Ο Ζάεφ κέρδισε την πρώτη μάχη

Σε μια διαδικασία με κομμένη την ανάσα, η οποία ξεκίνησε το μεσημέρι της Παρασκευής, η κυβέρνηση Ζάεφ κατάφερε να βρει τις 80 έδρες τις οποίες έψαχνε ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης που προβλέπεται από τη συμφωνία των Πρεσπών για το ονοματολογικό. Επρόκειτο για μια σκληρή μάχη, η οποία δόθηκε ψήφο-ψήφο μέχρι αργά το βράδυ της Παρασκευής από την κυβέρνηση Ζάεφ μέσα σε καθεστώς απόλυτης πόλωσης και με κατηγορίες από την αντιπολίτευση για εκβιασμούς και χρηματισμό βουλευτών.
Ο πρωθυπουργός της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ είχε επιδοθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας σε αλλεπάλληλες μυστικές επαφές με διάφορα στελέχη του VMRO-DPMNE, ώστε να καταφέρει να συγκεντρώσει την απαραίτητη ψηφοφορία των 2/3 των εδρών στο 120μελές Κοινοβούλιο για να συνεχιστεί η διαδικασία προς τις επόμενες δύο ψηφοφορίες (στις οποίες απαιτούνται 61 έδρες και 80 έδρες αντιστοίχως). Ωστόσο, η κατάσταση παρέμενε ομιχλώδης μέχρι και την ύστατη ώρα για το αν ο κ. Ζάεφ και η κυβέρνησή του είχαν βρει ή όχι τους βουλευτές που είχαν ανάγκη, αλλά η ονομαστική ψηφοφορία που διεξήχθη επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είχε βρει τους 80 βουλευτές που έψαχνε. Συνολικά 8 βουλευτές από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποσκίρτησαν. Το διακύβευμα ήταν τεράστιο, διότι σε περίπτωση που η κυβέρνηση της πΓΔΜ δεν επιτύγχανε να κερδίσει την πλειοψηφία που διεκδικούσε, τότε η προκήρυξη πρόωρων εκλογών, άρα και η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της συμφωνίας για το ονοματολογικό, θα ήταν μονόδρομος.

Οργιώδες παρασκήνιο

Το παρασκήνιο πάντως υπήρξε οργιώδες καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας. Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες, η κυβέρνηση Ζάεφ είχε νωρίς το απόγευμα καταφέρει να προσεγγίσει έναν μικρό αριθμό βουλευτών του VMRO-DPMNE, αλλά ο «μαγικός αριθμός» των 80 δεν είχε συγκεντρωθεί μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής. Πηγές τόσο από τα Σκόπια όσο και από τις Βρυξέλλες, όπου πολλοί νατοϊκοί και κοινοτικοί αξιωματούχοι παρακολουθούσαν με αγωνία τις εξελίξεις, παραδέχονταν ότι από την πληροφόρηση που είχε η κυβέρνηση της πΓΔΜ γνώριζε ότι της έλειπαν ένας ή δύο βουλευτές πριν από την ψηφοφορία της Παρασκευής. Η ατμόσφαιρα «μύριζε μπαρούτι» και αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι ο πρώην πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι κυκλοφορούσε νευρικός στους διαδρόμους του Κοινοβουλίου.

Οι πιέσεις έδιναν και έπαιρναν, με στελέχη του VMRO-DPMNE, όπως ο  Αντόνιο Μιλόσοσκι, να καταγγέλλουν απειλές και εκβιασμούς, ενώ φυσικά ουδείς μπορούσε να πιστέψει τη σχετική διάψευση του εκπροσώπου Τύπου του Ζόραν Ζάεφ. Η κυβέρνηση της πΓΔΜ είχε επίσης αποφασίσει, από την πρώτη στιγμή, να κινηθεί «απομονώντας» συγκεκριμένους βουλευτές που δεν ανήκαν στον στενό πυρήνα του VMRO-DPMNE και οι οποίοι θεωρούνταν ευκολότεροι στόχοι. Δεν ενεπλάκη ποτέ σε απευθείας επαφές με τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Χρίστιαν Μισκόφσκι, ώστε να μην τον νομιμοποιήσει ως συνομιλητή, αλλά και επειδή γνώριζε ότι δεν υπήρχε περίπτωση συμβιβασμού.

Παρεμβάσεις Δυτικών

Το αμερικανικό και ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για την επιτυχή και ομαλή ολοκλήρωση της συμφωνίας των Πρεσπών παραμένει φυσικά έκδηλο. Οι δημόσιες δηλώσεις και παρεμβάσεις δυτικών αξιωματούχων συνεχίζονταν όλες αυτές τις τελευταίες ημέρες, ενώ αναμενόταν η κρίσιμη ψηφοφορία. Αύριο μάλιστα, Δευτέρα 22 Οκτωβρίου, αναμένεται να βρεθεί στα Σκόπια ο αμερικανός βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ, ο οποίος αυτή την περίοδο πραγματοποιεί περιοδεία στα Βαλκάνια. Το μήνυμα του κ. Πάλμερ ήδη από την Παρασκευή, όταν βρισκόταν στο Βελιγράδι, ήταν ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, τίποτα που να μας περιμένει πίσω από τη γωνία αν το Κοινοβούλιο της χώρας αποτύχει να υιοθετήσει τη συμφωνία με πλειοψηφία 2/3» – ένα μήνυμα που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνείας επί των αμερικανικών επιθυμιών και προθέσεων.

Βέβαια, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι οι παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον τις τελευταίες ημέρες, με αποκορύφωμα την επιστολή του αμερικανού βοηθού υπουργού Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Γουές Μίτσελ προς τον πρόεδρο του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μισκόφσκι, ίσως και να υπερέβησαν τα εσκαμμένα. Οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές παραινέσεις, όπως π.χ. από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Γιόζεφ Ντολ ή τον κοινοτικό επίτροπο με αρμοδιότητα τη διεύρυνση και την πολιτική γειτονία Γιοχάνες Χαν, υπήρξαν πολύ πιο κόσμιες. Ολες τους όμως υπήρξαν ενδεικτικές του διακυβεύματος και πιθανότατα απαντητικές αντίστοιχα έντονων, αλλά πιο διακριτικών, παρεμβάσεων από άλλες χώρες.  

Δεν είναι άλλωστε κρυφό ότι η Μόσχα έχει εναντιωθεί σφόδρα στη συμφωνία των Πρεσπών, καθώς θεωρεί ότι αυτή έχει ουσιαστικά επιβληθεί στην πΓΔΜ και στην Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή η ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ είναι αντίθετη προς τα συμφέροντα της Ρωσίας. Πολύ πρόσφατα άλλωστε, σε συνέντευξή του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων ΜΙΑ της πΓΔΜ, ο Βλαντίμιρ Τσιζόφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση εδώ και 13 χρόνια, είχε προειδοποιήσει για συνέπειες από την ένταξη της πΓΔΜ στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. «Αν το σχέδιο ρυμούλκησης της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ επιτύχει, θα έχει σίγουρα δυσμενείς επιπτώσεις στις διμερείς μας σχέσεις διότι θα πρέπει να υπολογίσουμε τους κινδύνους και τα συμφέροντά μας σε αυτή την πλευρά των Βαλκανίων. Δεν είναι κάτι που προσπαθούμε να κρύψουμε», πρόσθεσε ο βετεράνος ρώσος διπλωμάτης, καταλήγοντας ότι «κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να επιλέγει τις συμμαχίες της και να διαπράττει τα λάθη της στη διαδρομή. Φυσικά, όμως, πολιτικές αποστάσεις τέτοιων διαστάσεων φέρουν και συνέπειες».