Ολιβιέ Ντεκότ: Αισθάνομαι ότι ανέκαθεν ήμουν Ελληνας

Αγαπά τον Σεφέρη και την ελληνική μυθολογία. Σε ηλικία τεσσάρων ετών γνώριζε απέξω το ελληνικό αλφάβητο. Οι δεσμοί του με την Ελλάδα είναι παλιοί. «Αισθάνομαι ότι ανέκαθεν ήμουν Ελληνας» λέει ο Ολιβιέ Ντεκότ. Ο παππούς του δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1957 ως το 1962. Ο πατέρας του μιλούσε ελληνικά. Ο ίδιος πρωτοεπισκέφθηκε την Ελλάδα σε ηλικία εννέα ετών με τους γονείς του. Τον Σεπτέμβριο του 2011, ο τριανταπεντάχρονος τότε Ολιβιέ Ντεκότ, σύμβουλος συνεργασίας και μορφωτικής δράσης της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα, ανέλαβε τη διεύθυνση του Γαλλικού Ινστιτούτου, ενός θεσμού που λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1907. Φίλος του θεάτρου και της ποίησης, είναι και ακούραστος περιηγητής. Λατρεύει την Πελοπόννησο, έχει εντυπωσιαστεί με «τα θαύματα του Βορρά, από τη Θεσσαλονίκη ως τις Πρέσπες, τη Βεργίνα, τα Πομακοχώρια και το Αγιον Ορος». ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες το πολιτιστικό πρόγραμμα του Γαλλικού Ινστιτούτου για το 2015, με κεντρικούς άξονες τη φιλοσοφία και το θέατρο.

«Ταξιδεύοντας στη Θεσσαλονίκη για να δω την παράσταση της Αυτοκρατορίας του Γιώργου Βέλτσου από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, διάβαζα το Γιατί η Ελλάδα; της Ζακλίν ντε Ρομιγί. Εμεινα έκπληκτος διαπιστώνοντας ότι η φιλοσοφία, το θέατρο, η δημοκρατία, η Ιστορία, τα στοιχεία που συνέθεταν το ελληνικό πνεύμα του 5ου π.Χ. αιώνα που εκείνη θαύμαζε, είναι και τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το ελληνικό πνεύμα σήμερα. Επάνω σε αυτές τις σταθερές λοιπόν δομήσαμε το εφετινό πρόγραμμα του Ινστιτούτου, σταθερές που βρίσκονται σε συνάφεια με πολλές αναζητήσεις των ταραγμένων καιρών μας» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα».

Ο Αλέν Μπαντιού, ο Ζαν-Λικ Νανσί, ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, η Σαντρά Λοζιέ, «στοχαστές που διερευνούν τις συνθήκες ζωής και συνύπαρξης στον σύγχρονο κόσμο», είναι ορισμένοι από τους φιλοσόφους που έχουν προσκληθεί στην Αθήνα ενώ, μετά τη μεγάλη επιτυχία της Νύχτας Φιλοσοφίας, τον περασμένο Μάιο, στην οποία προσήλθαν 3.500 άτομα, η διοργάνωση θα επαναληφθεί τον εφετινό Μάιο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε.

«Συνεργασία είναι η λέξη-κλειδί» μας λέει ο Ολιβιέ Ντεκότ από το γραφείο του στον δεύτερο όροφο του εμβληματικού κτιρίου του Ινστιτούτου στην οδό Σίνα. «Δεν είναι λόγοι οικονομικοί που οδηγούν σε συνέργειες, είναι η ίδια η πραγματικότητα. Τα καλύτερα γαλλοελληνικά προγράμματα είναι εκείνα που υλοποιήθηκαν με τη συνεργασία ελλήνων καλλιτεχνών και διανοουμένων. Δεν επιδιώκουμε να «πουλήσουμε» κάτι στην Ελλάδα ή να προωθήσουμε μονομερώς τον γαλλικό πολιτισμό. Η διμερής συνεργασία, η αλληλεπίδραση, έχει για μένα ουσιαστική σημασία. Υπό αυτό το πρίσμα, προσπαθούμε να προβάλουμε τον ελληνικό πολιτισμό στον γαλλόφωνο κόσμο, είτε με τις εκδόσεις ελληνικών έργων στα γαλλικά είτε με παραστάσεις στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, όπου αναπτύχθηκε ενδιαφέρον για τους σύγχρονους έλληνες δραματουργούς».

Από τη σύγχρονη ελληνική τέχνη ξεχωρίζει το πολύ ζωτικό θέατρο. «Υπάρχουν θίασοι πολύ αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουν, νέοι δημιουργοί, θαυμάσιοι ηθοποιοί και θεατρικοί συγγραφείς όπως ο Δημήτρης Δημητριάδης ή ο Γιάννης Μαυριτσάκης που κάνουν το σύγχρονο ελληνικό θέατρο πολύ ελκυστικό. Με εντυπωσιάζει επίσης η ανταπόκριση του κοινού, που μέσω αυτής της τέχνης συμπάσχει, προβληματίζεται, δηλώνει «παρών». O κινηματογράφος επίσης, αναπαραστατική τέχνη και αυτός, έχει φτάσει, πιστεύω, σε πολύ ενδιαφέρον επίπεδο παρά την κρίση (ή ίσως χάρη σε αυτήν) με κινηματογραφιστές όπως ο Γιώργος Λάνθιμος, ο Πάνος Κούτρας, η Αθηνά Τσαγγάρη. Πιστεύω όμως ότι και η λογοτεχνία, ιδιαιτέρως η ποίηση, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον».

Στα χνάρια της μεγάλης εκδοτικής παράδοσης του Γαλλικού Ινστιτούτου που καλλιέργησαν μεταπολεμικά οι θρυλικοί φιλέλληνες διευθυντές του Οκτάβιος Μερλιέ και Ροζέ Μιλλιέξ, ο Ολιβιέ Ντεκότ επιθυμεί να ενισχύσει την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στη Γαλλία μέσα από νέες μεταφράσεις λογοτεχνικών κειμένων. «Εχει δρομολογηθεί η μετάφραση δέκα σημαντικών έργων του νεοελληνικού θεάτρου, του Βασιλικού του Αντωνίου Μάτεση, της Βαβυλωνίας του Βυζάντιου, της Αγγέλας του Σεβαστίκογλου, της Γκόλφως, της Στέλλας Βιολάντη του Ξενόπουλου, της Βεγγέρας του Ηλία Καπετανάκη… Θα παρουσιάσουμε αυτό το τιτάνιο έργο στο προσεχές Φεστιβάλ Αθηνών. Θέλω πολύ να επεκταθεί η προσπάθεια αυτή και να συμπεριλάβει ακόμη δέκα θεατρικά έργα, από την περίοδο της δικτατορίας μέχρι σήμερα. Συμβάλλουμε επίσης στην προώθηση της ελληνικής ποίησης στη Γαλλία, στηρίζοντας την έκδοση της νέας εξάτομης ανθολογίας σύγχρονης ελληνικής ποίησης του Μισέλ Βολκοβίτς, αλλά και τη σύγχρονη πεζογραφία».

Στην Ελλάδα, η έκδοση γαλλικών έργων ενισχύεται οικονομικά από το Γαλλικό Ινστιτούτο στο Παρίσι, από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου του υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας και από το πρόγραμμα «Ζακλίν ντε Ρομιγί» του Γαλλικού Ινστιτούτου της Ελλάδας, το οποίο «διπλασιάζει τις επιχορηγήσεις του για το 2015 για να ενισχύσει τη μετάφραση μεγάλων γάλλων κλασικών, όπως ο Κορνέιγ, και αξιόλογων συγγραφέων της τρέχουσας βιβλιοπαραγωγής, τόσο λογοτεχνών όσο και στοχαστών».

Βασική αποστολή του Γαλλικού Ινστιτούτου από την ίδρυσή του ήταν η υποστήριξη της γαλλοφωνίας. Ανησυχεί ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου για την επικράτηση της αγγλικής γλώσσας ως lingua franca της εποχής μας; «Η αγγλική έχει γίνει βεβαίως μια γλώσσα σχεδόν υποχρεωτική, επιδιώκουμε όμως να ενισχύσουμε τη γαλλική ως δεύτερη γλώσσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Υπάρχουν στην Ελλάδα 300.000 σπουδαστές της γαλλικής γλώσσας και 4.000 καθηγητές πολύ ενθουσιώδεις. Η γαλλοφωνία έχει λαμπρό μέλλον μπροστά της, αποτελεί κλειδί για τον κόσμο της κουλτούρας αλλά και της οικονομίας, αν φροντίσουμε να τη διατηρήσουμε. Υπολογίζουμε ότι θα αναπτυχθεί περισσότερο με τις νέες μεθόδους διδασκαλίας εξ αποστάσεως, που δίνουν πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία εκμάθησης της γλώσσας που έχουμε αναρτήσει στον κόμβο του Γαλλικού Ινστιτούτου και στην Culturethèque, την ψηφιακή βιβλιοθήκη μας». Ηδη προσφέρονται εξειδικευμένα μαθήματα γαλλικών για επιχειρηματίες και όσους ασχολούνται με τον τουρισμό, ενώ τον Μάρτιο εγκαινιάζεται η πρωτοβουλία «Grèce France Talents», με στόχο «την παρουσίαση των σπουδών στη Γαλλία και τη διασύνδεση με ελληνικές και γαλλικές επιχειρήσεις που εστιάζουν στην καινοτομία και στα επαγγέλματα του μέλλοντος».

«Ελλάς, Γαλλία, Συμμαχία» λοιπόν, όπως ήταν ο τίτλος του επιτυχημένου πολιτιστικού προγράμματος του Γαλλικού Ινστιτούτου της Ελλάδας για το 2014. Στον πολυκεντρικό κόσμο της παγκοσμιοποίησης απέναντι σε ποιον συμμαχούν Ελλάδα και Γαλλία; ρωτήσαμε τον γάλλο διπλωμάτη. «Χρησιμοποιήσαμε αυτό το περίφημο σύνθημα, που χρονολογείται στα τέλη της δικτατορίας, για να δηλώσουμε τη φιλία που συνδέει τις δύο χώρες, φιλία που παραμένει αδιάλειπτη σε όλη την ιστορία του ελληνικού κράτους. Ακόμη και τώρα, μέσα στην κρίση, η Γαλλία έσπευσε να δείξει την αλληλεγγύη της στην Ελλάδα και κατά την προεδρία Σαρκοζί και κατά την προεδρία Ολάντ. Πρόκειται για μια σταθερά της γαλλικής πολιτικής, την οποία οι Ελληνες αναγνωρίζουν, νομίζω, ενστικτωδώς». Την αναγνωρίζουν πράγματι, και την ανταποδίδουν. Το έδειξαν στη μαζική προσέλευση στο Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα στις 8 Ιανουαρίου, σε ένδειξη αλληλεγγύης στον γαλλικό λαό μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Charlie Hebdo.