Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης καλπάζουν! Οι επιστήμονες προβληματίζονται, οι ηγέτες αγωνιούν, οι πολίτες παρακολουθούν, συχνά παγωμένοι.

Οι δυνατότητες που προσφέρουν, μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την κυκλοφορία τους τα νέα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, είναι απεριόριστες. Πολλοί όμως τώρα προβληματίζονται για τους κινδύνους.

Ηδη, οι νομοθέτες της ΕΕ κάλεσαν την περασμένη εβδομάδα τους ηγέτες του κόσμου να διοργανώσουν μια σύνοδο κορυφής για να αναζητήσουν μεθόδους ελέγχου των προηγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης (AI) και ένα διεθνές ρυθμιστικό πλαίσιο.

Συγκεκριμένα, 12 ευρωβουλευτές, που εργάζονται για τη σχετική με την τεχνολογία νομοθεσία της ΕΕ, κάλεσαν τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να συγκαλέσουν τη σύνοδο και να συζητήσουν όλα τα ζητήματα που πλέον σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη και απαιτούν επίλυση.

Στο φόντο των παραπάνω, η Europol προειδοποιεί για πιθανή αύξηση των εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο, ενώ πολιτικοί αναλυτές και επιστήμονες στις ΗΠΑ ανησυχούν βαθιά για την πιθανότητα να δημιουργηθεί ένα «τσουνάμι» παραπληροφόρησης που μπορεί να απειλήσει μέχρι και τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2024. Και τελικά, την ίδια τη δημοκρατία, δημιουργώντας συναισθήματα δυσπιστίας στους πολίτες.Το αίτημα είναι πλέον σχεδόν καθολικό: πρέπει να μπουν κανόνες.

Εχει χάσει τον ύπνο του

Εκείνος που συγκλόνισε περισσότερο ωστόσο τις προηγούμενες ημέρες με τις δηλώσεις του σχετικά με το θέμα της ανάπτυξης των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης ήταν ο CEO της Google, Σούνταρ Πιτσάι. Ο ίδιος σε συνέντευξή του σε μεγάλο αμερικανικό δίκτυο ανέφερε ότι έχει χάσει τον ύπνο του από την ανησυχία του για την πιθανή ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία χαρακτήρισε ως ανακάλυψη μεγαλύτερη από εκείνη της φωτιάς ή του ηλεκτρισμού.

Μάλιστα μέσα σε 36 λεπτά ανέφερε τουλάχιστον 4 φορές την ανάγκη δημιουργίας παγκόσμιου νομικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη. Ο άνθρωπος που ανέλαβε τα ηνία της Google πριν από τέσσερα χρόνια υπογράμμισε πως στόχος είναι πάντοτε «το καλό της ανθρωπότητας» και πως «στο παρελθόν αρκετές φορές η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε για τους λάθος λόγους».

Για τον λόγο αυτόν ξεκαθάρισε πως το ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να είναι στα πρότυπα αυτού που αφορά τη χρήση πυρηνικών όπλων. Στον αντίποδα, για τον επικεφαλής της Google, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να φέρει ταχύτητα αλλά και αποτελέσματα στην ανθρώπινη πρόοδο και μάλιστα με τρόπο πρωτόγνωρο. Σε αυτό μοιάζει να συμφωνεί και η Microsoft, με τον Μπιλ Γκέιτς να μην έχει κάνει πάντως ακόμη την παραμικρή νύξη για ρυθμιστικό πλαίσιο.

Ο γερμανός φωτογράφος Μπόρις Ελνταγκσεν δίπλα στο έργο του «Pseudomnesia: The Electrician» (Ψευδομνησία: Ο ηλεκτρολόγος), το οποίο δημιούργησε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και του χάρισε το βραβείο Διεθνούς Φωτογραφίας της Sony

Οι σημερινές προτάσεις

Το «φαινόμενο» του ChatGPT της OpenAI που πλέον κατακλύζει με «screenshots» και σχόλια, κυρίως αστεϊσμού, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αποτέλεσμα έρευνας και ανάπτυξης των τελευταίων τουλάχιστον πέντε ετών. Μπορεί να έκανε την παρθενική του εμφάνιση τον Νοέμβριο του 2022 αλλά σήμερα η Microsoft και η εξαιρετικά στενή της συνεργάτιδα στο κομμάτι της τεχνητής νοημοσύνης OpenAI έχουν από κοινού λάβει την απόφαση να επενδυθούν περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια άμεσα στο συγκεκριμένο πεδίο.

Στον αντίποδα η πρόταση της Google δεν είναι ακόμη προσβάσιμη στην ολότητά της και μόνο ένα μικρό τμήμα (με μεγάλη κλίμακα περιορισμών στα όσα μπορεί να κάνει το «Bard») έχουν τη δυνατότητα να «δοκιμάσουν» όσοι διψούν για το «νερό» του μέλλοντος σήμερα. Τα κεφάλαια που η Google της αποτίμησης του 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων θα επενδύσει δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί αλλά είναι βέβαιο πως θα ακολουθήσει σε μεγέθη και κλίμακα το αντίπαλον δέος.

Αλλες προσεγγίσεις, ίδιο όραμα

Οι προσεγγίσεις Google και Microsoft είναι διαφορετικές αλλά οι δύο παγκόσμιοι κυρίαρχοι de facto συμφωνούν πως η τεχνητή νοημοσύνη είναι το επόμενο βήμα για την τεχνολογία και για την ανθρωπότητα.

Στην πράξη η προσέγγιση Google και Microsoft και τα τελικά προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης διαφέρουν αρκετά αλλά και αυτό είναι στοιχείο της προσέγγισης. Η Google που δεν έχει κανέναν λόγο να «κανιβαλίσει» την πιο προσοδοφόρα της επιχειρηματική δραστηριότητα, αυτή της μηχανής αναζήτησης, έχει δημιουργήσει μία «μηχανή που μαθαίνει» (learning machine), η οποία επί μήνες αντλούσε γνώση από το Διαδίκτυο.

Σήμερα η συγκεκριμένη μηχανή είναι σε θέση να δημιουργεί κείμενα εκατοντάδων λέξεων με μόλις 4 λέξεις ως αφετηρία, να μαθαίνει κινήσεις στο σκάκι από το μηδέν και μέσα σε 48 ώρες να είναι σε θέση να προβάλλει ματ σε κινήσεις που κανένας ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει ποτέ προβλέψει στο παρελθόν ή και να γράψει η ίδια κώδικα για τη δική της αναβάθμιση!

Η Microsoft διεκδικεί κομμάτι στη σχεδόν μονοπωλιακή παρουσία της Google στο κομμάτι της αναζήτησης. Ελέγχοντας το 90% της αγοράς αναζήτησης αλλά και το 70% των συσκευών παγκοσμίως η Google είναι για τη Microsoft ο ηγέτης που πρέπει να κυνηγήσει, όχι όμως και να τον μιμηθεί. Το ChatGPT βασίζεται απόλυτα στην αναζήτηση στο Διαδίκτυο, κάτι που για την Google είναι απαγορευτικό.

Η «συνέντευξη» του Σουμάχερ

Ενα δημοσιογραφικά κακόγουστο αστείο, που αποκαλύπτει όμως το μέγεθος της παραπληροφόρησης που μπορούν να φέρουν οι νέες μορφές της τεχνητής νοημοσύνης, αποτελεί η συνέντευξη που εμφανίστηκε να δίνει στο γερμανικό περιοδικό «Die Aktuelle» ο επτά φορές πρωταθλητής της Formula 1 Μίκαελ Σουμάχερ, ο οποίος όμως δεν έχει εμφανιστεί δημόσια από τότε που υπέστη σοβαρή εγκεφαλική βλάβη σε ένα ατύχημα στο σκι σε οικογενειακές διακοπές στις Γαλλικές Αλπεις τον Δεκέμβριο του 2013.

Το περιοδικό κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα με φωτογραφία του Μ. Σουμάχερ χαμογελαστού και τον τίτλο «η πρώτη συνέντευξη». Στις σελίδες του βέβαια, όπου ο ίδιος εμφανίζεται να σχολιάζει το ατύχημά του και τις δύσκολες στιγμές που πέρασε η οικογένειά του, αποκαλύπτεται ότι η συνέντευξη δημιουργήθηκε από σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. Η οικογένεια του Σουμάχερ δήλωσε ήδη ότι θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη.