Κάθε πετυχημένη σούπα έχει τα μυστικά της. Πέρα από την ισορροπία των γεύσεων, υπάρχει πάντα και ο παράγοντας “υφή”. Κι εντάξει, όταν κινούμαστε σε παραδοσιακά μονοπάτια, με ψιλοκομμένα λαχανικά και ζυμαρικό, ρύζι ή κάποιο είδος πρωτεϊνής να επιπλέει μέσα στον απολαυστικό του ζωμό, δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι περαιτέρω. Όταν, όμως, έχουμε μπροστά μας μια απολαυστική και αχνιστή βελουτέ τι γίνεται; Δεν θέλουμε ένα επιπλέον στοιχείο στο πιάτο; Αυτό που θα κάνει το πολυπόθητο “κρακ” και θα μας δώσει το μάσημα που θα γεμίσει το στόμα και θα απογειώσει τη γευστική εμπειρία;
Αυτό ακριβώς είναι το κρουτόν. Ένα -ή, μάλλον, πολλά- κομματάκια φρυγανισμένου ψωμιού, που μπαίνουν την τελευταία στιγμή ως γαρνιτούρα στη σούπα όχι μόνο για ομορφιά, αλλά και γιατί ολοκληρώνουν μια απόλυτα comfort εμπειρία -αυτό, δηλαδή που κάθε σούπα, ακόμη κι αν αποτελεί προϊόν της υψηλότερης γαστρονομίας και πολυσύνθετων τεχνικών- πρέπει να αντιπροσωπεύει.
Τα καλά κρουτόν, όμως, ακριβώς όπως και οι καλές σούπες, δεν είναι μονοδιάστατα ούτε, φυσικά, ανιαρά. Αντίθετα, έχουν χαρακτήρα, άρωμα και σπιρτάδα· στοιχεία που τα καθιστούν ικανά να ολοκληρώσουν γευστικά τόσο μια σούπα ή μια σαλάτα, όσο και να σταθούν μόνα τους ως σνακ σε μια βραδιά που αναζητάς κάτι σπιτικό για να τσιμπολογήσεις. Οι συνδυασμοί είναι ατελείωτοι. Ακριβώς σαν την όρεξή μας.
Κρουτόν σικάλεως με τζίντζερ και λεμόνι

Φωτό: Ιωάννα Χαλμούκη
Χρόνος προετοιμασίας: 10΄
Χρόνος ψησίματος: 15΄-18΄
Βαθμός δυσκολίας: *
Υλικά για 4 μερίδες
- 4 φέτες ψωμί σικάλεως (κατά προτίμηση 1-2 ημερών)
- 3 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- 1 κ.γ. τζίντζερ σε σκόνη
- Ξύσμα από 1 ακέρωτο λεμόνι
- 1 κ.σ. χυμό λεμονιού
- 1 κ.γ. σκόρδο σε σκόνη
- Αλάτι
- Πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
- Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C, στον αέρα. Κόβουμε το ψωμί σε μικρούς κύβους (περίπου 1½ εκ.) και τους ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ.
- Ραντίζουμε το ψωμί με το ελαιόλαδο, πασπαλίζουμε με το τζίντζερ και το σκόρδο, ανακατεύουμε και προσθέτουμε το ξύσμα και το χυμό του λεμονιού. Ανακατεύουμε καλά και αλατοπιπερώνουμε.
- Απλώνουμε τους κύβους του ψωμιού σε ένα ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί, φροντίζοντας να είναι σε μία μόνο στρώση, ώστε να ψηθούν καλά και να φρυγανίσουν σωστά.
- Ψήνουμε τα κρουτόν για 15-18 λεπτά, ανακατεύοντας στα μισά του χρόνου, μέχρι να ροδίσουν και να γίνουν τραγανά. Τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς προτού τα σερβίρουμε ή τα αποθηκεύσουμε σε γυάλινο δοχείο.
Κρουτόν με σκόρδο και θυμάρι

Φωτό: Ιωάννα Χαλμούκη
Χρόνος προετοιμασίας: 10΄
Χρόνος ψησίματος: 15΄-20΄
Βαθμός δυσκολίας: *
Υλικά για 4 μερίδες
- 4 φέτες προζυμένιο ψωμί (κατά προτίμηση 1-2 ημερών)
- 3 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. σκόρδο σε σκόνη
- 1 κ.σ. θυμάρι φρέσκο
- Αλάτι (κατά προτίμηση ανθό αλατιού ή θαλασσινό)
- Πιπέρι φρεσκοτριμμένο (προαιρετικά)
Εκτέλεση
- Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C, στον αέρα ή στις αντιστάσεις. Κόβουμε το προζυμένιο ψωμί σε μικρούς κύβους, περίπου 1½-2 εκ. και τους ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ.
- Ραντίζουμε το ψωμί με το ελαιόλαδο και προσθέτουμε το θυμάρι, το σκόρδο, το αλάτι και, αν θέλουμε, λίγο πιπέρι. Ανακατεύουμε καλά με τα χέρια ή με σπάτουλα, ώστε το λάδι και τα αρωματικά να καλύψουν όλα τα κομμάτια ψωμιού.
- Απλώνουμε τα κυβάκια σε ένα ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί, κάνοντας μόνο μία στρώση. Ψήνουμε τα κρουτόν για 15-20 λεπτά, γυρνώντας τα στα μισά του χρόνου για να ροδίσουν ομοιόμορφα. Τα παρακολουθούμε για να μη μας καούν.
- Όταν είναι έτοιμα, τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς. Θα γίνουν ακόμα πιο τραγανά όσο κρυώνουν. Διατηρούνται σε αεροστεγές δοχείο για 4-5 ημέρες σε θερμοκρασία δωματίου.
Με προζυμένιο ψωμί, παρμεζάνα και βασιλικό

Φωτό: Ιωάννα Χαλμούκη
Χρόνος προετοιμασίας: 10΄
Χρόνος ψησίματος: 15΄-20΄
Βαθμός δυσκολίας: *
Υλικά για 4 μερίδες
- 4 φέτες προζυμένιο ψωμί (ιδανικά ελαφρώς μπαγιάτικο)
- 3 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
- 3-4 κ.σ. παρμεζάνα τριμμένη
- 1/2 κ.γ. αποξηραμένο βασιλικό
- Αλάτι
- Πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
- Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C, στον αέρα ή στις αντιστάσεις. Κόβουμε το ψωμί σε κύβους περίπου 1½ -2 εκ. και τους ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ.
- Ζεσταίνουμε σε ένα μικρό τηγάνι και σε χαμηλή φωτιά το ελαιόλαδο με το σκόρδο για 1-2 λεπτά, μέχρι να βγάλει το σκόρδο το άρωμά του, αλλά να μην καεί. Περιχύνουμε το ψωμί με το αρωματισμένο λάδι, πασπαλίζουμε με αλάτι και πιπέρι και ανακατεύουμε καλά να πάει παντού.
- Προσθέτουμε την τριμμένη παρμεζάνα και το βασιλικό και ανακατεύουμε ξανά, ώστε οι κύβοι του ψωμιού να αρωματιστούν καλά. Στη συνέχεια, τους απλώνουμε σε μια στρώση σε ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί.
- Ψήνουμε τα κρουτόν για 15-20 λεπτά, γυρνώντας τα στα μισά του χρόνου, μέχρι να ροδίσουν και να γίνουν τραγανά. Τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς προτού τα αποθηκεύσουμε ή τα σερβίρουμε.
Κρουτόν με προζυμένιο ψωμί και καπνιστή πάπρικα

Φωτό: Ιωάννα Χαλμούκη
Χρόνος προετοιμασίας: 10΄
Χρόνος ψησίματος: 15΄-20΄
Βαθμός δυσκολίας: *
Υλικά για 4 μερίδες
- 4 φέτες προζυμένιο ψωμί (κατά προτίμηση 1-2 ημερών)
- 3 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
- 1 κ.γ. καπνιστή πάπρικα (ή γλυκιά)
- 1/4 κ.γ. καυτερή πάπρικα ή μπούκοβο (προαιρετικά)
- Αλάτι
- Πιπέρι φρεσκοτριμμένο (προαιρετικά)
Εκτέλεση
- Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C. Κόβουμε το ψωμί σε μικρούς κύβους (1½-2 εκ.) και τους ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ.
- Ζεσταίνουμε σε ένα μικρό τηγάνι και σε χαμηλή φωτιά, το ελαιόλαδο και σοτάρουμε ελαφριά το σκόρδο. Αφήνουμε για 1-2 λεπτά να αρωματιστεί το λάδι προσέχοντας να μην καεί το σκόρδο και προσθέτουμε την πάπρικα, καπνιστή και καυτερή (αν χρησιμοποιήσουμε τελικά). Ανακατεύουμε και αποσύρουμε το μείγμα από τη φωτιά.
- Περιχύνουμε τα κυβάκια του ψωμιού με το αρωματισμένο λάδι και ανακατεύουμε καλά να καλυφθούν ομοιόμορφα. Πασπαλίζουμε με αλάτι και, προαιρετικά, με λίγο πιπέρι και ανακατεύουμε ξανά. Απλώνουμε τα κρουτόν σε μία μόνο στρώση σε ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί.
- Ψήνουμε για 15-20 λεπτά, ανακατεύοντας στα μισά του χρόνου μέχρι να γίνουν τα κρουτόν τραγανά και ροδοκόκκινα. Τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς προτού τα σερβίρουμε.
