Επισήμως δεν υπάρχει, αλλά η γαλλική αριστοκρατία συνεχίζει να ζει, και συχνά να βασιλεύει στον 21ο αιώνα. Η χώρα είναι βεβαίως μια Δημοκρατία, ιδρυτική στιγμή της οποίας ήταν η Γαλλική Επανάσταση του 1789, στην οποία πολλοί από τους προγόνους των νυν ευγενών σκοτώθηκαν –αρκετοί στην γκιλοτίνα.
Σήμερα, η αριστοκρατική καταγωγή των απογόνων τους δεν έχει καμία νομική υπόσταση. Δεν υπάρχει μοναρχία για να αντλήσουν νομιμοποίηση και προνόμια, και η ίδια η ιδέα μιας κάστας αρχόντων ευγενών προσβάλλει την πολιτική και πολιτισμική ταυτότητα της σύγχρονης Γαλλίας. Αποτέλεσμα; Οι περισσότεροι άνθρωποι που κατάγονται από τις παλιές αριστοκρατικές οικογένειες έχουν μάθει να είναι διακριτικοί.

Ομως η γαλλική αριστοκρατία –La Noblesse –είναι ακόμα πολύ ζωντανή. Στην πραγματικότητα, σε απόλυτους αριθμούς μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι γάλλοι ευγενείς σήμερα από ό,τι πριν από την Επανάσταση.

«Εκτιμούμε ότι υπάρχουν 4.000 οικογένειες που μπορούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους ευγενείς, Πράγματι, στην επανάσταση υπήρχαν 12.000. Αλλά οι οικογένειες σήμερα είναι πολύ ευρύτερες. Ετσι, συνολικά υπολογίζουμε ότι περί τους 50.000 – 100.000 ευγενείς ζουν στη Γαλλία, περίπου όσοι τη δεκαετία του 1780».

Αυτά τα λέει ένας άνθρωπος που ξέρει, ο Ζαν ντε Κρισέλ, δούκας του Ιζ. Εξηγεί ότι «αν και πολλοί αριστοκράτες εξαφανίστηκαν στην επανάσταση, μετά τον 19ο αιώνα υπήρξαν πέντε βασιλιάδες ή αυτοκράτορες στη Γαλλία, καθένας από τους οποίους δημιούργησε τη δική του αριστοκρατία. Ετσι αυξήθηκαν οι αριθμοί!».

Ο δούκας Ντ’ Ιζ είναι πρόεδρος ενός ελάχιστα γνωστού οργάνου, που ονομάζεται Ενωση για την Αμοιβαία Βοήθεια των Γάλλων Ευγενών (ANF). Η ANF ιδρύθηκε το 1930, όταν δύο γάλλοι αριστοκράτες συνειδητοποίησαν ότι ο αχθοφόρος που μετέφερε τις αποσκευές τους σε έναν σταθμό στο Παρίσι ήταν ένας από τους δικούς τους.

Αποφάσισαν να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν ένα ταμείο για να βοηθήσουν την αναξιοπαθούσα αριστοκρατία –μια αποστολή που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Αλλη δουλειά της ANF είναι η έρευνα και η πιστοποίηση καταγωγής. Κάθε χρόνο λαμβάνει πάνω από 100 αιτήσεις από όσους θέλουν να αποδείξουν ότι έχουν ευγενή καταγωγή. Οι περισσότερες είναι αυθεντικές, έτσι –μετά από εξαντλητικό έλεγχο στα μεγάλα αρχεία της ANF –οι αιτήσεις εγκρίνονται.
Ποιοι είναι λοιπόν αυτοί οι εκατοντάδες χιλιάδες των γάλλων ευγενών ανδρών και γυναικών; Και πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους;

Δεν υπάρχει, βέβαια, μια απάντηση για όλους. Μερικές οικογένειες έχουν διατηρήσει τον πλούτο και την επιρροή τους. Ζουν στις πιο ακριβές γειτονιές του Παρισιού και τα μέλη τους είναι επικεφαλής σε βιομηχανίες, τράπεζες και επιχειρήσεις. Παραδείγματα, ο Ανρί ντε Καστρί της Axa (που είναι κόμης) και ο Ζαν-Ντομινίκ Σενάρ της Michelin, που είναι δούκας, και δηλώνει υπερήφανος για την ευγενή καταγωγή του, την οποία πάντως δεν διαφημίζει.

Αλλά πολλοί άλλοι ζουν διακριτικά μακριά από την πρωτεύουσα, συχνά σε παλιά αρχοντικά ή πύργους, η συντήρηση των οποίων είναι μεγάλο οικονομικό βάρος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ είναι οι Ντε Βογκ, στην περιοχή του Μπερί της Κεντρικής Γαλλίας. Η οικογένεια Ντε Βογκ έχει τις ρίζες της στον 12ο αιώνα. Εγκαταστάθηκαν στον Πύργο ντε Πεζό πριν από την Επανάσταση. Σήμερα, ο Αλμπέρ ντε Βογκ –στα 80 του –ζει μόνος του εκεί, στη γη όπου πέρασε την αγροτική ζωή του. Τα παιδιά και τα εγγόνια έρχονται τα Σαββατοκύριακα.

Τα παιδιά του είναι περήφανα για τους προγόνους τους, και λένε ότι ορισμένες αξίες –όπως η καλοσύνη προς τους άλλους, και η ανοιχτή καρδιά –είναι σημαντικές για την οικογένεια. Δεν νιώθουν ότι τους περιβάλλει κάποια ιδιαίτερη αίγλη, αλλά ούτε νιώθουν άσχημα επειδή είναι ευγενείς.

Και αισθάνονται ένα εκατομμύριο μίλια μακριά από τη ζωή της κοινωνίας του Παρισιού. «Οταν ήμουν παιδί πήγαινα στο τοπικό σχολείο, και έλεγα ότι ο πατέρας μου ήταν αγρότης –που ήταν αλήθεια. Πέρασαν πολλά χρόνια ώσπου να νιώσω άνετα να πω ότι ζούσα σε έναν πύργο» λέει ο Ιγκ, γιος του Αλμπέρ. Η οικογένεια έχει ισχυρή σχέση με τους ντόπιους. Ο Αλμπέρ ήταν για 15 χρόνια δήμαρχος του χωριού, πολλές από τις οικογένειες του οποίου εργάζονταν κάποτε στα κτήματα των Ντε Βογκ.

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πατέρας του Αλμπέρ, ο Αρνό ντε Βογκ, ήταν ηγέτης της Αντίστασης. Κυνηγημένος από τους Γερμανούς, βρήκε προστασία από τους τοπικούς αγρότες –μερικοί από τους οποίους βασανίστηκαν και εκτοπίστηκαν. «Είναι ένα χρέος προς τους ανθρώπους εδώ, που η οικογένειά μας δεν έχει ξεχάσει ποτέ» λέει ο Ιγκ.

HeliosPlus