Νατζί Αμπού Νοουάρ: «Ο καουμπόι και ο σαμουράι έφτιαξαν τον Βεδουίνο μας»

«Στον πολιτισμό των Βεδουίνων αν σε λένε Λύκο (Theeb), σημαίνει ότι έχεις κερδίσει σεβασμό για την τόλμη και την ευφυΐα σου, ότι είσαι άτομο που μπορεί να πετύχει το αδύνατο» λέει ο ιορδανός σκηνοθέτης Νατζί Αμπού Νοουάρ. «Ο λύκος είναι αμφίσημο πλάσμα, ο άνθρωπος το τιμά αλλά συγχρόνως το φοβάται. Ο λύκος είναι ζώο αγέλης, αφοσιωμένο στη φυλή του αλλά και ζώο ανεξάρτητο και σκληρό, ικανό να επιβιώνει μόνο του. Επομένως αν σε έχουν ονομάσει Λύκο, περιμένουν από σένα σπουδαία πράγματα».

Λύκος, Theeb είναι το όνομα του κεντρικού προσώπου της ομότιτλης ταινίας του Νατζί Αμπού Νοουάρ που από την Πέμπτη 5 Μαΐου θα προβάλλεται στις αίθουσες. Ο Τέεμπ (όπως η λέξη προφέρεται στα ελληνικά) είναι ένας ανήλικος Βεδουίνος που μεγαλώνει στην οθωμανική επαρχία Χιτζάζ κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι η εποχή της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του σχεδιασμού της Μεγάλης Αραβικής Εξέγερσης, η εποχή που ο βρετανός αξιωματικός Τ.Ε. Λόρενς συνωμοτούσε με τον άραβα πρίγκιπα Φεϊζάλ για την εγκαθίδρυση ενός Αραβικού Βασιλείου. Ο Τεέμπ (Γιασίρ Εΐντ) θα αναγκαστεί να περάσει απότομα στην ενηλικίωση μέσα από την εμπειρία ενός επικίνδυνου ταξιδιού στην έρημο μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του. Αναλαμβάνουν να οδηγήσουν έναν βρετανό αξιωματικό στον μυστικό του προορισμό. Για να επιβιώσει ο Τεέμπ θα πρέπει να μάθει άμεσα πράγματα που ανήκουν στη σφαίρα του ενηλίκου. «Θα πρέπει να γίνει η ζωντανή απόδειξη του ονόματος που του έδωσε ο πατέρας του» όπως χαρακτηριστικά είπε ο σκηνοθέτης, ο οποίος δεν κρύβει το γεγονός ότι η ταινία του είναι επηρεασμένη από τα αμερικανικά γουέστερν και τις γιαπωνέζικες ταινίες Chanbara. «Ο καουμπόι και ο σαμουράι έφτιαξαν τον Βεδουίνο μας» είπε ο Νατζί Αμπού Νοουάρ, «αν και αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι υιοθετήσαμε και τους κανόνες των δύο ειδών. Η ταινία γεννήθηκε μέσα από την κουλτούρα και την ιστορία των Βεδουίνων».

Μετά την προβολή του στο φεστιβάλ Βενετίας του 2015, ο «Theeb, ο Λύκος της ερήμου» έλαβε πολύ καλές κριτικές, αγαπήθηκε, απέκτησε ρεύμα. Η εφημερίδα «The Guardian» την αποκάλεσε «το πρώτο γουέστερν Βεδουίνων (ή μήπως το πρώτο γουέστερν της Μέσης Ανατολής;)» και η «Daily Express» «μια σαγηνευτική ιστορία γυρισμένη σε καταπληκτικές τοποθεσίες στη Νότια Ιορδανία που μοιάζει να συντροφεύει τον «Λόρενς της Αραβίας»».

Ο Νατζί Αμπού Νοουάρ μας είπε ότι το γεγονός ότι ο «Λόρενς της Αραβίας», η κλασική ταινία του Ντέιβιντ Λιν, γυρίστηκε στην έρημο Ουάντι Ραμ και Ουάντι Αραμπα στην Ιορδανία έπαιξε ρόλο στην απόφασή του να γυρίσει τη δική του ταινία στην ίδια τοποθεσία. Δεν αποδείχθηκε όμως καθόλου εύκολο καθώς τα εμπόδια που έπρεπε να αντιμετωπίσουν ήταν πολλά με βασικότερο τον καιρό. Οι αμμοθύελλες, οι δυνατές βροχές αλλά και μια πλημμύρα ανάγκασαν το συνεργείο και τους ηθοποιούς να εγκαταλείψουν για ένα μικρό χρονικό διάστημα την έρημο.

Επιθυμία του Νατζί Αμπού Νοουάρ ήταν κάθε τι στην ταινία να φαίνεται στην κανονική μορφή του και χωρίς τη βοήθεια ψηφιακών εφέ. Ωστόσο, τα ψηφιακά εφέ δεν αποφεύχθηκαν. Μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας χρειάστηκε να γίνει η αφαίρεση των σημαδιών από λάστιχα αυτοκινήτων που είχαν μείνει στο έδαφος από πρόσφατες επισκέψεις τουριστών. Η έρημος Ουάντι Ραμ είναι ένας πολύ δημοφιλής προορισμός ακριβώς λόγω του «Λόρενς της Αραβίας».

Γνωρίζοντας τη θέση της Τουρκίας στον χάρτη εύλογα αναρωτιέται κανείς για το αν ο σκηνοθέτης αντιμετώπισε το «Theeb, ο λύκος της ερήμου» αποκλειστικά ως μια ιστορία ενηλικίωσης. Μήπως θέλησε να δώσει και κάποιες πολιτικές διαστάσεις στην ταινία του; Η απάντησή του ήταν κάθετη. «Οχι, κάνω ταινίες από ένστικτο και εμπάθεια, ο κινηματογράφος είναι για εμένα περισσότερο συναισθηματική εμπειρία έκφρασης παρά διανοητική. Δεν με ενδιαφέρει να τοποθετηθώ με μια δήλωση ή να μοιραστώ μια πολιτική άποψη».