Να «θεραπεύσουν» το 70% των κόκκινων δανείων θα επιχειρήσουν τα επόμενα χρόνια με τις κατάλληλες ρυθμίσεις οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΑΕΔΑΔΠ). Πρόκειται αναμφίβολα για έναν φιλόδοξο στόχο, ο οποίος όμως θεωρείται απολύτως εφικτός στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες για ισχυρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Αυτή τη στιγμή υπό τον διαχειριστικό έλεγχο των εξειδικευμένων στον τομέα των επισφαλειών εταιρειών βρίσκονται μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, είτε εντός είτε εκτός τραπεζικών ισολογισμών, της τάξης των 90 δισ. ευρώ. Από αυτά 50 δισ. ευρώ προέρχονται από την επιχειρηματική και επαγγελματική πίστη και τα 40 δισ. ευρώ από τη λιανική.

Συναινετικές λύσεις

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, υπό την αίρεση ότι το ΑΕΠ θα αυξάνεται ετησίως με υψηλούς ρυθμούς την τρέχουσα δεκαετία, είναι δυνατόν, με την κατάλληλη αναδιάρθωση, να επιστρέψει σε κανονικές αποπληρωμές πάνω από το 60% των εταιρικών κόκκινων δανείων και το 70% των υπό καθυστέρηση στεγαστικών και καταναλωτικών επισφαλειών, ήτοι 37 δισ. και 26 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Ο συνολικός στόχος ανέρχεται σε 63 δισ. ευρώ.

Οπως επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι, η εκτίμηση αυτή αποτυπώνεται στα σχετικά με τις συναινετικές λύσεις πλάνα των διαχειριστών. Σημειώνουν δε πως η στρατηγική αυτή συμφέρει όλους. Τους δανειολήπτες που δεν θα πτωχεύσουν και δεν θα χάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, τις τράπεζες που θα ενισχύσουν τα έσοδά τους και τους επενδυτές χρέους που θα εξασφαλίσουν μόνιμες χρηματορροές από τις ανακτήσεις των «θεραπευμένων» οφειλών.

Οι λύσεις αυτές ευνοούν φυσικά και τους ίδιους τους διαχειριστές. Οταν ένα δάνειο με την κατάλληλη ρύθμιση επιστρέψει στο πράσινο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας ή του fund που το έχει αποκτήσει, διασφαλίζουν μια σταθερή και μόνιμη μέχρι την πλήρη αποπληρωμή του προμήθεια. Από την άλλη, οι αναγκαστικές εκτελέσεις κοστίζουν παραπάνω, είναι χρονοβόρες και αποφέρουν μόνο ένα εφάπαξ κέρδος.

Για τον λόγο αυτόν οι servicers έχουν στήσει ειδικούς μηχανισμούς εντοπισμού τόσο των στρατηγικών κακοπληρωτών όσο και των εν δυνάμει βιώσιμων δανειοληπτών, ώστε να μην προχωρεί άσκοπα ένας πλειστηριασμός που μπορεί να αποφευχθεί.

Απελευθέρωση από το παρελθόν

Οπως επισημαίνει σχετικά ο διευθύνων σύμβουλος της Intrum Γιώργος Γεωργακόπουλος, «για εμάς η βασική στρατηγική είναι να «πρασινίσουν» δάνεια ιδιωτών και επιχειρήσεων που βρίσκονται σε διαφορετικούς βαθμούς καθυστέρησης». Με τον τρόπο αυτόν, εξηγεί ο ίδιος, θα απελευθερωθούν οι οφειλέτες από τα βάρη του παρελθόντος. «Οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν την οικονομική τους δραστηριότητα σε υγιείς βάσεις και τα νοικοκυριά θα ξαναβάλουν σε μια τάξη τη ζωή τους» τονίζει χαρακτηριστικά.

«Μετά από τη μακρά και βαθιά κρίση που βίωσε η χώρα, εύλογα ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας πιέστηκε οικονομικά και δυσκολεύεται να ορθοποδήσει. Αυτό είναι ένα κοινωνικό θέμα, το οποίο πρέπει να επιλυθεί με ευαισθησία και αποτελεσματικά» υποστηρίζει ο κ. Γεωργακόπουλος.

Επίσης εκτιμά ότι τώρα είναι η στιγμή για επιτάχυνση του έργου των servicers, καθώς «οι προοπτικές ανάπτυξης είναι πολύ ισχυρές για την Ελλάδα και οι ευρωπαϊκοί πόροι, με πιο σημαντικό το Ταμείο Ανάκαμψης, θα δώσουν τεράστια ώθηση». Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει, «η Intrum θα υποστηρίξει τα υπερχρεωμένα, αλλά βιώσιμα υπό προϋποθέσεις σχήματα να πιάσουν την αναπτυξιακή τάση στην ελληνική αγορά». 

Κατά τον κ. Γεωργακόπουλο, «λόγω του ρόλου μας και της πλήρους εικόνας της επιχειρηματικότητας που έχουμε μέσω των μεγάλων χαρτοφυλακίων που διαχειριζόμαστε, μπορούμε να συμβάλουμε στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, ώστε να αναδειχθούν επιχειρηματικές μονάδες υγιείς που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις αναπτυξιακές προοπτικές των επόμενων ετών». 

Για παράδειγμα, συμπληρώνει ο ίδιος, «έχουμε στην Intrum ένα χαρτοφυλάκιο 450 ξενοδοχείων, από το οποίο μπορεί να προκύψει συνένωση δυνάμεων με την προώθηση και συγχωνεύσεων». Από την άλλη, αναφερόμενος στους στρατηγικούς κακοπληρωτές, τονίζει ότι «δεν θα χαριστούμε σε όσους θέλουν να εκμεταλλευτούν στην πραγματικότητα το σύνολο της κοινωνίας».

Θεραπεία για ανοίγματα 900 εκατ. ευρώ

Ικανοποιητικές είναι οι επιδόσεις των διαχειριστών στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που παραμένουν εντός τραπεζικών ισολογισμών. Εως σήμερα, με βάση στοιχεία που έχουν γίνει γνωστά, αναταξινομήθηκαν από τις δύο μεγαλύτερες ΑΕΔΑΠΔ στην κατηγορία των εξυπηρετούμενων ανοίγματα τουλάχιστον 900 εκατ. ευρώ, τα οποία αποφέρουν ξανά μετά από χρόνια τόκους στις τράπεζες.

Από αυτά, 300 εκατ. ευρώ αφορούν επιχειρηματικά δάνεια που έχει θεραπεύσει η Intrum, η οποία διαχειρίζεται μεταξύ άλλων όλο το κόκκινο χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας Πειραιώς, 600 εκατ. ευρώ ανοιγμάτων όλων των κατηγοριών πρασίνισαν από την doValue, που αποτελεί το βασικό διαχειριστή των επισφαλειών της Eurobank.

Οι επιδόσεις αυτές δεν είναι τυχαίες, κατά τον CEO της Intrum Γιώργο Γεωργακόπουλο (φωτογραφία). «Εχουμε επενδύσει σημαντικά στα δικά μας συστήματα και αλλάξει εσωτερικά τις διαδικασίες μας, ώστε να μπορούμε να δώσουμε πολύ άμεσα απαντήσεις στους δανειολήπτες για την υπόθεσή τους και να διαμορφώσουμε σε συνεργασία λύσεις που θα τους επιτρέψουν να αλλάξουν σελίδα» αναφέρει σχετικά ο ίδιος. Συμπληρώνει δε πως «μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας βελτιώνουμε την εμπειρία των πελατών μας και εφαρμόζουμε απλουστευμένες και διαφανείς διαδικασίες». 

Σε κάθε περίπτωση, αναφέρει ο ίδιος, «σε συνεργάσιμους δανειολήπτες προσφέρουμε κάθε δυνατή βοήθεια, όπως και στους ευάλωτους που έχουμε χρέος να βοηθήσουμε». Ο κ. Γεωργακόπουλος πιστεύει ότι «προς την κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει καθοριστικά και ο νέος νόμος για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας, τον οποίο θεωρούμε ένα πολύ καλό πλαίσιο». Επιπλέον, αναφέρει πως «είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές της δημιουργίας του Φορέα Απόκτησης Ακινήτων, όπως περιγράφεται στην ίδια νομοθεσία, καθώς η προστασία των πιο αδύναμων οικονομικά πολιτών μέσω ενός καλά θεσμοθετημένου πλαισίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το ξεκαθάρισμα των κόκκινων δανείων».

Εκθεση της ΤτΕ

Στην ίδια λογική θα δουλευτούν και τα δάνεια που βρέθηκαν σε αναστολή το 2020 και δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν με τους ίδιους όρους λόγω μείωσης των εισοδημάτων. Η περίμετρός τους στο καλύτερο σενάριο θα διαμορφωθεί γύρω στα 4 δισ. ευρώ. Σε πρόσφατη έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος ανέφερε ότι η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης θα επιδράσει καθοριστικά στη συναλλακτική συμπεριφορά, χωρίς να αποκλείεται η δημιουργία νέου κύματος επισφαλειών, το οποίο στην παρούσα χρονική συγκυρία δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια.

Τέλος, σημειώνεται πως υποστηρικτικά σε αυτή την προσπάθεια λειτούργησαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και οι δράσεις επιδότησης δόσεων ενυπόθηκων συνδεδεμένων με την πρώτη κατοικία και επιχειρηματικών δανείων (ΓΕΦΥΡΑ Ι & ΙΙ). Ηταν ίσως η πρώτη φορά που κρατικό μέτρο στήριξης των δανειοληπτών πρόσφερε μεγαλύτερη βοήθεια στους συνεπείς σε σχέση με τους κόκκινους οφειλέτες. Μάλιστα, και στις δύο προαναφερθείσες δράσεις, η επιδότηση στα δάνεια που βρίσκονταν σε καθυστέρηση άνω των 3 μηνών ξεκλείδωνε μόνο για όσους τα ρύθμιζαν προηγουμένως.