Τρεις αριθμοί που μαρτυρούν την εντυπωσιακή πορεία της γκαλερί Ζουμπουλάκη. Πενήντα δύο χρόνια συνεχούς λειτουργίας. Τετρακόσιες είκοσι έξι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης με έργα από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες της Ελλάδας και του εξωτερικού. Τριακόσιες είκοσι μία αφίσες που «διαφήμισαν» τις περισσότερες από αυτές σε γωνιές της πόλης και αποτέλεσαν εικαστικό και ιστορικό ενθύμιο της διοργάνωσής τους. Στον υπόγειο και πρόσφατα ανακαινισμένο χώρο της γκαλερί Ζουμπουλάκη στην πλατεία Κολωνακίου σε υποδέχονται εκατό περίπου από αυτές τις αφίσες οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν μέσα στα χρόνια για το πλούσιο εκθεσιακό πρόγραμμα αυτού του αειθαλούς χώρου τέχνης. Αναρτημένες χωρίς χρονολογική σειρά, αποτελούν ένα μωσαϊκό εμπειριών από τη συνεργασία της γκαλερί με καλλιτέχνες όπως ο Λούτσιο Φοντάνα, ο Ρομπέρτο Μάτα και η Χρύσα ή ο Γιάννης Μόραλης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Χάρης Λάμπερτ ή ο Τάσος Παυλόπουλος. Βεβαίως ανάμεσά τους υπάρχει και η αφίσα από την έκθεση του Τάκι που εγκαινίασε τον συγκεκριμένο χώρο το 1974, μιας και εξαιτίας του όγκου των έργων του είχαν αναζητηθεί τα επαρκή τετραγωνικά που θα μπορούσαν να τα στεγάσουν. Είναι αφίσες που σχεδιάστηκαν με την επιμέλεια της γκαλερί και του Αλέξανδρου Ιόλα σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες της εκάστοτε έκθεσης αλλά και με τους τυπογράφους Graphic Olimpia στο Μιλάνο και του Βασίλη Κατσούφα στην Αθήνα, μεταξύ άλλων.
Στον ανακαινισμένο υπόγειο χώρο
Η έκθεση «321|426|52» στην πλατεία Κολωνακίου συνοψίζει μια πορεία που δύσκολα μπορεί να ανταγωνιστεί άλλη αθηναϊκή γκαλερί. Μάλιστα, στην έκθεση θα παρουσιαστεί ένα βίντεο με το αναλυτικό χρονολόγιο των εκδηλώσεων μαζί με φωτογραφίες από τα εγκαίνια. Τόσο ταιριαστό που η ιστορία της παρουσιάζεται στον ανακαινισμένο πλέον υπόγειο χώρο όπου έχουν συγχρωτιστεί ορισμένες από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της σύγχρονης τέχνης. Εξάλλου, η ιδέα για την έκθεση προέκυψε χάρη σε αυτή την ανακαίνιση που ξεκίνησε τον προηγούμενο Ιούνιο. «Βγάλαμε όλα τα αντικείμενα από τον χώρο, οπότε ανακαλύψαμε κάποιες αφίσες σε συρτάρια. Είχε βρει και η Πέγκυ ορισμένες αλλού, καθώς αρχειακό υλικό υπάρχει σε όλες τις αποθήκες μας. Πολλές είναι από τη συνεργασία της με τον Αλέξανδρο Ιόλα, οι οποίες είναι και οι πιο σπάνιες και έχουν πλέον συλλεκτική αξία. Η ιδέα ήταν να γίνει αυτή η έκθεση που θα ήταν επιπλέον μια αναδρομή στην ιστορία της γκαλερί» εξηγεί η καλλιτεχνική διευθύντρια της γκαλερί Δάφνη Ζουμπουλάκη. Η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει εξάλλου στην ίδια σε συνεργασία με την Ειρήνη Μαρινάκη και τον Κωνσταντίνο Στεφανή (είχαν επιμεληθεί το ιδιαίτερα ενδιαφέρον αφιέρωμα στον Νικόλο Κάλας το 2016) αλλά και τον Γιάννη Καρλόπουλο. Υπήρχε βέβαια και το προηγούμενο άλλων τριών παρόμοιων εκθέσεων με τίτλους «100 Αφίσες» (1971-1985), «20 χρόνια Αφίσας» (1988), και «Εκθεση Αφισών» (1968-1991). Ομως η παρούσα διοργάνωση διαθέτει επιπλέον έναν ιστορικό χαρακτήρα. Οι τυπωμένες αφίσες ως πρόσκληση ενδιαφέροντος, τουλάχιστον στον τομέα των εκθέσεων, δεν συνιστούν πλέον αναγκαιότητα όπως παλιότερα, καθώς η ηλεκτρονική επικοινωνία έχει περιορίσει την ισχύ και την αίγλη τους. Εξ ου και η αφίσα για την έκθεση των αφισών, την οποία επιμελήθηκε ο γραφίστας Γιάννης Καρλόπουλος, είναι η τυπωμένη εκδοχή ενός ηλεκτρονικού «φύλλου».
Σύμπραξη τεχνών και αδερφών
Οι καιροί έχουν αλλάξει αλλά η γκαλερί Ζουμπουλάκη δεν επαναπαύεται στις δάφνες της. Η Δάφνη Ζουμπουλάκη είναι στο τιμόνι της από το 2000 και μολονότι είναι πάντα σε επαφή με το έργο που της κληροδοτήθηκε, κοιτάζει σταθερά μπροστά και χαράσσει τη δική της πορεία επενδύοντας σε νέους καλλιτέχνες.
Στο προσκήνιο, πάντα με τον δικό του διακριτικό τρόπο, βγαίνει και ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης, το άλλο παιδί των ιδρυτών της μάλλον πιο γνωστής γκαλερί σύγχρονης τέχνης, Πέγκυς και Τάσου. Το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, Zoumboulakis Architects, ανέλαβε την αναδιαμόρφωση του χώρου και το αποτέλεσμα είναι άκρως αναζωογονητικό. Τοίχοι γκρεμίστηκαν και χτίστηκαν άλλοι στη θέση τους και πλέον οι εσωτερικοί χώροι της γκαλερί συνδέονται με το φυσικό φως που παρέχει ο μικρός κήπος με τη σκάλα στο πίσω μέρος (η ίδια από όπου είχε φυγαδευτεί ο Νουρέγεφ το 1981). Είναι γεγονός πως ξεχνάς ότι βρίσκεσαι σε υπόγειο χώρο. Η νέα εποχή της γκαλερί Ζουμπουλάκη σηματοδοτείται και από το γεγονός ότι τα γραφεία των Zoumboulakis Architects μεταφέρθηκαν στον χώρο, απέναντι από το «αρχηγείο» της Δάφνης Ζουμπουλάκη.
«Θεωρήσαμε με τη Δάφνη ότι η γειτνίαση των χώρων μας είναι μια φυσική εξέλιξη που θα συνδέσει το παρόν με το παρελθόν μας. Εξάλλου η αρχιτεκτονική με τα εικαστικά ήταν ανέκαθεν έννοιες αλληλένδετες!…» εξηγεί ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης. «Οσον αφορά την ανακαίνιση καθαυτή, σκοπός ήταν να δημιουργηθεί ένας ευέλικτος χώρος, ο οποίος θα προσαρμόζεται σε πολλές διαφορετικές συνθήκες ανάλογα με τις επαγγελματικές μας ιδιαιτερότητες και δραστηριότητες. Χρησιμοποιήθηκαν κρυφές συρόμενες γυάλινες πόρτες που αλλάζουν τη διαρρύθμιση του χώρου, δίνοντας μια φυσική ροή αλλά και ευελιξία μεταξύ του εκθεσιακού χώρου και του αρχιτεκτονικού γραφείου.
Ο χώρος εξοπλίστηκε πλήρως μηχανολογικά ώστε να καλύπτει όλες τις σύγχρονες ανάγκες μιας έκθεσης. Χαρακτηριστικό στοιχείο του χώρου είναι ο ευέλικτος και με μουσειακές προδιαγραφές κεντρικός φωτισμός της αίθουσας, που συνδέεται με το εξωτερικό φυσικό φως».
