Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο -η παροιμία δεν ισχύει πια μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τη Γροιλανδία: μόλις τρία χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση σε αυτά τα βόρεια νερά λόγω της κλιματικής αλλαγής, το σκουμπρί και τα συγγενικά του είδη αντιστοιχούν πλέον στο 23% των εξαγωγών του αρκτικού νησιού.

«Η άφιξη του σκουμπριού στη Γροιλανδία είναι το πιο ακραίο παράδειγμα του πώς η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει την οικονομία μιας ολόκληρης χώρας»
λέει ο Τέουνις Γιάνσεν του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Δανίας, πρώτος συγγραφέας της μελέτης στην επιθεώρηση Ecological Applocations.

Ζεστά νερά, νέα είδη

Μέχρι πρόσφατα τα νερά της Γροιλανδίας ήταν υπερβολικά κρύα για τα σκουμπριά, διάφορα είδη στην οικογένεια των Σκομβριδών στην οποία ανήκει και ο κολιός.

Το 2007, όμως, το γνήσιο σκουμπρί Scomber scombrus έκανε την εμφάνισή του γύρω από την Ισλανδία και μέχρι το 2011 είχε φτάσει βορειότερα μέχρι τη Γροιλανδία.

«Χαρτογραφήσαμε την παρουσία σκουμπριού στην οικονομική ζώνη της Γροιλανδίας στην ανατολική ακτή, από τα Στενά της Δανίας μέχρι το Ακρωτήριο Φέιργουελ. Λίγο-πολύ βρήκαμε σκουμπρί παντού το καλοκαίρι. Οι μεγαλύτερες ποσότητες εντοπίστηκαν σε θερμότερα νερά, με θερμοκρασίες πάνω από 8,5 βαθμού
ς Κελσίου» αναφέρει ο Γιάνσεν.

Τα τελευταία χρόνια, εξηγεί, η θερμοκρασία των ωκεάνιων ρευμάτων που ακολουθεί ο γόνος του σκουμπριού καθώς κινείται βόρεια τα καλοκαίρια έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ.

Αυτός είναι πιθανότατα ο λόγος που τα ψάρια μπορούν πλέον να ακολουθούν το βορειοδυτικό τμήμα του Ρεύματος του Κόλπου και να φτάνουν μέχρι την Αρκτική για το καλοκαιρινό τσιμπούσι τους.

Ανεξέλεγκτες ψαριές

Μόλις τρία χρόνια μετά την εμφάνιση του είδους, η Γροιλανδία αλίευσε το 2014 περίπου 78.000 τόνους σκουμπριού, ποσότητα που αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τέταρτο των συνολικών κερδών από τις εξαγωγές της Γροιλανδίας.

«Οι περιοχές με θερμοκρασίες που θεωρούνται κατάλληλες για το σκουμπρί έχουν διπλασιαστεί στην οικονομική ζώνη της Γροιλανδίας τα τελευταία χρόνια και οι προβλέψεις μας δείχνουν ότι θα επεκταθούν και θα διατηρούνται για μεγαλύτερες περιόδους» επισημαίνει ο Γιάνσεν.

Ωστόσο η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην Αρκτική δημιουργεί προβλήματα στις διεθνείς συμφωνίες για τη διαχείριση των αλιευμάτων σκουμπριού, οι οποίες υπεγράφησαν πριν γίνουν αισθητές οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής: μετά την άφιξη του ψαριού στην Αρκτική, η οποία δεν καλύπτεται από τους κανονισμούς, η συνολική ποσότητα που αλιεύεται είναι 48% μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Τονίζουν επίσης ότι τα οικονομικά οφέλη της κλιματικής αλλαγής δεν δικαιολογούν τη μη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση αυτού του πλανητικού προβλήματος.