Τα τραπέζια μπροστά από το Carillon bar είναι γεμάτα ανθρώπους που πίνουν τον καφέ τους, διαβάζουν την εφημερίδα τους, καπνίζουν, συζητούν, χαμογελούν. Δείχνουν ξέγνοιαστοι, σχεδόν σαν να έχουν ξεχάσει ότι πέρυσι, στις 13 Νοεμβρίου, ένοπλοι έσπειραν εκεί τον θάνατο. Απέναντι βρίσκεται το εστιατόριο Le Petit Cambodge, άλλη μία επιχείρηση που κατάφερε να σταθεί στα πόδια της αφότου βρέθηκε στο στόχαστρο των εξτρεμιστών ισλαμιστών που αιματοκύλισαν το Παρίσι με μια σειρά ένοπλων και βομβιστικών επιθέσεων, αφαιρώντας 130 ανθρώπινες ζωές στο όνομα του Ισλαμικού Κράτους. Τριάντα εννιά άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε εστιατόρια, καφέ και μπαρ της γαλλικής πρωτεύουσας, ενώ άλλοι 90 έπεσαν νεκροί από τα πυρά τζιχαντιστών που εισήλθαν στο Bataclan, τη μουσική σκηνή-σύμβολο αυτής της ανείπωτης τραγωδίας.
Εναν χρόνο μετά το λουτρό αίματος της 13ης Νοεμβρίου, οι Παριζιάνοι δείχνουν σημάδια επιστροφής στην κανονικότητα. Αλλά κάτω από την επιφάνεια απλώνεται το βασίλειο της ανησυχίας. Ο αέρας στο Παρίσι μυρίζει φόβο. Η Γαλλία παραμένει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Και το γεγονός ότι οι περισσότεροι δράστες ήταν Γάλλοι ή Βέλγοι εντείνει τους φόβους για νέο τρομοκρατικό χτύπημα. Και συμπαρασύρει τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Και όχι αδίκως.


Λιγότεροι πάνε στο «χαλιφάτο»

«Βρισκόμαστε σε πόλεμο» είχε δηλώσει στον απόηχο των επιθέσεων ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, περιγράφοντας ό,τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Σήμερα, παντού στη Γαλλία, δημόσια κτίρια, τουριστικοί προορισμοί και λοιποί πιθανοί στόχοι φυλάσσονται από ετοιμοπόλεμα μέλη των ενόπλων δυνάμεων. Παραβλέποντας ότι ανθρωπιστικές οργανώσεις κάνουν λόγο για περιορισμό των ατομικών ελευθεριών λόγω των αυξημένων εξουσιών που διαθέτει πλέον η γαλλική Αστυνομία και επισημαίνουν τον κίνδυνο στιγματισμού των 5 εκατομμυρίων μουσουλμάνων της Γαλλίας, αποτελεί γεγονός ότι η γαλλική κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί (θεμιτό και ώρες-ώρες ενδεχομένως και αθέμιτο) για να περιορίσει στο ελάχιστο τις πιθανότητες ενός νέου μακελειού. Την ίδια ώρα, στα πεδία των μαχών, οι τζιχαντιστές χάνουν διαρκώς εδάφη με τον διεθνή συνασπισμό να αναδιοργανώνεται εν όψει της μεγάλης εκστρατείας για την ανακατάληψη της Ράκκα, της ντε φάκτο πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους. Παρατηρείται επίσης σημαντική μείωση στον αριθμό των ξένων μαχητών που επιδιώκουν να μεταβούν στα εδάφη του «χαλιφάτου» στο Ιράκ και στη Συρία. Από 2.000 τον μήνα πέρυσι, στους περίπου 200 τον μήνα τώρα.

Οι «μοναχικοί λύκοι» κύρια δύναμη του ISIS

Τα αιματηρά χτυπήματα στη Γαλλία και στις Βρυξέλλες ενέτειναν την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας να πατάξει το ISIS. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η ικανότητα των τζιχαντιστών να οργανώνουν ή, το κυριότερο, να εμπνέουν την εξαπόλυση τυφλών τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δύση δεν αποτελεί διαρκή απειλή. Η οποία μάλιστα, όπως λένε οι ειδικοί, εντείνεται όσο υφίστανται ήττες.
Και αυτό γιατί πέρα από τους 40.000 χιλιάδες ξένους μαχητές που εκτιμάται πως εντάχθηκαν στις τάξεις του ISIS τα τελευταία χρόνια, κάποιοι από τους οποίους θα αποπειραθούν να επιστρέψουν στις χώρες τους για να εκδικηθούν, υπάρχουν και οι ανά τον κόσμο υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους –στην Ευρώπη, στην Αμερική, στη Βόρεια Αφρική -, ορισμένοι από τους οποίους είναι έτοιμοι να γίνουν «μάρτυρες» σπέρνοντας ταυτόχρονα τον θάνατο στις κοινωνίες όπου ζουν.
Χάρη στους εν δυνάμει «μοναχικούς λύκους» της Δύσης, το Ισλαμικό Κράτος «διατηρεί την κύρια δύναμή του: να πλήττει την κοινωνία μας από το εσωτερικό της», όπως είχε δηλώσει ο Ντιντιέ Λε Μπρετ, πρώην συντονιστής των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών.
Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας: «Οι απόκληροι νέοι να αισθανθούν ότι έχουν φωνή και μέλλον»

«Δυστυχώς, παρά τις σημαντικές νίκες (ανακατάληψη του Νταμπίκ, μάχη της Μοσούλης) στα μέτωπα του πολέμου κατά του Ισλαμικού Κράτους, τοISISεξακολουθεί να αποτελεί μια απτή παγκόσμια απειλή –όχι αναγκαία εξαιτίας της ύπαρξης «εν υπνώσει» πυρήνων, όπως αυτοί που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, αλλά γιατί υπάρχουν άτομα που κατά κάποιον τρόπο αυτοστρατολογούνται καθώς εξαπατώνται από το όραμα τουISISπερί ανακατάληψης της εξουσίας μέσω της καταστροφής. Και ναι, δυστυχώς και πάλι, αυτή η κατάσταση καθιστά πιο πιθανή στο άμεσο μέλλον την ανάληψη δράσης από τους αποκαλούμενους «μοναχικούς λύκους», ειδικά καθώς το ISIS απευθύνει απελπισμένες εκκλήσεις για ανάλογες ενέργειες εξαιτίας της συνεχιζόμενης απώλειας εδαφών».

Αυτά δηλώνει προς «Το Βήμα» η Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας, καθηγήτρια στο Τμήμα Ισλαμικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, με ειδίκευση στον σύγχρονο τζιχαντισμό, επισημαίνοντας ότι ο κίνδυνος να σημειωθούν νέες σφαγές σαν το περυσινό μακελειό της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι παραμένει μεγάλος. Σύμφωνα με την αμερικανίδα ακαδημαϊκό το κλειδί για να αντιμετωπιστεί η απειλή αυτή είναι οι νέοι άνθρωποι.
«Πρέπει να τους κάνουμε να αισθανθούν ότι έχουν πραγματικούς δεσμούς με τις τοπικές κοινότητες και ότι έχουν και φωνή και μέλλον στο εσωτερικό τους, όχι απλώς και μόνο επειδή ζουν εκεί αλλά επειδή έχουν κάποιον στόχο. Η αίσθηση του στόχου είναι το κλειδί. Αρκετοί από όλους όσοι αυτοστρατολογούνται στο Ισλαμικό Κράτος και στον εξτρεμισμό γενικότερα το κάνουν όχι μόνο γιατί νιώθουν αποξενωμένοι και παρατημένοι από τις κοινωνίες που τους περιβάλλουν αλλά και γιατί αισθάνονται ότι η ύπαρξή τους και η δουλειά τους –εάν δεν είναι άνεργοι –δεν έχουν καμιά σημασία σε ένα ευρύτερο, κοσμικό επίπεδο. Ενώ το Ισλαμικό Κράτος πουλάει ψεύτικα όνειρα και φρούδες ελπίδες μέσω της ιδέας ότι οι πράξεις ενός μεμονωμένου ατόμου έχουν κοσμική σημασία στην αιώνια διαμάχη ανάμεσα στο Καλό και στο Κακό».

Το φαινόμενο δεν αφορά μόνο τους αποξενωμένους μουσουλμάνους της Δύσης αλλά σημαντικό τμήμα του δυτικού πληθυσμού. «Κάτι ανάλογο αντικατοπτρίζει και μέρος των ψήφων που έλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ από τους λευκούς άνδρες, μεταξύ των οποίων κυριαρχεί η αίσθηση της αποξένωσης από την υπόλοιπη κοινωνία και της αδυναμίας να δράσουν αποτελεσματικά. Μια παρόμοια ερμηνεία δόθηκε και για το Brexit. Αυτοί οι ψηφοφόροι δεν ενδιαφέρονταν για τον πραγματισμό. Επρόκειτο για ψηφοφόρους που απαιτούν μια αλλαγή που θα δημιουργήσει ευκαιρίες για τους ίδιους και θα τους επιτρέψει να επηρεάσουν ένα σύστημα που τους γύρισε την πλάτη» κατέληξε η κυρία Ντελόνγκ-Μπας.

HeliosPlus