Καθαρά Δευτέρα, η πιο αγαπημένη ίσως Δευτέρα στην Ελλάδα συνδεδεμένη με παραδόσεις και ρουτίνες, που όπως προκύπτει και από «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 27ης Φεβρουαρίου 1963, ακόμα και αν έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες, ελάχιστα έχουν αλλάξει.

Ας δούμε λοιπόν πώς έζησαν οι Αθηναίοι την Καθαρά Δευτέρα και το τριήμερό της, πριν από ακριβώς 60 χρόνια.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.2.1963, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

«Κάπου 100.000 Αθηναίοι “Γιωταχήδες”, άλλες τόσες μικρές τραγωδίες, που γίνονται κάθε Καθαρή Δευτέρα και που έγιναν και χθες. Αφορμή: το έθιμο που υπάρχει στην χώρα μας να γιορτάζουν όλοι τα Κούλουμα στο ύπαιθρο.

»Κι επειδή συμβαίνει το πιο άνετο μέσο μεταφοράς στο ύπαιθρο, στις εξοχές, να είναι το Ι.Χ. αυτοκίνητο, για τούτο και οι κάτοχοί τους βρέθηκαν σε απελπιστικά δύσκολη θέσι, μη ξέροντας ποιους να προτιμήσουν από τους είκοσι και πλέον, κατά μέσον όρον, υποψηφίους συνεκδρομείς. Πιο μεγάλη σκοτούρα δεν μπορούσε να γίνη. Αποτέλεσμα: στίβαξαν στα αυτοκίνητά τους όσο πιο πολλούς μπορούσαν.

»Κι έτσι έβλεπε κανείς χθες τα περισσότερα Ι.Χ, που κατηφόριζαν την λεωφόρο Συγγρού ή που ανηφόριζαν την λεωφόρο Κηφισίας ή που έτρεχαν την λεωφόρο Καβάλας, να είναι όσο ποτέ άλλοτε υπερφορτωμένα.

»Οδηγός, η σύζυγος, η πεθερά, το φιλικό ζευγάρι, κάποιος προϊστάμενος, παιδάκια, χαρταετοί, λαγάνες, όλα ανακατωμένα, στρυμωγμένα, ευχαριστημένα όμως για την εκδρομική εξόρμησι. Ωραίο έθιμο τα Κούλουμα.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.2.1963, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Πάρτι

»Το τελευταίο Παρασκευοσαββατοκύριακο των Απόκρεω πέρασε με αρκετό κέφι (…). Μεγάλη επιτυχία εσημείωσε το βράδυ της Παρασκευής στο «Ακροπόλ Παλάς» ο Αποκριάτικος χορός σε δύο όψεις: της παλιάς Αθήνας και της σημερινής.

»Αλλού, σε ξεχωριστό χώρο του ξενοδοχείου, διεσκέδαζαν οι νοσταλγοί της παλιάς Αθήνας, αλλού, όσοι ακολουθούν τον ρυθμό της εποχής. (…)

»Το καθιερωμένο αποκριάτικο ξεφάντωμα στην Πλάκα έγινε κι εφέτος. Φυσικά μια και δεν βοήθησε ο Τουρισμός, ούτε και ο Δήμος, από πλευράς διακοσμήσεως τα πράγματα δεν ήσαν τόσον εντυπωσιακά, όπως άλλες χρόνιες.

Μεταμφιέσεις

»Πάντως επεκράτησε αρκετό κέφι στα διάφορα κέντρα, τουλάχιστον μέχρι της στιγμής της παρουσιάσεως του λογαριασμού, καθώς και στους δρόμους, όπου έκαναν θραύσι οι μάσκες – απομιμήσεις φυσιογνωμιών διαφόρων πολιτικών και άλλων γνωστών προσώπων.

»Η πιο συνήθης μεταμφίεσις του είδους ήταν σε στρατηγό Ντε Γκωλ, ίσως λόγω της επικαιρότητος (σ.σ. Ο Ντε Γκωλ πρωταγωνιστούσε στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και είχε ανακοινωθεί η επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα για τον ερχόμενο Μάιο). Ακολούθησαν οι Κάστρο και Κέννεντυ».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.2.1963, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Η έξοδος των Αθηναίων

«Παρ’ όλο το κρύο, η χθεσινή έξοδος των Αθηναίων σε εξοχές για τα Κούλουμα, υπήρξε γενική. Εκτός από τα Ι.Χ. οι Αθηναίοι εξεστράτευσαν με κάθε άλλου είδους μεταφορικά μέσα για όλες τις πλησιέστερες στην πρωτεύουσα περιοχές.

»Οι ιδιοκτήτες των εξοχικών κέντρων πέρασαν, χθες μια από τις ευτυχέστερες ημέρες της ζωής τους. Όσοι έμειναν στην Αθήνα, πάλι κατέφυγαν σε κάποιο υπαίθριο χώρο. Σύμφωνα με τα έθιμά τους, οι γαλατάδες συνεκετρώθησαν στην περιοχή του θεάτρου Διονύσου, όπου έμειναν όλη την ημέρα διασκεδάζοντες.

»Οι Ηπειρώτες επροτίμησαν  για τον ίδιο σκοπό τον λόφο του Ασυρμάτου. Φυσικά παντού οι χαρταετοί ήσαν στις δόξες τους.  (…) Στην Αθήνα, επεκράτησαν χαρταετοί με τα χρώματα των ποδοσφαιρικών ομάδων Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΑΕΚ.

»Ενεφανίσθησαν και χαρταετοί με πρωτότυπα, περίεργα σχήματα: πυραύλου, ανθρωπίνου σώματος κ.α. Πέρασε το Καρναβάλι, πέρασε η Καθαρά Δευτέρα, από σήμερα Σαρακοστή. Και το Πάσχα πλησιάζει».