Οπως και πολλοί άλλοι, ουδόλως απολαμβάνω το γεγονός ότι στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα βρίσκει κανείς ατάκτως ερριμμένα αποπροσανατολιστικά ανέκδοτα και μείζονα ζητήματα. Δεν είναι καινούργιο το φαινόμενο, αλλά γίνεται όλο και πιο συχνό. Και όχι μόνο στη Γαλλία. Κεφαλαιώδεις πρόοδοι γίνονται καθημερινώς από σοφούς. Υπέροχοι άνθρωποι πετυχαίνουν σπουδαία πράγματα. Αριστουργήματα δημοσιεύονται. Και ελάχιστα μιλάμε για αυτά.
Βρισκόμαστε, ίσως, στις παραμονές ενός πυρηνικού πολέμου. Δηλητηριάζουμε τη θάλασσα και την τροφή μας. Ενα δισεκατομμύριο άνθρωποι κοιμούνται καθημερινά νηστικοί. Το μέλλον είναι ζοφερό για ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας. Και επίσης δεν βγάζουμε κουβέντα.
Τα μόνα θέματα συζήτησης είναι τα ηλίθια «τιτιβίσματα» κάποιου προέδρου και τα θλιβερά λόγια κάποιου άλλου. Ο βήχας μιας πρωθυπουργού που πελαγοδρομεί και ο καβγάς μεταξύ των καλεσμένων μιας τηλεοπτικής εκπομπής.
Ολα αυτά μού θυμίζουν το υπέροχο φιλμ του Ρομπέρτο Μπενίνι «Η ζωή είναι ωραία», στο οποίο ένας πατέρας έγκλειστος με τη γυναίκα και τον μικρό γιο του σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, αν και έχει πλήρη επίγνωση της τραγωδίας που περνούν, για να προστατεύσει το παιδί από τον φόβο και για να το αφήσει να ζήσει την παιδικότητά του, καμώνεται ότι όλα αυτά δεν είναι παρά ένα παιχνίδι. Χάρη στη διαύγεια πνεύματος, στην ενσυναίσθηση και στο αίσθημα αυτοθυσίας του πατέρα του, ο μικρός επιβιώνει. Οχι οι γονείς του.
Η πραγματικότητα είναι εκ διαμέτρου αντίθετη: είναι τα παιδιά αυτά που παίρνουν τη ζωή στα σοβαρά, την ώρα που οι γονείς τους την αντιμετωπίζουν σαν παιχνίδι. Είναι τα παιδιά αυτά που έχουν την αίσθηση της υπευθυνότητας και οι γονείς εκείνοι που τους φέρονται σαν να πρόκειται για κακομαθημένα και αδιάφορα πιτσιρίκια.
Αν κρίνουμε από τον θόρυβο που κάνουν στα μίντια και στα κοινωνικά δίκτυα, πολλοί ενήλικοι σήμερα όντως προτιμούν να μη βλέπουν την πραγματικότητα του κόσμου και ασχολούνται με ασήμαντα περιστατικά και με παιδαριώδεις αντιδράσεις, με κουτσομπολιά και με κρίσεις και συμπεριφορές τυχάρπαστων ανθρώπων. Απολαμβάνουν να βλέπουν τα ελαττώματα των ισχυρών για να ξεχάσουν τη δική τους ανημπόρια και αδυναμία.
Στη ματαιοπονία αυτή συμβάλλει η τρέλα που έχει καταλάβει τον κόσμο με τις νέες τεχνολογίες. Δεν μιλάμε όμως παρά μόνο για αυτές που γοητεύουν και διασκεδάζουν τον κόσμο. Οχι για εκείνες που καθορίζουν στην πραγματικότητα τη ζωή των ανθρώπων. Μιλάμε έτσι πολύ για το υποτιθέμενο καρτέλ των GAFA (ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά των εταιρειών Google, Amazon, Facebook, Apple) που παράγουν κατά κύριο λόγο αντικείμενα που περισπούν την προσοχή μας και όχι το καρτέλ των βασικών εταιρειών που παράγουν λιπάσματα και εντομοκτόνα (Dow, DuPont, Bayer, Monsanto και Syngenta) τα οποία μέρα με τη μέρα επιβαρύνουν τη ζωή μας.
Σκεφθείτε μια ανάλογη κατάσταση σε συνθήκες πολέμου: ο πατέρας θα επιβίωνε, ίσως, για κάποιο χρονικό διάστημα. Ο γιος ασφαλώς όχι. Οι νεότεροι το γνωρίζουν καλά. Εχετε παρατηρήσει πόσο σοβαρά είναι σήμερα τα παιδιά; Φαντάζονται ποιον κόσμο θα τους αφήσουμε. Καταριούνται σιωπηρά την ασυνειδησία των μεγαλυτέρων. Και αν τους δοθεί μια μέρα η ευκαιρία, αν δεν πεθάνουν από τα παιδιαρίσματα των γονιών τους, θα εκδικηθούν.
Είναι επείγον για τους ενηλίκους να φερθούν σαν ενήλικοι. Που σημαίνει να ξαναβρούν την αίσθηση της τραγικότητας, του εφήμερου της ζωής, αλλά και της σημασίας και της ομορφιάς της. Να επιτρέψουν στις επόμενες γενιές να ζήσουν μια παιδική ηλικία ανέφελη. Και να θυμούνται ότι η αποστολή κάθε γενιάς είναι να παραδώσει στην επόμενη τον κόσμο σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που τον παρέλαβε.
Είναι επείγον, για τους ενηλίκους, να ξαναβρούν το νόημα.
Ο κ. Jacques Attali είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη, σύμβουλος των γάλλων προέδρων Φρανσουά Μιτεράν, Νικολά Σαρκοζί και Φρανσουά Ολάντ. Το συγκεκριμένο άρθρο του δημοσιεύθηκε στις 9 Οκτωβρίου στο γαλλικό περιοδικό «L’Express».

HeliosPlus