Η Εύβοια με το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον σε λίγα χρόνια θα αποτελεί πια, δυστυχώς, παρελθόν. Τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή η φωτιά τον Αυγούστου του 2021, αλλά και πριν η καταστροφή δούλευε υπόγεια. Οι αρμόδιες υπηρεσίες γνώριζαν, αλλά δεν έκαναν κάτι για να προστατεύσουν τον τόπο μας. Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε μια ασθένεια των πλατανιών στο πανέμορφο δάσος του Κηρέα. Η διαδρομή από το Προκόπι στο Μαντούδι Ευβοίας είναι γνωστή για την ξεχωριστή ομορφιά που της προσδίδουν χιλιάδες αιωνόβια, υψηλόκορμα και φουντωτά πλατάνια, που την καθιστούν μία από τις ομορφότερες στην Ελλάδα. Δυστυχώς, όμως, πολύ πρόσφατα τα πλατάνια αυτά έχουν αρχίσει να ξεραίνονται και να πεθαίνουν το ένα μετά το άλλο.

Η ασθένεια που τα πλήττει οφείλεται σε έναν παθογόνο μύκητα (Ceratocystis platani) που προσβάλλει τους κορμούς και τα ριζικά συστήματα των πλατανιών καταστρέφοντάς τα. Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί επιστήμονες, δεν υπάρχει θεραπεία και από τη στιγμή που ένα δέντρο προσβάλλεται είναι καταδικασμένο να πεθάνει. Οπως αναφέρεται σε σχετική δημοσίευση της Ελληνικής Φυτοπαθολογικής Εταιρείας: «Πρόκειται για μια σοβαρή νόσο, καθώς κατά την εξέλιξή της νεκρώνει πλατάνια κάθε ηλικίας και μεγέθους, ενώ μεταδίδεται στα δέντρα από τις συνενώσεις μεταξύ των ριζών τους. Ιδιαίτερα, ο πλάτανος που συναντάται στην Ελλάδα με την ονομασία orientalis, δηλαδή ανατολικός, είναι ευάλωτος από τον ένοχο αυτόν μύκητα». Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι ο μύκητας προσβάλλει μόνο είδη πλατάνου, επομένως η ασθένεια δεν μεταδίδεται σε άλλα είδη φυτών.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι μια από τις κύριες αιτίες διάδοσης της ασθένειας είναι οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Παρά την απαισιόδοξη κατάσταση, υπάρχουν μέτρα περιορισμού της ασθένειας. Αυτά έχουν να κάνουν με την απομόνωση των άρρωστων δέντρων ή ακόμα και των άρρωστων περιοχών, ώστε να μην εξαπλωθεί περαιτέρω ο μύκητας, ο οποίος παραμένει για πάνω από 5 χρόνια στις ρίζες των πλατανιών, γι’ αυτό η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει ότι για δέκα χρόνια δεν πρέπει να φυτεύονται δέντρα πλατάνου σε αυτά τα σημεία.

Σε ορισμένα σημεία κοντά στο Προκόπι η νόσος δεν έχει εξαπλωθεί ακόμη πολύ, αλλά προς το Μαντούδι έχουν κοπεί αρκετά αιωνόβια πλατάνια, ενώ άλλα δέντρα παρουσιάζουν προς το παρόν αραιοφυλλία ή μικροφυλλία. Οπως μας είπε ο δασάρχης Λίμνης, κ. Σπύρος Ζίγκηρης, «η νόσος των πλατάνων προσέβαλε αρχικά δέντρα στην περιοχή του Κηρέα και σταδιακά εξαπλώθηκε στα χωριά Τρούπι, Μετόχι και Καλύβια φτάνοντας μέχρι τον ποταμό Βούδουρο κοντά στο Μαντούδι. Το αποτέλεσμα είναι μέσα σε λίγους μήνες το σήμα κατατεθέν του δήμου μας και ο ρυθμιστής του μικροκλίματος της περιοχής μας, το πυκνό πλατανόδασος του Κηρέα, το αντικείμενο διαχρονικού θαυμασμού των επισκεπτών της περιοχής μας, να αποτελεί πια στο μεγαλύτερο μέρος του μια ωραία ανάμνηση».

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές ακόμα ένα πρόβλημα δοκιμάζει τη χλωρίδα του τόπου μας. Θα πρέπει να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας με μέτρα απολύμανσης και αντικατάστασης των πλατανιών με άλλα δέντρα ανθεκτικά στην προσβολή από τον συγκεκριμένο μύκητα.

Των Γιώργου Μουρτζάκη, Κυριακής Σκλαβούνου, Ελένης Βρανά, Σόνιας Τσάνι