Τοποθετημένη στο Κόσοβο και στη Γερμανία στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η ταινία «Babai: O μπαμπάς μου» είναι μια επίκαιρη και ευαίσθητη ιστορία ενηλικίωσης με κεντρικά πρόσωπα ένα αγόρι, τον Νόρι, και τον πατέρα του, Γκεζίμ. Ζουν πουλώντας τσιγάρα στους δρόμους, μάνα δεν υπάρχει. Ο Γκεζίμ θέλει να ξεφύγει από το παρελθόν του, να φύγει από το Κόσοβο για τη Γερμανία. Χωρίς τον Νόρι. Από την πλευρά του το αγόρι θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να τον εμποδίσει… Η ακριβότερη παραγωγή που έχει γυριστεί ποτέ στο Κόσοβο (1,7 εκατ. ευρώ), αποτελεί το φιλόδοξο κινηματογραφικό ντεμπούτο του ταλαντούχου κοσοβάρου σκηνοθέτη Βίσαρ Μορίνα, ο οποίος υπήρξε ο ίδιος μετανάστης στη Γερμανία, γεγονός που τον βοήθησε στο σενάριο. Ο Μορίνα μίλησε στο «Βήμα» για την εμπειρία δημιουργίας της που του χάρισε αρκετά βραβεία, ανάμεσα στα οποία και το σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.
Αν και το «Babai» καταπιάνεται με μια συγκεκριμένη ιστορία, αναρωτιέμαι αν ήταν στις προθέσεις σας να σχολιάσετε το φαινόμενο της μετανάστευσης που είναι το κύριο ευρωπαϊκό ζήτημα των τελευταίων χρόνων.
«Το είχα υπόψη μου φυσικά, όμως η προσέγγισή μου είχε να κάνει με τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Με ενδιέφερε να πλησιάσω όσο το δυνατόν πιο ανθρώπινα τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται. Μετανάστης δεν είναι χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου, χαρακτηρίζει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Ακούγεται απλό, όμως πολύς κόσμος το ξεχνά».
Πώς γεννήθηκε η ιστορία του Νόρι;
«Από την ιδέα της θέασης ενός πατέρα μέσα από τα μάτια του γιου του. Ο Νόρι αντιλαμβάνεται τον πατέρα του ως μέρος του εαυτού του, ως μέρος της ταυτότητάς του. Στο Babai, που στα αλβανικά σημαίνει πατέρας, εξέλαβα το πρόσωπο του πατέρα ως ένα σύστημα αξιών, ως κάτι που παρουσιάζει ζωή, που εισάγει κάποιον στον κόσμο. Οταν είσαι παιδί δεν αναρωτιέσαι για αυτά τα πράγματα, δείχνεις απλώς εμπιστοσύνη. Αν όμως ένα παιδί αρχίσει να χάνει την εμπιστοσύνη του απέναντι σε έναν πατέρα, όπως συμβαίνει με τον Νόρι, τότε όλος αυτός ο ιδανικός κόσμος γύρω από τον πατέρα που έχει κτίσει γκρεμίζεται. Δεν δέχεσαι πλέον τον άλλον ως είναι».
Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να ολοκληρώσετε το «Babai». Γιατί καθυστερήσατε τόσο;
«Ωωω, είναι η πρώτη ταινία μου και δεν ήταν καθόλου εύκολο να πείσω ανθρώπους για να χρηματοδοτήσουν γυρίσματα σε τρεις διαφορετικές χώρες με ένα παιδί στον κεντρικό ρόλο, το οποίο παιδί βρίσκεται ως επί το πλείστον στους δρόμους. Συν το ότι η ταινία είναι εποχής».
Τι είδους έρευνα κάνατε ώστε να είστε όσο το δυνατόν περισσότερο ακριβής στην καταγραφή σας;
«Πολλά πράγματα. Πρώτον, γεννήθηκα στο Κόσοβο και στα 15 μου μετανάστευσα στη Γερμανία. Επομένως θυμάμαι αρκετά πράγματα από εκείνη την περίοδο και έχω μέσα μου την ατμόσφαιρα της κατάστασης και στις δύο χώρες. Επίσης, επί τρία χρόνια υπήρξα μέλος μιας οργάνωσης που βοηθούσε σε νομικά ζητήματα μετανάστες στη Γερμανία. Τέλος, για να γράψω το σενάριο, έκανα το ίδιο ταξίδι που κάνει ο Νόρι έτσι ώστε να βιώσω από κοντά την ιστορία που επρόκειτο να αφηγηθώ».
Πώς ανακαλύψατε τον Βαλ Μαλόκου, τον πρωταγωνιστή της ταινίας σας; Τι ήταν αυτό που βρήκατε στο συγκεκριμένο παιδί;
«Ηταν ξεκάθαρο ότι το καθετί στην ταινία θα σχετιζόταν με το αγόρι. Κάναμε οντισιόν που κράτησε πέντε μήνες. Αρχικά την κάναμε στους δρόμους, αναζητούσαμε παιδιά από τους δρόμους. Αργότερα μέσω μιας τηλεοπτικής διαφήμισης. Ζητήσαμε από γονείς να βιντεοσκοπήσουν τα παιδιά τους και να μας στείλουν το υλικό. Τελικά, αποφασίσαμε να κάνουμε μια έρευνα στα σχολεία. Επισκεφθήκαμε δεκάδες σχολεία και πήραμε συνεντεύξεις από αμέτρητα παιδιά. Και εκεί ήταν που βρήκα τον Βαλ. Με βάση τον Βαλ αρχίσαμε να σκεφτόμαστε τους άλλους ρόλους της ταινίας, ανάμεσα στους οποίους και τον πατέρα».
Υστερα από την πανελλήνια πρεμιέρα στην ενότητα «Ματιές στα Βαλκάνια» του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και έχοντας κερδίσει το βραβείο κοινού στην αθηναϊκή του πρεμιέρα στο πλαίσιο του 28ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, προβάλλεται για τρεις μόνο ημέρες, στις 28, 29 και 30 Νοεμβρίου, αποκλειστικά στον κινηματογράφο Αστορ (Σταδίου 28, Στοά Κοραή).
HeliosPlus
