Ως προσκεκλημένη καλλιτεχνική διευθύντρια του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για το φεστιβάλ «Metamorphosis: Το ΚΠΙΣΝ στον Κόσμο» (www.snfcc.org/metamorphosis), η διεθνούς φήμης αβανγκάρντ καλλιτέχνις Λόρι Αντερσον έχει συνδράμει ουσιαστικά στη μετατροπή αυτού του νέου χώρου πολιτισμού σε έναν κοινό τόπο συνάντησης, εξερεύνησης και πειραματισμού. Το ερχόμενο Σάββατο (25/6) θα παρουσιάσει, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, μια καινούργια περφόρμανς.
Τι θα παρουσιάσετε στη βιωματική, όπως τη χαρακτηρίζετε, περφόρμανς σας;
«Μια σειρά από ντουέτα με έναν καταπληκτικό τσελίστα, τον Ρουμπιν Κοντέλι. Τον γνώρισα πέρυσι σε κάποια φιλανθρωπική εκδήλωση. Τον άκουσα να παίζει και μου φάνηκε πολύ ξεχωριστός. Του ζήτησα να παίξουμε μαζί απλώς για να περάσουμε καλά, για τη δική μας απόλαυση. Και, ξέρετε, είναι ασυνήθιστο για εμένα να κάνω κάτι χωρίς συγκεκριμένο στόχο, μόνο για διασκέδαση. Κάθε φορά που αυτοσχεδιάζαμε, αυτός με το τσέλο, εγώ με την ηλεκτρική βιόλα, ακουγόταν κάτι τόσο ωραίο που αρχίσαμε να γελάμε, νιώσαμε σαν να εφευρίσκαμε μια νέα μουσική γλώσσα. Εν είδει πρόβας, παρουσιάσαμε πρόσφατα τα κομμάτια μας σε κάποιους φίλους. Ημουν περίεργη να μάθω τι θα σκέφτονταν για τη δουλειά μας, όμως κατάλαβαν τι θέλουμε να κάνουμε και μας ενθάρρυναν».
Τι θέλετε να κάνετε; Προσπαθείτε να εκφράσετε κάτι συγκεκριμένο;
«Προσπαθούμε να εκφράσουμε το θέμα αυτού του κύκλου εκδηλώσεων που είναι η μετατόπιση, η αλλαγή. Θα μιλήσω επίσης για τις εμπειρίες μου στην Ελλάδα, στην Αθήνα, γιατί πέρασα πολύ ωραία δουλεύοντας με την επιτροπή που είναι υπεύθυνη για αυτό το τετραήμερο φεστιβάλ και γνώρισα κάποιους υπέροχους καλλιτέχνες. Παράλληλα με την ερμηνεία της μουσικής θα προβάλλονται και κάποιες εικόνες. Ας ελπίσουμε ότι θα καταφέρουν να γίνουν όλα ένα. Θα πω και διάφορες ιστορίες. Μία από αυτές προέρχεται από το φιλμ που έχω κάνει με τίτλο «Heart of a dog» (σ.σ.: θα προβληθεί και αυτό στο πλαίσιο του Metamorphosis), οι υπόλοιπες θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά. Η μουσική θα προκύπτει αυτοσχεδιαστικά. Οταν συμβαίνει αυτό μερικές φορές χάνεσαι και ξαφνικά ξαναβρίσκεις τον δρόμο σου και αυτό θα θέλαμε να βιώνει και το κοινό. Είναι σαν να φτιάχνεις ένα τεράστιο πλοίο στον αέρα και το χτίζεις, του αλλάζεις κατεύθυνση και, εκεί που δεν το περιμένεις, όλα είναι έτοιμα για να σαλπάρεις. Μου αρέσει να παίζω μουσική έτσι, είναι μια συναρπαστική εμπειρία. Δεν γνωρίζω ακόμη τον τίτλο της περφόρμανς, ίσως την ονομάσουμε «Shift» ή «Metamorphosis for Athens», αυτός είναι ο τίτλος εργασίας για σήμερα τουλάχιστον, αύριο μπορεί να αλλάξει».
Στο σημείωμά σας, ως προσκεκλημένη καλλιτεχνική διευθύντρια, αναφέρετε ότι η ζωή σας έχει αλλάξει πολλές φορές ρότα εξαιτίας της μουσικής…
«Δεν ξέρω αν θα χρησιμοποιούσα σήμερα αυτή ακριβώς την έκφραση. Η ζωή μου έχει αλλάξει φυσικά κάποιες φορές πορεία, η μουσική μου το ίδιο, δεν γνωρίζω ποια σχέση αιτίας και αποτελέσματος τις συνδέει. Υπάρχουν τόσοι παράγοντες που μας αλλάζουν τη ζωή και ακόμη κι εμείς που τη ζούμε δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά τι ακριβώς έχει προκαλέσει τις αλλαγές. Ξεκίνησα σαν γλύπτρια και ζωγράφος. Και έχω επιστρέψει στην αφετηρία μου, κάνω ξανά ζωγραφικά έργα μεγάλων διαστάσεων. Ισως να οφείλεται στη σύγχυση που νιώθω επειδή ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο μικρά ορθογώνια ίδιου περίπου μεγέθους και κοιτάζουμε όλη τη μέρα τις οθόνες τους, έχοντας ξεχάσει την έξαψη της χειρωνακτικής εργασίας και των δεξιοτήτων. Είχα ανάγκη από κάτι τεράστιο, ή εκκωφαντικό ή πραγματικά μικρό –όλα έχουν γίνει τόσο ουδέτερα στις μέρες μας».
Η πολιτική κατάσταση με τι τρόπο τροφοδοτεί τα έργα σας;
«Σε συντηρητικούς καιρούς προσπαθώ να κάνω έργα πιο άμεσα πολιτικά. Σε πιο προοδευτικές εποχές κάνω πιο τρελά πράγματα και λιγότερο συνδεδεμένα με τους μηχανισμούς της κοινωνίας ή των κυβερνήσεων. Πάντα ωστόσο με συναρπάζει η εξουσία και το πώς επιδρά στο μυαλό των ανθρώπων. Φυσικά πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές και είχαμε πολύ καιρό να ζήσουμε μια τόσο ενδιαφέρουσα προεκλογική περίοδο. Είναι απίστευτο αυτό που συμβαίνει. Θα μιλήσω φυσικά και για αυτό στην Αθήνα σε μια ενότητα που έχω ονομάσει «Το τείχος». Θα προσπαθήσω να συνδέσω το τείχος που θέλει να κατασκευάσει ο Ντόναλντ Τραμπ στα σύνορα με το Μεξικό με εκείνο που χτίζουν τα πουλιά στους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη. Γενικώς θα εξετάσω τα τείχη που υψώνονται μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ πλούσιων και φτωχών, θα υπάρχει φυσικά και μια σύνδεση με το προσφυγικό ζήτημα που αντιμετωπίζετε στην Ελλάδα».
Παρακολουθείτε με πάθος την επικαιρότητα;
«Προσπαθώ να έχω τα μάτια μου ανοιχτά. Δεν πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, δεν ξέρω τι θα μπορούσε να τον αλλάξει, αλλά, όπως και να ‘χει, δεν είναι αυτός ο λόγος που δημιουργώ. Δημιουργώ για να εκφραστώ. Σκέφτομαι ενίοτε ορισμένα τραγούδια του Μπομπ Ντίλαν που μιλούν για το τι σημαίνει να είσαι loser και συνειδητοποιώ ότι ένιωθε μεγάλη συμπόνια για τους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί για να χάνουν. Υπάρχουν φυσικά πολλά τραγούδια που μιλούν για τη μελαγχολία ή την απώλεια, όμως αυτός έφτιαξε μια μυθολογία γύρω από τους losers και έδωσε αξία στη θλίψη τους και στη ζωή τους. Αυτό το θεωρώ ουσιαστική πολιτική πράξη. Υποθέτω πως είναι ελαστικός ο ορισμός που δίνω στην πολιτική».
Είναι χρήσιμη η θλίψη; Σας ενοχλεί η σύγχρονη μανία για διαρκή χαρά και θετική ενέργεια;
«Τη βρίσκω τελείως άτοπη. Πρόκειται για μια τεχνική του μάρκετινγκ γιατί γνωρίζουν καλά πως αν είσαι θλιμμένος δεν καταναλώνεις. Ωστόσο, στην ταινία μου «Heart of a dog» αναφέρω τη ρήση ενός βουδιστή δασκάλου μου που λέει ότι είναι σημαντικό να εξασκείσαι στο να αισθάνεσαι θλιμμένος, χωρίς να είσαι πραγματικά. Αυτό που θέλει να πει είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα στον κόσμο που μπορούν να μας προκαλέσουν θλίψη και το να τα αγνοούμε είναι ανόητο, γιατί ό,τι και να κάνουμε δεν τα γλιτώνουμε. Ομως δεν μπορούμε να τα αφήνουμε να μας καταβάλλουν τελείως. Να μην αφήνεσαι φτερό στον άνεμο να σε παρασύρει κάθε αρνητικό συναίσθημα, ούτε να καταλήξεις ένας ταλαίπωρος, φοβισμένος ανθρωπάκος, αλλά να αποφασίζεις εσύ πόση σημασία θα του δώσεις και πώς θα μπορούσε να σε βοηθήσει να γίνεις ευτυχισμένος».
πότε & πού:Από τις 23 ως τις 26 Ιουνίου το ΚΠΙΣΝ παρουσιάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών, αθλητικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων με ελεύθερη είσοδο, όπου περισσότεροι από 400 έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες θα συνθέσουν ένα πρωτοποριακό τετραήμερο δημιουργίας και συμμετοχικότητας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ