Για παράδειγμα η Sony Hellas πωλεί τα προϊόντα της με ασφάλιση κλοπής διάρκειας ενός έτους. Στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο ωστόσο αναγράφεται ότι για να καλυφθεί η ζημιά θα πρέπει ο ασφαλισμένος να επιστρέψει την πρόσοψη του κασετοφώνου ώστε να του δοθεί ένα καινούριο ηχοσύστημα. Ουσιαστικά δηλαδή η συγκεκριμένα ασφαλιστική κάλυψη είναι αχρείαστη, διότι για να μπει κάποιος στον πειρασμό να κλέψει το κασετόφωνο θα πρέπει να υπάρχει και η πρόσοψη, διαφορετικά το σώμα του ηχοσυστήματος του είναι εντελώς άχρηστο. Σε επικοινωνία που είχε το «Βήμα» με το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της εν λόγω εταιρείας, σε σχετική ερώτησή μας, η απάντηση ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται η εταιρεία από δολιοφθορές. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν καλύπτεται ο κάτοχος του προϊόντος αν γίνει η κλοπή.