Οι σουνίτες φεύγουν, το σιιτικό τόξο εξαπλώνεται στη Συρία

Στις κοιλάδες που εκτείνονται μεταξύ της Δαμασκού και του Λιβάνου, εκεί όπου ολόκληρες κοινότητες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους εξαιτίας του πολέμου, συντελείται μια σημαντική, δημογραφική αλλαγή. Για πρώτη φορά από τότε που ξέσπασε ο εμφύλιος στη Συρία, ομάδες ανθρώπων έχουν ξεκινήσει να εγκαθίστανται ξανά σε αυτά τα εδάφη. Αλλά οι άνθρωποι που προσπαθούν να αρχίσουν μια νέα ζωή εκεί δεν είναι οι ίδιοι με εκείνους που έφυγαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι χρόνων. Αυτοί που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους ήταν κυρίως σουνίτες ενώ αυτοί που έρχονται είναι σιίτες, όχι μόνον από άλλες περιοχές της Συρίας αλλά και από τον Λίβανο και το Ιράκ.

Στόχος αυτής της καταναγκαστικής μετεγκατάστασης πληθυσμών είναι η δημογραφική μετάλλαξη της Συρίας με απώτερο σκοπό τον κατακερματισμό της χώρας σε ζώνες επιρροής τις οποίες οι υποστηρικτές του καθεστώτος Ασαντ θα μπορούν να ελέγχουν και να εκμεταλλεύονται προς όφελός τους.

Και επικεφαλής αυτού του εγχειρήματος είναι το σιιτικό Ιράν, η ηγεσία του οποίου έχει ξεκινήσει να εκτελεί ένα σχέδιο που θα μεταμορφώσει το κοινωνικό τοπίο της χώρας, θα ενισχύσει την (επίσης σιιτική) Χεζμπολάχ στον Βορειοανατολικό Λίβανο και θα εδραιώσει την επιρροή της Τεχεράνης έως τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ.

Η προσοχή των Ιρανών είναι στραμμένη στις ελεγχόμενες από τους αντικαθεστωτικούς πόλεις Ζαμπαντάνι και Μαντάγια στα νότια της χώρας. Πριν από τον πόλεμο οι δύο πόλεις αποτελούσαν αγαπημένους προορισμούς των κατοίκων της Δαμασκού για ολιγοήμερες διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ από τα μέσα του 2015 η τύχη τους αποτελεί αντικείμενο εκτενών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε ανώτερους ιρανούς αξιωματούχους και μέλη της Αχράρ αλ Σαμ, της κυρίαρχης αντικαθεστωτικής οργάνωσης στην περιοχή και μίας από τις πιο ισχυρές σε ολόκληρη τη Συρία.

Επιδίωξη της Τεχεράνης και επίκεντρο των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη ήταν η μετακίνηση των κατοίκων της Φούα και της Κεφράγια, δύο σιιτικών χωριών δυτικά του Χαλεπίου, σε περιοχές στην περιφέρεια της Δαμασκού, οι οποίες έως πρόσφατα ελέγχονταν από αντικαθεστωτικούς. Στα σπίτια που εγκαταλείφθηκαν υποχρεώθηκαν να εγκατασταθούν οι σουνίτες Σύροι του Ζαμπαντάνι και της Μαντάγια ενώ στα δικά τους σπίτια ζουν πλέον σιίτες, πολλοί από τους οποίους είναι είτε Λιβανέζοι είτε Ιρακινοί.

«Το Ιράν ήταν έτοιμο να προβεί σε μια πλήρη ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο. Στόχος τους ήταν η γεωγραφική προέκταση (ενός αμιγώς σιιτικού πληθυσμού) εντός του Λιβάνου. Ο σεχταριστικός διαχωρισμός αποτέλεσε τον πυρήνα της ιρανικής εμπλοκής στη Συρία. Αναζητούν γεωγραφικές ζώνες στις οποίες θα κυριαρχούν απόλυτα. Για τη Χεζμπολάχ η περιοχή αυτή αποτελεί ζώνη ασφαλείας και φυσική προέκταση των εδαφών τους στον Λίβανο. Ελαβαν πολύ συγκεκριμένες διαταγές από τους πνευματικούς ηγέτες του Ιράν να τις προστατέψουν με κάθε κόστος» λέει στον ανταποκριτή του «Guardian» στη Μέση Ανατολή ο Λαμπίλ αλ Ναχάς, επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της αντικαθεστωτικής Αχράρ αλ Σαμ.

Ανώτεροι αξιωματούχοι στον Λίβανο κάνουν λόγο για συστηματική καταστροφή των γραφείων κτηματολογίου σε περιοχές της Συρίας που ανακαταλήφθηκαν από δυνάμεις του καθεστώς Ασαντ. Κατέκαψαν τα αρχεία στο Ζαμπαντάνι, στην Νταράγια, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, στη Χομς και το Κουσέιρ, στα σύνορα με τον Λίβανο, το οποίο κατέλαβε η Χεζμπολάχ στις αρχές του 2013. Δίχως διαθέσιμους τίτλους ιδιοκτησίας, πολλοί από τους πρώην κατοίκους των πόλεων αυτών αναγκάζονται να μετοικίσουν.

Αλλά σε μια μεταπολεμική Συρία είναι ξεκάθαρο πως δεν θα διακυβεύονται απλά τίτλοι ιδιοκτησίας αλλά ο χαρακτήρας ενός ολόκληρου έθνους.

«Δεν πρόκειται απλώς για μια μετάλλαξη της πληθυσμιακής ισορροπίας. Αυτό που μεταλλάσσεται είναι η ισορροπία ισχύος και επιρροής σε όλες αυτές τις περιοχές ανά τη Συρία. Ολόκληρες κοινότητες θα είναι πλέον ευάλωτες. Η σύγκρουση μετατρέπεται σε έναν πόλεμο ταυτότητας. Επιθυμούν μια χώρα κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν τους, μια χώρα που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους» τόνισε ο αντικαθεστωτικός αξιωματούχος.