Τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί μια μικρή αλλά αυξανόμενη ροή παράνομων αφίξεων, κυρίως Αιγυπτίων, από την Ανατολική Λιβύη προς τη Γαύδο και τη νότια Κρήτη. Η Γαύδος, λόγω του μικρού μεγέθους της και των λιγοστών μόνιμων κατοίκων της, έχει περιορισμένες δυνατότητες διαχείρισης των οποίων αφίξεων. Η κυβέρνηση παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις και λαμβάνει ήδη μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης, πριν αυτή πάρει διαστάσεις.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Δημήτρη Καιρίδη, η εξέλιξη αυτή έχει να κάνει με μια σειρά από αιτίες. Η δραστική μείωση των ροών στον Έβρο μετέφερε την πίεση αρχικά στο Ανατολικό Αιγαίο, καθώς τα δίκτυα των διακινητών είναι ευέλικτα και προσαρμόζονται, κάθε φορά, στις νέες πραγματικότητες.
Γιατί αυξάνονται οι ροές από την Αίγυπτο
Η μείωση των ροών στο Ανατολικό Αιγαίο, χάρη και στην καλύτερη συνεργασία του τουρκικού Λιμενικού, μεταφέρει την πίεση, από τον ανατολικό, στον κεντρικό μεσογειακό διάδρομο στη Λιβύη. Το ίδιο ισχύει και από την άλλη πλευρά: ο έλεγχος των ροών από τη Τυνησία και τη δυτική Λιβύη που πέτυχε η Ιταλία μετά το πολύ κακό καλοκαίρι που έζησε, σπρώχνει τις ροές προς νέες κατευθύνσεις. Αυτήν την ώρα η κατάσταση είναι δραματική στα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας, στα ανοιχτά της δυτικής Αφρικής, όπου βρίσκει διέξοδο όλη η ζώνη του Σαχέλ.
Ως προς τα δικά μας, η Ανατολική Λιβύη, που έχει αυτονομηθεί από την κυβέρνηση της Τρίπολης, υπό τον Χαλίφα Χαφτάρ, έχει εξελιχθεί σε ένα πολύ εύφορο πεδίο παράνομης διακίνησης μεταναστών. Ταυτόχρονα, η Αίγυπτος συγκλονίζεται οικονομικά από τη γεωστρατηγική κρίση στη Μέση Ανατολή, καθώς βλέπει τα έσοδα της από τη διώρυγα του Σουέζ και τον τουρισμό να καταρρέουν.
Αυτό σπρώχνει πολλούς απελπισμένους Αιγύπτιους στο να διασχίσουν τη μεθόριο με τη Λιβύη και να εμπιστευθούν τα κυκλώματα των διακινητών από το Τομπρούκ προς τη Γαύδο και την Κρήτη. Όπως μου λένε οι ειδικοί, το Λιμενικό δεν μπορεί εύκολα να σταματήσει τις όποιες βάρκες, χωρίς κίνδυνο για τις ζωές των επιβαινόντων, καθώς η λιβυκή ακτή, σε αντίθεση με το Ανατολικό Αιγαίο και την τουρκική ακτή, απέχει πάνω από 200 μίλια.
Το σχέδιο της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση έχει επεξεργαστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης, που περιλαμβάνει την υποχρεωτική επιστροφή όσων δεν δικαιούνται άσυλο πίσω στην Αίγυπτο, τη συνεννόηση με τις αιγυπτιακές αρχές και τη σύναψη μιας συμφωνίας ΕΕ – Αιγύπτου, στο πρότυπο αντίστοιχων συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με άλλες αφρικανικές χώρες.
Στο πλαίσιο αυτό, θα οριστεί, τις αμέσως προσεχείς ημέρες, ο ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. που θα αναλάβει τη νέα θέση, που θεσμοθετήθηκε με την περίφημη τροπολογία Καιρίδη, του Εθνικού Συντονιστή Επιστροφών, με Κοινή Υπουργική Απόφαση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και του Δημήτρη Καιρίδη. Μαθαίνω επίσης, ότι στην Αίγυπτο θα μεταβεί σύντομα και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Καιρίδης, που γνωρίζει πολύ καλά το διεθνές περιβάλλον και παραμένει πάντα ενημερωμένος για τις διεθνείς εξελίξεις, το διεθνές σύστημα έχει εισέλθει σε φάση μεγάλης αστάθειας και αναταραχής, αυτό που πολλοί αποκαλούν μόνιμης κρίσης.
Σύμφωνα με τον κ. Καιρίδη, αυτό έχει να κάνει με τη μετάβαση ισχύος που παρατηρείται στο διεθνές σύστημα, εξαιτίας της ανόδου νέων δυνάμεων, όπως η Κίνα και, δευτερευόντως, η Ινδία. Η διεθνής αναταραχή εκδηλώνεται με τον πολλαπλασιασμό των πολέμων, διακρατικών και εμφυλίων, που προκαλούν μεγάλα προσφυγικά ρεύματα, όπως συμβαίνει σήμερα στο Σουδάν και την Ουκρανία και ευρύτερα στο Σαχέλ και τη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα μπορεί να τα έχει καταφέρει καλύτερα από άλλες χώρες, γειτνιάζει ωστόσο, περισσότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, με τη ζώνη αστάθειας που περιβάλει την Ευρώπη στα νότια και στα ανατολικά της. Γι’ αυτό, παρά τις επιτυχίες, χρειάζεται διαρκής εγρήγορση και πολύ μεγάλη προσοχή.
Όσο κι αν θέλει ο Υπουργός, κ. Καιρίδης, το 2024 να είναι «το έτος της νόμιμης μετανάστευσης» με τις έξι διακρατικές συμφωνίες, όπως είναι με την Ινδία και την Αρμενία, που σύντομα θα υπογραφούν, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, φαίνεται πως το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης και της παράνομης διακίνησης θα συνεχίσει να απασχολεί την επικαιρότητα και την Ευρώπη συνολικά.
