«Η πολιτική της Ανγκελα Μέρκελ για τους πρόσφυγες πρέπει να επιτύχει –για το καλό της Ευρώπης. Η καγκελάριος της Γερμανίας μπορεί να αλλάζει την έμφασή της, αλλά η σημασία του μηνύματός της παραμένει σταθερή» γράφει ο «Guardian». Ακολουθούν αποσπάσματα από το άρθρο της Natalie Nougayrède στη βρετανική εφημερίδα:
«Υπάρχει μια αξιοθαύμαστη ηρεμία στην Ανγκελα Μέρκελ που έρχεται σε τεράστια αντίθεση με την παραφορά και την υστερία που έχει κυριαρχήσει σε ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού λόγου στην Ευρώπη. Ετσι, όταν το Σάββατο πήρε αποστάσεις από το “Schaffen das Wir” (μπορούμε να το κάνουμε), το σύνθημα που είχε τόσο συχνά επαναλάβει για την κρίση των προσφύγων, πολλοί αναρωτήθηκαν αν η καγκελάριος έχει χάσει την εμπιστοσύνη της. Η Μέρκελ δεν αποκαλείται “Mutti” (μαμά) τόσο συχνά πια. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει η πιο επιβλητική πολιτικός της Ευρώπης. Εμφανίζεται επίσης μάλλον μόνη στην κορυφή. Στην πραγματικότητα, η Γερμανία ως σύνολο μοιάζει μοναχική αυτές τις μέρες καθώς ασχολείται με το μνημειώδες έργο της ενσωμάτωσης ενός εκατομμυρίου προσφύγων, η άφιξη των οποίων πέρυσι ταρακούνησε την πολιτική και προκάλεσε μεγάλη εθνική ενδοσκόπηση.
Μην έχετε καμία ψευδαίσθηση ότι η διπλωματία, είτε στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στην Μπρατισλάβα είτε στη Νέα Υόρκη, όπου η διάσκεψη κορυφής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ανοίγει τη Δευτέρα, θα προσφέρει μεγάλη ανακούφιση. Η Γερμανία θα πρέπει ουσιαστικά να αντιμετωπίσει το βάρος μόνη της. Αλλά αν έπρεπε να στοιχηματίσω, θα έλεγα ότι οι πιθανότητές της είναι καλές. Η κρίση των προσφύγων είναι αναμφισβήτητα η πιο σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της δοκιμής και οι γείτονές της παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς.
Σε μια πρόσφατη περιοδεία μελέτης με θέμα “Η Γερμανία και η ιστορία των προσφύγων” που διοργανώθηκε από το Ιδρυμα Robert Bosch γνώρισα απίστευτα αφοσιωμένους κοινωνικούς λειτουργούς, εκπροσώπους ΜΚΟ και περιφερειακούς αξιωματούχους στην Κολονία και στη Στουτγάρδη. Πολλοί μίλησαν για τις δυσκολίες που συναντούν, αν μη τι άλλο τα γραφειοκρατικά εμπόδια που στέκονται στον δρόμο της διευκόλυνσης των προσφύγων στην αγορά εργασίας αφότου έχουν λάβει μαθήματα γερμανικής γλώσσας. Αλλά αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν το πόσο αισιόδοξοι ήθελαν να εμφανιστούν οι περισσότεροι από αυτούς τους συνομιλητές.
Ενα εξαιρετικό παράδειγμα είναι μια επιχείρηση στη Στουτγάρδη που ονομάζεται Lapp Group, η οποία έχει προσλάβει 12 νεαρούς πρόσφυγες σε προγράμματα μαθητείας. Οταν ακούς αυτούς τους χαμογελαστούς νέους άνδρες από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Ερυθραία να περιγράφουν πώς σκοπεύουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτή την ευκαιρία, οι αμφιβολίες μοιάζουν να διαλύονται. Η οικογένεια Λαπ, που ίδρυσε αυτό το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικών καλωδίων στη δεκαετία του 1950, είναι πρόθυμη να αναλάβει το περήφανο μερίδιό της στην πανεθνική προσπάθεια.
Ακριβώς όπως τότε που η Γερμανία επανεφηύρε τον εαυτό της μετά τον πόλεμο και όπως τότε που πέτυχε την επανένωση, αυτή θεωρείται μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία της χώρας. Ο ρόλος της οικογένειας Λαπ μπορεί να είναι μικρός στην ευρύτερη εικόνα αλλά κάνει σίγουρα τη λέξη “αλληλεγγύη” να ακούγεται λιγότερο κούφια από ό,τι σε ένα μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ευρώπης.
Αν κάποια χώρα μπορεί να επιτύχει στην αντιμετώπιση της μαζικής εισροής προσφύγων, σίγουρα είναι η Γερμανία. Οι πλούσιες γειτονιές και τα βιομηχανικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος της Στουτγάρδης δείχνουν την ακμάζουσα οικονομία της Γερμανίας. Και η ευημερία και η σταθερότητα των θεσμών της Γερμανίας αποτελούν βασικά πλεονεκτήματα στην προσπάθεια ένταξης. Η ανεργία είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1990 και τα εμπορικά πλεονάσματα έχουν σπάσει τα ρεκόρ.
Αλλά η Μέρκελ γνωρίζει πολύ καλά ότι αν η τρομοκρατία σηκώσει πάλι κεφάλι, όπως έκανε εφέτος το καλοκαίρι, η αναζήτηση για μια νέα αίσθηση συνοχής θα μπορούσε γρήγορα να καταρρεύσει. Οι λόγοι για τους οποίους επανέλαβε το “Wir Schaffen das” τόσο συχνά δεν έχουν ξαφνικά εξαφανιστεί. Αλλά ακριβώς όπως η Ευρώπη χρειάζεται τη Γερμανία για να επιτύχει την ένταξη των προσφύγων (αλλιώς οι λαϊκιστές θα επωφεληθούν παντού), η χώρα χρειάζεται την Ευρώπη να δράσει συλλογικά για να βεβαιωθεί ότι οι προϋποθέσεις για την ένταξη δεν εξουδετερώνονται από τη βία. Η μοναξιά είναι κάτι που δεν μπορεί να αντέξει».
HeliosPlus
