Κρίσιμο θα είναι το α΄ εξάμηνο του 2022 για την εξέλιξη της ποιότητας των τραπεζικών ισολογισμών, καθώς θα επιστρέψουν σε συνθήκες κανονικών πληρωμών οφειλές της τάξεως των 9 δισ. ευρώ που ακόμη βρίσκονται σε καθεστώς διευκόλυνσης ή προστασίας. Πρόκειται κατά βάση για εξυπηρετούμενες πριν το ξέσπασμα της πανδημίας τουριστικές χορηγήσεις ύψους 4 δισ. ευρώ που παραμένουν στον πάγο έως και το τέλος Δεκεμβρίου, καθώς και για ενυπόθηκα ανοίγματα συνδεδεμένα με πρώτες κατοικίες, τα οποία έχουν ενταχθεί στα προγράμματα επιδότησης δόσεων «Γέφυρα». Ενα μικρότερο ποσοστό έχει ενταχθεί σε ρυθμίσεις σταδιακής αύξησης των δόσεων (step-up) που οι ίδιες οι τράπεζες ενεργοποίησαν. Η συντριπτική πλειονότητα των παραπάνω δανειοληπτών θα κληθούν από την ερχόμενη Πρωτοχρονιά να πληρώσουν τις δόσεις που κατέβαλλαν μέχρι και τον Μάρτιο του 2020. Κι αυτό σε μία περίοδο που θα ξεκινήσει από επαγγελματίες και νομικά πρόσωπα η εξόφληση και των ενισχύσεων που ελήφθησαν στο πλαίσιο της δράσης «Επιστρεπτέα Προκαταβολή», καθώς εκπνέει στο τέλος του 2021 η περίοδος χάριτος. Προβληματισμό δημιουργούν και οι δύο εν εξελίξει κρίσης, η υγειονομική και η ενεργειακή, οι οποίες αναπόφευκτα θα πλήξουν τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οι θεσμοί στην τελευταία έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, εξέφρασαν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο οι τράπεζες να χρειαστούν επιπρόσθετες προβλέψεις για την αντιμετώπιση ενός νέου κύματος επισφαλειών από τα «προστατευόμενα δάνεια». Το ερώτημα που θα απαντηθεί κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, στο πρώτο μισό της επόμενης χρονιάς, είναι πόσοι από τους οφειλέτες αυτούς θα είναι σε θέση να αποπληρώνουν από εδώ και στο εξής τις προ πανδημίας δόσεις. Αισιοδοξία Από την άλλη, οι τραπεζικές διοικήσεις εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να τοποθετούν τον πήχη των νέων μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης κόκκινων δανείων στα επίπεδα των 3 δισ. ευρώ έναντι της αρχικής τους εκτίμησης για 5 δισ. ευρώ. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται στα ακόλουθα: 1Η οικονομία εφέτος θα αναπτυχθεί με ρυθμούς άνω του 7% σύμφωνα με τους οικονομολόγους και το 2022 η ανάπτυξη θα ξεπεράσει με βάση τις τρέχουσες εκτιμήσεις το 4%. Σε τέτοιο μακροοικονομικό περιβάλλον, οι τράπεζες θεωρούν ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν ομαλά. Εκτός φυσικά κι αν η οικονομική δραστηριότητα περιοριστεί σημαντικά το επόμενο διάστημα λόγω της έξαρσης της πανδημίας και η άνοδος του πληθωρισμού διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα και πέραν του α΄ εξαμήνου του 2022. 2Οι τουριστικές επιχειρήσεις, που θα πρέπει να ξεκινήσουν εκ νέου την κανονική αποπληρωμή των δανείων τους μετά την περίοδο χάριτος εξόφλησης μόνο των τόκων που τους παρασχέθηκε, προέρχονται από μία εξαιρετική καλοκαιρινή σεζόν, ενώ οι εκτιμήσεις για το 2022 είναι ακόμη καλύτερες. Επιπλέον, σε ένα περιβάλλον μεγάλης άνθησης στον κλάδο, εκτιμάται ότι θα κάνουν τα πάντα για να παραμείνουν ενήμεροι, καθώς τα επόμενα χρόνια η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους μπορεί να εξαρτάται και από την πρόσβασή τους σε τραπεζικό δανεισμό. Ως εκ τούτου δεν είναι ώρα για αθετήσεις πληρωμών. 3Στα δάνεια των οποίων οι δόσεις θα επιδοτούνται μέχρι και τον Δεκέμβριο μέσω των δύο κύκλων της δράσης «Γέφυρα» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα αθέτησης πληρωμών. Κι αυτό διότι όποιος δανειολήπτης καθυστερήσει έστω και μία δόση, θα του ζητείται πίσω η κρατική επιδότηση που έλαβε, η οποία έφτανε σε κάποιους μήνες ακόμη και το 90%. 4Σε σχέση με την επίδραση στους δείκτες καθυστερήσεων, ένα μεγάλο μέρος των νέων επισφαλειών που θα αυξήσουν τον αριθμητή του κλάσματος «εξουδετερώνεται» από την πιστωτική επέκταση που ενισχύει τον παρονομαστή. Αρα και ως ποσοστό επί των συνολικών δανειακών χαρτοφυλακίων, τα κόκκινα δάνεια δεν αναμένεται να επηρεαστούν σημαντικά. Προς νέα… ιδιωτική σελίδα η Attica Bank Και τώρα οι δυο τους. Μετά από τρεις εβδομάδες παρουσιάσεων και διαβουλεύσεων με τα δύο ενδιαφερόμενα σχήματα για τη συμμετοχή τους στην εν εξελίξει αύξηση κεφαλαίου ύψους 240 εκατ. ευρώ της Attica Bank, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), ως βασικός μέτοχός της με ποσοστό 68%, επέλεξε με ποιον θα ξεκινήσει αποκλειστικές διαπραγματεύσεις για την ιδιωτικοποίησή της. Την περασμένη Πέμπτη προέκρινε το consortium ΤΜΕΔΕ/Ellington, όπως και το ΔΣ της Attica Bank στις αρχές του μήνα, αξιολογώντας ως μη συμφέρουσα την πρόταση των Bain Capital – Flowers. Πότε θα πέσουν οι υπογραφές Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως υπάρχει οριστική συμφωνία για το deal. Ηδη από την περασμένη Παρασκευή τα δύο μέρη συζητούν με στόχο να πέσουν οι υπογραφές το αργότερο έως και το τέλος της ερχόμενης εβδομάδος, καθώς στις 3/12 λήγει η περίοδος διαπραγμάτευσης των δικαιωμάτων προτίμησης της έκδοσης και ξεκινά η καταβολή των ποσών από νέους και παλαιούς μετόχους. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές που έχουν εικόνα των σχετικών διεργασιών, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει ήδη δώσει το πράσινο φως για να προχωρήσει η συμφωνία. Σημειώνουν ωστόσο πως παρά το γεγονός ότι το ποσό που θα επενδύσει η Ellington έχει κλειδώσει, είναι καίριας σημασίας το πώς θα κατανεμηθεί στους δύο κύκλους κεφαλαιακής ενίσχυσης της Attica Bank που ακολουθούν. Η αύξηση των 240 εκατ. ευρώ Υπενθυμίζεται ότι με βάση τον σχεδιασμό της διοίκησης της τράπεζας, αρχικά θα υλοποιηθεί η αύξηση των 240 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των ζημιών εξυγίανσής της και σε δεύτερο χρόνο η έκδοση νέων τίτλων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα καταλήξουν στην Ellington. Με τον τρόπο αυτόν η τράπεζα θα περάσει εκ νέου στον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα και θα είναι σε θέση να εκτελέσει το πλάνο ανάπτυξης των εργασιών της σε υγιείς βάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το κρίσιμο για το ΤΧΣ ζήτημα είναι πότε θα μπουν τα ιδιωτικά κεφάλαια στην τράπεζα. Οσο περισσότερα επενδυθούν στην πρώτη φάση, τόσο μικρότερη θα είναι και η ζημιά που θα υποστεί. Επίσης, πέραν των νομικών ζητημάτων που πρέπει να διευθετηθούν τις επόμενες ημέρες, είναι πολύ πιθανό το Ταμείο να θέσει και άλλες προϋποθέσεις αναφορικά με το μοντέλο λειτουργίας της τράπεζας τα επόμενα χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά που το ΤΧΣ καλείται να διασώσει μια μη συστημική τράπεζα, διευρύνοντας με τον τρόπο αυτόν τον ρόλο του, ενώ λειτουργεί και ως επενδυτής για τη διασφάλιση των συμφερόντων του.