Αυτή η χρονιά στη Γερμανία ανήκει στους παλιούς δασκάλους και όχι στους νεαρούς συγγραφείς. Το βαρύ πυροβολικό (Γκρας, Χάντκε, Βολφ) επανεμφανίζεται με πολύ διαφορετικά μεταξύ τους αλλά εντυπωσιακά πεζά.
Αύριο κυκλοφορεί η νέα νουβέλα του Γκύντερ Γκρας με τίτλο Καρκινοβασία. Πρόκειται για τη λογοτεχνική ανάπλαση της βύθισης από σοβιετικό υποβρύχιο του «Βίλχελμ Γκούστλοφ», γεμάτου με γερμανούς πρόσφυγες από την Ανατολική Πρωσία, στα παγωμένα νερά της Βαλτικής στις 30 Ιανουαρίου 1945. Ο Γκρας θίγει ένα από τα μεταπολεμικά ταμπού της Γερμανίας, τη μοίρα των Γερμανών που διώχθηκαν από την Ανατολική Ευρώπη, και παρουσιάζει αίφνης τους «δράστες» ως «θύματα». Το βιβλίο θα παρουσιάσει αύριο το βράδυ στη νέα του τηλεοπτική εκπομπή, μετά το τέλος του «Λογοτεχνικού Κουαρτέτου» στα μέσα Δεκεμβρίου, ο πολύς Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι. Το καινούργιο έργο του Γκρας συμπλέει με ευρύτερες διαθέσεις της γερμανικής κοινωνίας να μιλήσει για όσα σχεδόν της απαγορεύονταν επί πολλά χρόνια, για τα δικά της δεινά τον καιρό του πολέμου.
Με καμία τρέχουσα διάθεση δεν συμπλέει το νέο μυθιστόρημα του Πέτερ Χάντκε που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο Το χάσιμο των εικόνων. Με τις 760 πυκνοτυπωμένες σελίδες του επιβάλλει κυριολεκτικά ένα νέο όρο, όχι «μυθιστόρημα-ποταμός», αλλά μάλλον «μυθιστόρημα-λίμνη». Η ροή της αφήγησης ακολουθεί φαινομενικά μόνο μια κατεύθυνση, η διήγηση λιμνάζει διαρκώς σε πείσμα κάθε ρεαλιστικής γραφής και κάθε κατεστημένης ευαισθησίας. Το έργο του Χάντκε είναι το ταξίδι μιας πλούσιας γυναίκας μέσα από τη Σιέρα δε Γκρέδος προκειμένου να συναντήσει ένα συγγραφέα που βάσει συμβολαίου έχει αναλάβει να κάνει τη ζωή της βιβλίο. Μη σας ξεγελάσει η γλίσχρα υπόθεση. Πρόκειται για πολύ τολμηρή ανακατασκευή του κόσμου. Μέσα σε μια ιδιότυπη ονειρική ατμόσφαιρα που συντίθεται από πολλά ομολογημένα και ανομολόγητα στοιχεία της καθημερινότητας της μοντέρνας κοινωνίας σημαίνεται το τέλος της εποχής μας, της εποχής του καλπάζοντος χρόνου και των ανεξέλεγκτων εικόνων. (Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Εξάντας.)
Αλλά και η Κρίστα Βολφ, η πιο δυνατή χειρίστρια των λυρικών τόνων αυτή τη στιγμή στον γερμανόφωνο χώρο, επανέρχεται με τη νουβέλα της Αυτοπροσώπως που θα εκδοθεί σύντομα. Πρόκειται για την ιστορία μιας γυναίκας που παλεύει με την αρρώστια και την περιρρέουσα κοινωνική ατμόσφαιρα.
Στη Γερμανία εξακολουθεί να συζητείται το καινούργιο βιβλίο του Μάρτιν Βάλζερ με τίτλο Η βιογραφία της αγάπης, που έχει ήδη ζωή μερικών μηνών. Το μυθιστόρημα, που θέτει το ζήτημα των ορίων μεταξύ κιτς και λογοτεχνίας, είναι κάτι σαν φθηνό ρομάντζο με πιπεράτες λεπτομέρειες γραμμένο από ένα σοβαρό συγγραφέα: οι ερωτικές μέσω αγγελιών περιπέτειες της ευκατάστατης και ακόρεστης κυρίας Σούζι Γκερν…
Ο κ. Σπύρος Μοσκόβου είναι διευθυντής του ελληνικού προγράμματος της Deutsche Welle.
