Σε μια πρώτη συμφωνία με τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca για την αγορά πιθανού εμβολίου κατά του COVID-19 κατέληξε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την προμήθεια έως 400 εκατ. δόσεων ως τα τέλη 2020.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η εν λόγω συμφωνία ακολουθεί τα θετικά βήματα της ολοκλήρωσης των διερευνητικών συνομιλιών με τη Sanofi-GSK, όπως ανακοινώθηκε στις 31 Ιουλίου, και με την Johnson & Johnson, όπως ανακοινώθηκε στις 13 Αυγούστου. Το υποψήφιο εμβόλιο της AstraZeneca βρίσκεται ήδη στη φάση ΙΙ/ΙΙΙ με κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας, μετά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα της φάσης Ι/ΙΙ όσον αφορά την ασφάλεια και την ανοσογονικότητα.

Η Επιτροπή έχει πλέον συμφωνήσει τη βάση ενός συμβατικού πλαισίου ούτως ώστε, μόλις το εμβόλιο της AstraZeneca αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό κατά της COVID-19, να αγοράσει 300 εκατομμύρια δόσεις για λογαριασμό των κρατών μελών της ΕΕ, με την επιλογή να αγοράσει 100 εκατομμύρια πρόσθετες δόσεις. Η Επιτροπή συνεχίζει να συζητά παρόμοιες συμφωνίες με άλλους παρασκευαστές εμβολίων.

Η συμφωνία που εγκρίθηκε σήμερα θα χρηματοδοτηθεί από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, τα κονδύλια του οποίου χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία χαρτοφυλακίου πιθανών εμβολίων τα οποία θα διαθέτουν διαφορετικά προφίλ και θα παρασκευάζονται από διαφορετικές εταιρείες.

Ο Pascal Soriot, Διευθύνων Σύμβουλος, της AstraZeneca δήλωσε: «Αυτή η πρώτη συμφωνία για το εμβόλιο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διασφαλίσει την πρόσβαση εκατομμυρίων Ευρωπαίων στο εμβόλιο AZD1222 μετά την έγκρισή του. Αναμένοντας σύντομα την έναρξη της παραγωγής στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού της εταιρείας, ελπίζουμε να καταστήσουμε το εμβόλιο διαθέσιμο ταχύτατα και σε ευρεία βάση, με ορίζοντα παράδοσης των πρώτων δόσεων τα τέλη του 2020. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το σύνολο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ειδικά την Επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, για την ταχεία ανταπόκρισή τους στο ζήτημα της διασφάλισης της προστασίας των Ευρωπαίων με ένα εμβόλιο ενάντια σε αυτόν τον θανατηφόρο ιό, σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθιστώντας δυνατή την αναδόμηση των κοινωνιών και της οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο».

Ακόμη, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Οι εντατικές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξακολουθούν να φέρνουν αποτελέσματα. Η σημερινή συμφωνία αποτελεί τον πρώτο ακρογωνιαίο λίθο όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα εμβόλια. Η εν λόγω στρατηγική θα μας επιτρέψει να παράσχουμε στο μέλλον εμβόλια στους Ευρωπαίους, καθώς και στους εταίρους μας σε άλλα μέρη του κόσμου.»

Η Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε: «Σήμερα, μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων, συνάψαμε την πρώτη συμφωνία προαγοράς υποψήφιου εμβολίου από την ΕΕ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την AstraZeneca για την εποικοδομητική της συνεργασία σ’ αυτή τη σημαντική συμφωνία για τους πολίτες μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε άοκνα για την ένταξη περισσότερων υποψήφιων εμβολίων στο ευρύ χαρτοφυλάκιο εμβολίων της ΕΕ. Η πιο ασφαλής στρατηγική εξόδου για την προστασία των πολιτών μας και του υπόλοιπου κόσμου από τον κοροναϊό παραμένει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο.»

Η απόφαση για τη στήριξη του εμβολίου που προτείνει η AstraZeneca βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε έγκυρη επιστημονική προσέγγιση και στη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία [εμβόλιο βάσει μη πολλαπλασιαζόμενου ανασυνδυασμένου αδενοϊού σε χιμπατζή (ChAdOx1)], στην ταχύτητα παράδοσης σε κλίμακα, στο κόστος, στον επιμερισμό του κινδύνου, στην ευθύνη και στην παραγωγική ικανότητα για την προμήθεια εμβολίων στο σύνολο της ΕΕ.

Οι κανονιστικές διαδικασίες θα είναι ευέλικτες, αλλά θα παραμείνουν αυστηρές. Από κοινού με τα κράτη μέλη και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις υφιστάμενες ευελιξίες του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ για την επιτάχυνση της έγκρισης και της διαθεσιμότητας επιτυχών εμβολίων κατά της COVID-19. Σ’ αυτές περιλαμβάνεται η ταχεία διαδικασία έγκρισης και η ευελιξία όσον αφορά την επισήμανση και τη συσκευασία.

Τι είναι κι πώς αναπτύχθηκε το AZD1222

Σύμφωνα με την παρασκευάστρια εταιρεία:

«Το εμβόλιο AZD1222 αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε συνεργασία με την νεοσύστατη εταιρεία του, τη Vaccitech. Χρησιμοποιεί έναν ιικό φορέα χωρίς δυνατότητα αναδιπλασιασμού από χιμπαντζή, ο οποίος βασίζεται σε μια εξασθενημένη εκδοχή ενός ιού του κοινού κρυολογήματος (αδενοϊού) που προκαλεί λοιμώξεις σε χιμπαντζήδες και περιέχει το γενετικό υλικό της πρωτεΐνης-ακίδας (spike protein) του SARS-CoV-2. Μετά τον εμβολιασμό παράγεται η επιφανειακή πρωτεΐνη-ακίδα, προετοιμάζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον ιό SARS-CoV-2 αν αυτός προσβάλλει αργότερα τον οργανισμό».

Το χρονικό

Στις 6 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η CureVac υπέγραψαν δανειακή σύμβαση ύψους 75 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη και την ευρείας κλίμακας παρασκευή εμβολίων, συμπεριλαμβανομένου του υποψήφιου εμβολίου της CureVac κατά της COVID-19.

Η σημερινή ολοκλήρωση των διερευνητικών συνομιλιών με την CureVac αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη σύναψη συμφωνίας προαγοράς και, συνεπώς, για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα εμβόλια, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 17 Ιουνίου 2020. Στόχος της στρατηγικής αυτής είναι να εξασφαλίσει για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες ασφαλή, αποτελεσματικά και οικονομικά προσιτά εμβόλια υψηλής ποιότητας μέσα σε διάστημα 12 έως 18 μηνών. Για τον σκοπό αυτό και από κοινού με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή συνάπτει συμφωνίες προαγοράς με παρασκευαστές εμβολίων που επιφυλάσσουν για τα κράτη μέλη ή τους χορηγούν το δικαίωμα να αγοράσουν καθορισμένο αριθμό δόσεων εμβολίου σε συγκεκριμένη τιμή, μόλις ένα εμβόλιο καταστεί διαθέσιμο.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να εξασφαλίσει ότι κάθε άνθρωπος που χρειάζεται εμβόλιο θα έχει πρόσβαση σ’ αυτό οπουδήποτε στον κόσμο και όχι μόνο στην ΕΕ. Κανένας δεν είναι ασφαλής έως ότου όλοι να είναι ασφαλείς.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, από τις 4 Μαΐου 2020, έχουν συγκεντρωθεί σχεδόν 16 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της παγκόσμιας αντίδρασης στον κοροναϊό —της παγκόσμιας δράσης για καθολική πρόσβαση σε δοκιμές, θεραπείες και εμβόλια κατά του κοροναϊού και για την παγκόσμια ανάκαμψη.