Ρωσία: 6+1 απαντήσεις για την ανταρσία του Πριγκόζιν

Τι οδήγησε τον Γεβγκένι Πριγκόζιν στην ανταρσία της μιας ημέρας;

Ο Πριγκόζιν, ως στενός σύμμαχος του Βλαντίμιρ Πούτιν, διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στα πεδία των μαχών στην Ουκρανία. Εδώ και καιρό, ωστόσο, απομακρυνόταν από το Κρεμλίνο, υποστηρίζοντας ότι το υπουργείο Αμυνας τον είχε αφήσει έκθετο. Μάλιστα ισχυρίστηκε δημόσια ότι στρατιωτικοί αξιωματούχοι παρακρατούσαν σκόπιμα πυρομαχικά και προμήθειες από τους μαχητές της «Βάγκνερ» που πολεμούσαν στο Μπαχμούτ για να τον υπονομεύσουν. Η διαμάχη κλιμακώθηκε όταν το υπουργείο Αμυνας στέρησε από τον Πριγκόζιν τη δυνατότητα να στρατολογεί μαχητές για τη «Βάγκνερ» στις ρωσικές φυλακές και, κυρίως, όταν έδωσε στα μέλη της «Βάγκνερ» προθεσμία ως την 1η Ιουλίου για να καταταγούν στον ρωσικό στρατό. Ο Πριγκόζιν αισθάνθηκε υπαρξιακή απειλή και αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτόν τον αιφνιδιασμό.

Πού βρίσκονται ο Πούτιν και ο Πριγκόζιν;

Πιστεύεται ότι ο ρώσος πρόεδρος διέφυγε αεροπορικώς από τη Μόσχα στη διάρκεια της κρίσης για άγνωστο προορισμό. Ωστόσο, πριν από τρεις ημέρες εμφανίστηκε στο Νταγκεστάν της Νότιας Ρωσίας, στην Κασπία Θάλασσα, για να περιηγηθεί μια αρχαία ακρόπολη και ένα ιστορικό τζαμί εν μέσω επευφημιών θαυμαστών του προκειμένου να τονώσει την εικόνα του και να επαναβεβαιώσει την εξουσία του. Οσο για τον Πριγκόζιν, δεν έχει εμφανιστεί σε κανένα βίντεο από τη στιγμή που έφυγε από το στρατηγείο του στο Ροστόφ το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, θεωρείται όμως ότι έχει διαφύγει στη Λευκορωσία. Παραμένει θολό αν βρίσκεται υπό κράτηση ή έχει ελευθερία κινήσεων και επαφών.

Ο Πούτιν βγαίνει αποδυναμωμένος από όλο αυτό; Ευσταθεί η άποψη πως η εξουσία του βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης;

Με δεδομένο ότι ο Πριγκόζιν αποδόμησε το αφήγημα της Μόσχας ότι η εισβολή στην Ουκρανία έχει σκοπό να απελευθερώσει «αδελφούς» από ναζιστές και, κυρίως, ότι η ομάδα «Βάγκνερ» κατάφερε να πλησιάσει τη Μόσχα χωρίς να συναντήσει αντίσταση, το ηγετικό κύρος του Πούτιν έχει δεχτεί μεγάλο πλήγμα. Αλλά αυτή η αποδυνάμωση δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε κατάρρευση του καθεστώτος του. Εξακολουθεί να παραμένει ισχυρός, όπως φάνηκε από το ότι οι αρμοί της εξουσίας στη Μόσχα κινητοποιήθηκαν άμεσα για να αντιμετωπιστεί ο Πριγκόζιν. Η ελίτ της πρωτεύουσας ανακουφίστηκε από το ότι η κρίση αποφεύχθηκε και αυτό το πιστώνει στον ρώσο πρόεδρο.

Οι στρατιώτες της «Βάγκνερ» θα επιστρέψουν στα πολεμικά μέτωπα;

Η απάντηση εξαρτάται άμεσα από τη συμφωνία που συνήφθη μεταξύ Πούτιν και Πριγκόζιν – ακόμη δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι προβλέπει – και το εάν η κάθε πλευρά θα τη σεβαστεί. Φαίνεται δύσκολο πάντως να φανταστεί κανείς ότι η ομάδα «Βάγκνερ» θα συνεχίσει τις δραστηριότητές της παγκοσμίως σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Τους έχει δοθεί πάντως η δυνατότητα να καταταγούν στον ρωσικό στρατό.

Πώς επηρέασε το ρήγμα εντός της Ρωσίας τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Οι Ουκρανοί πανηγύρισαν για τη διαμάχη που ξέσπασε στη Ρωσία, ελπίζοντας ότι το τέλος του Πούτιν είναι κοντά. Σε πρώτη φάση, μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, αφού οι ρώσοι στρατηγοί αναγκάστηκαν προσωρινά να επικεντρωθούν στα γεγονότα στο εσωτερικό της χώρας, και κατέγραψαν πρόοδο στο Μπαχμούτ και σε επιχειρήσεις στην αριστερή όχθη του Δνείπερου, στην περιοχή της Χερσώνας. Επί του παρόντος, πάντως, ο Πούτιν επιδιώκει να απομονώσει τη ρωσική κοινωνία από τον πόλεμο ώστε να εξασφαλίσει τη στήριξή της.

Η ανταρσία Πριγκόζιν αποκάλυψε ότι υπάρχει μια Ρωσία που δεν είναι πολύ ικανή να υπερασπιστεί τα εδάφη της. Τι γίνεται με τις αυτονομιστικές τάσεις στη Ρωσική Ομοσπονδία;

Είναι δύσκολο να αποκωδικοποιήσει κανείς την ιδιοσυγκρασία όλων των πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ειδικά στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της. Είναι όμως γνωστό πως υπάρχουν πολλοί Ρώσοι που αντιτίθενται στον πόλεμο στην Ουκρανία, που πιστεύουν ότι η περιοχή τους – ειδικά οι λεγόμενες «εθνοτικές» Δημοκρατίες – πληρώνουν αδικαιολόγητα ακριβά αυτή τη σύγκρουση και η κεντρική κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν τα παραπάνω. Ωστόσο, οι αναλυτές δεν πιστεύουν ότι επί του παρόντος υπάρχουν σοβαρά αποσχιστικά κινήματα, ούτε εγείρονται φόβοι ότι θα μπορούσε κάποιος να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για να προχωρήσει σε ανάλογες κινήσεις.

Πώς ο λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος χαρακτηρίζεται «μαριονέτα του Πούτιν», θα μπορούσε πραγματικά να αποσοβήσει μια τέτοια κρίση;

Το χάος που προκάλεσε ο Πριγκόζιν έληξε με την παρέμβαση του Λουκασένκο, ο οποίος προσφέρθηκε να μεσολαβήσει καθώς γνώριζε προσωπικά τον Πριγκόζιν εδώ και πολλά χρόνια. Ο λευκορώσος πρόεδρος έπεισε τον ιδιοκτήτη της «Βάγκνερ» να σταματήσει τη μετακίνηση του στρατού του προς τη Μόσχα και να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ο διεθνής Τύπος μάλιστα έγραψε ότι ο λευκορώσος πρόεδρος ήταν ο μεγάλος νικητής αυτής της ανταρσίας, όμως ο ρόλος του δεν πρέπει να υπερεκτιμάται. Του ζητήθηκε απλά να γίνει ο μεσάζων. Η πλειονότητα των διαπραγματεύσεων και των όρων της συμφωνίας έγινε από ρώσους συνομιλητές.