Εγκαινιάστηκε το βράδυ της Τρίτης 24 Νοεμβρίου η Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πειραιά. Τα εγκαίνια πραγματοποίησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής και της πνευματικής ζωής και ανθρώπων του βιβλίου.
«Λίκνο και κιβωτό του νέου ελληνισμού» χαρακτήρισε τη βιβλιοθήκη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, της οποίας οι τίτλοι, που ξεπερνούν τις 240.000 χιλιάδες και χρονολογούνται από τον 15ο ως τον 20ό αιώνα, «εκπέμπουν φως ιλαρό και ανέσπερο, το φως του ελληνικού πνεύματος που μας κληροδότησαν οι αιώνες, και δίνουν σε εποχές σκοτεινιάς και φόβου, ελπίδα για να διεκδικήσουμε το μέλλον μας».
Στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη (ΙΒΙΑΛ) στεγάζονται, διατηρώντας την αυτοτέλειά τους, οι βιβλιοθήκες σημαντικών προσωπικοτήτων των γραμμάτων μας, ερευνητών της Ιστορίας και του βιβλίου, λογοτεχνών, συλλεκτών (Εμμ. Κριαράς, Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Κ. Θ. Δημαράς, Αικατερίνη Κουμαριανού, Φίλιππος Ηλιού, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Γεώργιος Δολιανίτης, Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, Κ. Σπ. Στάικος κ.ά.) ενώ εξέχουσα θέση έχει η «Biblioteca Graeca» του συλλέκτη Σάκη Οικονομόπουλου, με πρώτες εκδόσεις ελληνικών κειμένων.
«Παραποτάμους», που συνέβαλαν στη δημιουργία του «μεγάλου πλωτού διανοητικού ποταμού του νέου ελληνισμού με τη σοφία και τη γενναιοδωρία τους» χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τους δωρητές της ΙΒΙΑΛ σε αυτή τη «μοναδική στιγμή θεσμικής ευθύνης και πνευματικής ανάτασης» καταλήγοντας ότι η ΙΒΙΑΛ «είναι ένα δείγμα γραφής του τι μπορούν να κάνουν οι Έλληνες σε δύσκολους καιρούς».
Μιλώντας νωρίτερα, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη Παναγιώτης Λασκαρίδης αναφέρθηκε στους δύο πυλώνες που στηρίζουν τη δράση του Ιδρύματος, τις βιβλιοθήκες και τα εκπαιδευτικά προγράμματα, και ευχαρίστησε τους δωρητές των βιβλιοθηκών για τη «μεγάλη σειρά συγκινητικών δωρεών, για τις βιβλιοθήκες τους που μας εμπιστεύτηκαν για να τις φροντίσουμε, να τις κάνουμε γνωστές και να τις αναδείξουμε σε κέντρο αριστείας και μελέτης για τη νεολαία και τους ερευνητές».
Αναφερόμενος στη νεολαία, συνέχισε: «Τα ίδια παιδιά που παρακολουθούν προσηλωμένα τα εκπαιδευτικά προγράμματα της βιβλιοθήκης το πρωί είναι εκείνα που το βράδυ πετούν μολότοφ στα Εξάρχεια. Γιατί αυτή η διαφορά από το πρωί στο βράδυ; Γιατί το πρωί τους προσφέρεται κάτι αξιόλογο ενώ την υπόλοιπη μέρα είναι υποχρεωμένα να έρχονται αντιμέτωπα με την κακή παιδεία, τη μίζερη οικονομική κατάσταση και την αδυναμία να δουν καθαρά μια προοπτική».
Ευχαριστώντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εκπροσώπους της Πολιτείας και των Ενόπλων Δυνάμεων που παρέστησαν στα εγκαίνια υπογράμμισε ότι «ως πολίτες γεννιόμαστε με μια οφειλή στην πατρίδα μας, ένα χρέος τιμής, το οποίο εξοφλούμε ο καθένας όπως μπορεί, με χρήματα, με προσπάθεια, με χρόνο. Είμαστε τυχεροί γιατί στις μέρες μας δεν χρειάζεται να το εξοφλήσουμε διακινδυνεύοντας τη σωματική μας ακεραιότητα ή δίνοντας τη ζωή μας, όπως άλλοι πριν από εμάς» είπε και κατέληξε: «Η πατρίδα δεν είναι σε καλή κατάσταση. Όλοι οι Έλληνες ξέρουμε τι φταίει. Χρειάζεται μακροπρόθεσμη στρατηγική και όχι μεγάλες κουβέντες αλλά αποτελέσματα. Χρειάζεται όραμα, ένας λαός που θα το ενστερνιστεί και μια πολιτική ηγεσία που θα οδηγήσει τον λαό προς το όραμα αυτό».
Στο περιεχόμενο, στους χώρους και στις υπηρεσίες της ΙΒΙΑΛ ξεναγήθηκαν οι παρευρισκόμενοι από το προσωπικό της βιβλιοθήκης σε βίντεο που παρουσιάστηκε στην αρχή της εκδήλωσης. «Το αρχαιότερο βιβλίο είναι μια λατινική μετάφραση των “Προβλημάτων” του Αριστοτέλη που έχει εκδοθεί στη Μάντοβα το 1473, στην αρχή σχεδόν της τυπογραφίας», πληροφόρησε η φιλόλογος Αγγελική Παπαδοπούλου εξηγώντας ότι «Οι συλλογές αυτές διατηρούνται όπως τις είχε ο κάθε κτήτορας και καθεμία καλύπτει συνήθως έναν σημαντικό τομέα του επιστητού. Είναι η ιστορία, είναι η φιλολογία, είναι η λογοτεχνία, η θρησκεία, η φιλοσοφία, μαθηματικά, ιατρική και σχεδόν ό,τι άλλο μπορείτε να σκεφτείτε. Η προσφορά στη γνώση αυτής της βιβλιοθήκης είναι πρώτα ότι συγκεντρώνει σε ένα μέρος τόσους πολλούς τομείς της γνώσης και τους διατηρεί για τις μελλοντικές γενιές γιατί βιβλιοθήκες που διαφορετικά θα περνούσαν στην αφάνεια, θα χανόντουσαν ή θα κατακερματιζόντουσαν διατηρούνται ολόκληρες με τον κατάλογό τους κι έτσι μελλοντικές γενιές θα μπορούν όχι μόνο να ξέρουν τι περιείχαν αυτές οι βιβλιοθήκες». Αναφερόμενος στους σημαντικούς μελετητές που δώρισαν τις προσωπικές βιβλιοθήκες τους, ο αρχειονόμος-βιβλιοθηκονόμος Πέτρος Πυλαρινός συνόψισε ότι «Η βιβλιοθήκη του καθενός μπορεί να είναι και αποτύπωση ολόκληρης της ζωής τους» και στην ΙΒΙΑΛ υπάρχουν πολλές ζωές, πολλών σημαντικών μελετητών.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεναγήθηκε στους χώρους της βιβλιοθήκης από τον πρόεδρο του Ιδρύματος, ο οποίος του πρόσφερε ως αναμνηστικό δώρο τετράτομη γαλλική έκδοση των ταξιδιών του Πουκβίλ στην Ελλάδα του 1824, και τον αρχιτέκτονα και ιστορικό του βιβλίου Κ. Σπ. Στάικο, ο οποίος επιμελήθηκε την ανακαίνιση του κτιρίου και τη συγκρότηση της βιβλιοθήκης.
Ο Κ. Σπ. Στάικος παρουσίασε στην αρχή της βραδιάς το περιεχόμενο της ΙΒΙΑΛ τονίζοντας ότι «τόσο στην ιστορική της συγκρότηση όσο και στην ταξινόμησή της η ΙΒΙΑΛ αντιπροσωπεύει την ιστορική βιβλιοθήκη του νέου ελληνισμού». Ο «νεοελληνισμός», «η τάξη πραγμάτων που δημιουργείται μετά την Άλωση είναι όρος πολιτικός και όχι πολιτισμικός, καθώς ο Χρυσολωράς, ο Τραπεζούντιος, ο Γαζής και άλλοι λόγιοι μετά την Πτώση της Κωνσταντινούπολης θεωρούν ότι είναι οι φυσικοί κληρονόμοι του αρχαίου ελληνικού κόσμου» διευκρίνισε δίνοντας έτσι τα χρονικά όρια στα οποία κινείται το περιεχόμενο της ΙΒΙΑΛ, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής της ΙΒΙΑΛ, ο διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και ακαδημαϊκός Αθανάσιος Φωκάς αναφέρθηκε, μιλώντας, στο τρίπτυχο ευεργεσία, ηθική και αισθητική που υλοποιείται στη βιβλιοθήκη.
Έντονη στα εγκαίνια ήταν η άυλη παρουσία της μεγάλης απούσας της βραδιάς, της Μαριλένας Λασκαρίδη, συζύγου του προέδρου του Ιδρύματος, που βρισκόταν στη σκέψη ––αλλά και στον λόγο– όλων. Τη συμβολή της στη δημιουργία της ΙΒΙΑΛ παρουσίασε εύγλωττα η βιβλιοθηκονόμος Παναγιώτα Δεβετζή, που συνεργάστηκε μαζί της: «Από την αρχή έως τον πρόωρο θάνατο της, τον Αύγουστο του 2015, η ψυχή της βιβλιοθήκης και όλων αυτών των δράσεων ήταν η Μαριλένα Λασκαρίδου, ένας άνθρωπος δυναμικός, χαρισματικός με μεγάλο όραμα. Ένα όραμα το οποίο πραγματοποιήθηκε και γι’ αυτό είμαστε σήμερα εδώ που είμαστε κι εδώ που έχουμε φτάσει. Είναι πολύ ωραίο να υπάρχει ένας τέτοιος ζεστός χώρος, μια πνευματική εστία πολιτισμού όπου να έρχονται άνθρωποι και κυρίως παιδιά γιατί αυτός ήτανε στόχος και όραμα της Μαριλένας Λασκαρίδου, η επιμόρφωση των παιδιών».
Διαβάστε εδώ την παρουσίαση των συλλογών της ΙΒΙΑΛ στο «Βήμα».
