Βόβκα Ασκενάζι: Στην Επίδαυρο ένιωθα κομμάτι του μύθου

«Πώς είναι τα πράγματα στην Ελλάδα; Θα πρέπει να είναι πολύ δύσκολα…». Αυτές ήταν οι πρώτες φράσεις του Βόβκα Ασκενάζι από την άλλη άκρη της γραμμής την περασμένη Δευτέρα το πρωί. Το τηλεφώνημά μου βρήκε τον μεγαλύτερο –και συνονόματο –γιο του βετεράνου, γεννημένου Ρώσου και πολιτογραφημένου Ισλανδού και Ελβετού, μαέστρου και πιανίστα Βλαντίμιρ Ασκενάζι στην Ελβετία, όπου ζει τα τελευταία χρόνια. Λίγες ημέρες προτού εμφανιστεί από κοινού με τον πατέρα του στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου σε ένα ρεσιτάλ με έργα για δύο πιάνα φάνηκε πλήρως ενημερωμένος για τις εξελίξεις στη χώρα μας, την οποία έχει επισκεφθεί επανειλημμένως και αγαπά πολύ.

Με την Παλαιά Επίδαυρο, άλλωστε, διατηρεί στενούς και ιδιαίτερους δεσμούς. Ηταν παιδί ακόμη τη δεκαετία του ’70, όταν οι γονείς του έχτισαν το εξοχικό τους σπίτι εκεί έχοντας πληροφορηθεί από κάποιον ντόπιο φίλο «για ένα πολύ όμορφο και απομονωμένο χωριό». Ο 54χρονος σήμερα Βόβκα Ασκενάζι θυμάται με συγκίνηση εκείνη την εποχή. «Στην αρχή πήγαμε να περάσουμε ένα καλοκαίρι και στη συνέχεια πηγαίναμε κάθε καλοκαίρι. Οι γονείς μου έχτισαν ένα σπίτι που το αγαπήσαμε πολύ. Εκεί περνούσαμε τη μεγαλύτερη περίοδο του χρόνου που είχαμε στη διάθεσή μας όλοι μαζί. Ηταν το κομμάτι εκείνο που ένωνε την οικογένεια. Το υπόλοιπο διάστημα, κατά κανόνα, ταξιδεύαμε πολύ». Ξεδιπλώνει με ευχαρίστηση τις αναμνήσεις του: «Από μικρός διάβαζα πολλή μυθολογία» λέει και συνεχίζει: «Κάθε φορά που βρισκόμουν στην Επίδαυρο, λοιπόν, ένιωθα ότι είμαι κατά κάποιον τρόπο κομμάτι της. Το τοπίο, το φως, όλα ήταν τόσο μαγικά. Στην Ελλάδα νιώθει κανείς έντονα το μυστηριακό στοιχείο και σε αυτό το μέρος ήταν ακόμη πιο έντονο».

Ενα ατύχημα όμως του νεότερου αδελφού του Ντμίτρι, ενός ακόμη μουσικού στην οικογένεια καθώς είναι αναγνωρισμένος κλαρινετίστας, στάθηκε αφορμή να πωληθεί το σπίτι εκείνο. «Οι γονείς μου συνέχισαν να επισκέπτονται την Παλαιά Επίδαυρο προκειμένου να βλέπουν φίλους και συγγενείς» λέει ο Βόβκα Ασκενάζι. Και ο ίδιος πάντως δεν διέκοψε τις επαφές του με την περιοχή. Πέρυσι μάλιστα βρέθηκε εκεί και είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί το Μικρό Θέατρο.

«Είναι πραγματικά υπέροχο να παίζεις εκεί, το τοπίο είναι μαγικό. Ελπίζω να είναι μια πολύ όμορφη βραδιά, ειδικά αν «επιβιώσει» το πιάνο» λέει μεταξύ αστείου και σοβαρού. Εξηγεί: «Το πιάνο είναι πολύ ευαίσθητο όργανο. Επηρεάζεται από τη ζέστη». Συμφωνεί με όσους θεωρούν τον ανοιχτό χώρο δύσκολο. Στο συγκεκριμένο θέατρο «η ακουστική είναι πολύ καλή για το κοινό, από τη σκηνή όμως έχεις την εντύπωση ότι ο ήχος κατά κάποιον τρόπο «σου φεύγει». Δεν είσαι σίγουρος ότι φτάνει εκείνο που πρέπει στο σωστό σημείο. Από την άλλη πλευρά, η αίσθηση είναι πολύ γοητευτική. Εχω παίξει και σε άλλους ανοιχτούς χώρους στην Ελλάδα, στη Σάμο, για παράδειγμα».

Συνύπαρξη επί σκηνής

Ο Βόβκα Ασκενάζι απολαμβάνει την επί σκηνής συνύπαρξη με τον πατέρα του. Σε αντίθεση με ό,τι θα περίμενε ίσως κανείς, δηλώνει πως η συνεργασία δεν έχει καμία δυσκολία. «Ισως αυτό να συνέβαινε κάποια χρόνια πριν, όταν ήμουν νεότερος και είχα κάποια νευρικότητα. Τώρα όμως υπάρχει μεταξύ μας μια υπέροχη μουσική ανταλλαγή, ελεύθερη και όμορφη».

Στη συνέχεια αναφέρεται στο πρόγραμμα της βραδιάς, τα έσοδα της οποίας θα προσφερθούν στον Πολιτιστικό Σύλλογο της Αρχαίας Επιδαύρου. Τα έργα που θα ακουστούν έχουν ως κοινό παρονομαστή τον χορό. Θεωρεί ότι ταιριάζουν περισσότερο στο καλοκαίρι ή ακόμη και στις κρίσιμες στιγμές που περνά η χώρα μας; «Δεν νομίζω ότι πήγε το μυαλό μας τόσο μακριά. Ο πατέρας μου ήθελε να παίξουμε Σούμπερτ» εξηγεί αρχικά αναφερόμενος στη «Διασκέδαση α λα ουγγρικά» («Divertissement a la hongroise» σε σολ ελάσσονα, για τέσσερα χέρια) του αυστριακού συνθέτη. «Από εκεί και πέρα θα παρουσιαστούν η Ισπανική Ραψωδία του Ραβέλ και οι Συμφωνικοί Χοροί του Ραχμάνινοφ. Πάντα θέλουμε να εντάσσουμε στα προγράμματά μας ένα ρωσικό έργο, είναι η ψυχή μας, το αίμα μας. Ωστόσο το πρόγραμμα αυτό εντάσσεται στον ευρύτερο συναυλιακό σχεδιασμό που έχουμε. Το παρουσιάσαμε τον περασμένο Μάιο στην Κίνα, ένα τμήμα του θα παίξουμε την επόμενη σεζόν στην Ιαπωνία».

Ο Βόβκα Ασκενάζι είναι πολίτης του κόσμου. Γεννήθηκε στη Μόσχα και έζησε στην Αγγλία, στην Ισλανδία, στη Γερμανία, στη Γαλλία και στη Δανία. Τα τελευταία χρόνια ζει στην Ελβετία. Πώς αισθάνεται που το ρεσιτάλ στη χώρα μας θα δοθεί σε μια τόσο δύσκολη στιγμή; Σκέφτεται λίγο προτού απαντήσει. Λέει πως αυτό που εύχεται είναι η βραδιά αυτή να προσφέρει κάποιου είδους ελπίδα και έμπνευση στο κοινό.

Σε παλαιότερη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο πατέρας του είχε υποστηρίξει πως σε καιρούς κρίσης η Τέχνη είναι το πρώτο θύμα. Ωστόσο ο Βόβκα Ασκενάζι θεωρεί πως είναι αναγκαία σε κάθε εποχή και ίσως σε ανάλογες δύσκολες περιόδους ο κόσμος να τη χρειάζεται ακόμη περισσότερο. Αναφέρεται στο παράδειγμα της Ισλανδίας. «Εζησα την πολύ δύσκολη φάση του 2008» λέει και συνεχίζει: «Το ενδιαφέρον είναι ότι από εκείνη την εποχή και μετά οι συνδρομητές στις συναυλίες κλασικής μουσικής άρχισαν να ανεβαίνουν και αυτή η τάση συνεχίστηκε σταθερά. Οι αίθουσες συναυλιών γέμιζαν μέσα στη σκληρότερη κρίση, μιλάμε για μια εποχή που πολλοί άνθρωποι έχασαν όλες τους τις οικονομίες. Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι ο κόσμος όταν περνά δύσκολα αναζητά αυτή την ενθάρρυνση, την πνευματική τροφή. Γι’ αυτό λέω ότι είναι ίσως πιο αναγκαία η Τέχνη όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά».