Ενας αλλιώτικος Ιούλιος Καίσαρ

Ενας ηλικιωμένος άνδρας, γυμνός, κοιτάζει τα πόδια του και με δυσκολία ψελλίζει: «Veni vidi vici». Στα επόμενα δευτερόλεπτα ο Ιούλιος Καίσαρ θα δολοφονηθεί από τον Βρούτο. Αυτός ο σαιξπηρικός Ιούλιος Καίσαρας δεν είναι παρά ένα ταξίδι στην άκρη της Κόλασης, γεμάτο φαντάσματα και νεκροζώντανους για οδηγούς. Ο Ρομέο Καστελούτσι έφτιαξε αυτή την παράσταση όταν ήταν τριάντα επτά ετών, και κατά καιρούς επιστρέφει σε αυτούς τους καλλιτεχνικούς και γοητευτικούς εφιάλτες που στήνει, μέσα από άλλους δρόμους. Ετσι τώρα, μαζί με την ομάδα του, Societas Raffaello Sanzio, παρουσιάζει «Σπαράγματα» από το έργο «Ιούλιος Καίσαρ» (Julius Caesar. Spared parts and the fox said to the Crow. General linguistics course), στην τέταρτη επίσκεψή του στη χώρα μας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Εχουν προηγηθεί οι παραγωγές «Θεία Κωμωδία: Κόλαση – Καθαρτήριο – Παράδεισος» του Δάντη (2009), «Περί της έννοιας του προσώπου του Υιού του Θεού» (2011), «Go down Moses» (2015).

Με το κόκκινο και το λευκό να δεσπόζουν στα κοστούμια και στα στοιχεία της παράστασης, επέλεξε μια άδεια, μεγαλοπρεπή αίθουσα (στο κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου) για να διηγηθεί την ιστορία που πρωτοπαρουσίασε στην Μπολόνια το 2014. Οταν προ διετίας δόθηκε η πρεμιέρα στην ιταλική πόλη, στο πλαίσιο ενός τιμητικού αφιερώματος στον ίδιο και με τίτλο «Και η Αλεπού είπε στον Κόρακα: Μάθημα Γενικής Γλωσσολογίας», δεν έλειψαν οι αντιδράσεις.

Στην ουσία πρόκειται για τη συμπυκνωμένη εκδοχή του Καίσαρα του ’97, ρηξικέλευθη και ανατρεπτική, όπως συμβαίνει με τις παραστάσεις του τρομερού παιδιού της σύγχρονης ιταλικής κουλτούρας. Με μια διαφορά: κόντρα στις σιωπές που χαρακτηρίζουν συνήθως τα έργα του, η παράσταση διαθέτει λόγο: τρεις ηθοποιοί (από την πρώτη παράσταση), με τη βοήθεια μιας ενδοσκοπικής κάμερας που φτάνει ως τις φωνητικές χορδές, παρουσιάζουν πώς ο αέρας μετασχηματίζεται σε ήχο. Πρόκειται για τον κύριο …φσκι (που παραπέμπει ευθέως στον Στανισλάφσκι), τον σιωπηλό και γερασμένο Ιούλιο Καίσαρα και τον δεινό ρήτορα Μάρκο Αντώνιο, τον οποίο ερμηνεύει ένας ηθοποιός με τραχειοτομή, ένας καρκινοπαθής.

Τι προσπαθεί να πετύχει ο Καστελούτσι; Την «ηρωική» συνάντηση μιας εσωτερικής πάλης ανάμεσα στη ρητορική των λέξεων και στη ρητορική του σώματος, καθώς θεωρεί ότι το σώμα είναι ο μοναδικός φορέας του αυθεντικού λόγου. Οι έννοιες θα εξασθενήσουν σταδιακά από την ίδια την απόπειρα της λεκτικής τους απόδοσης. Αλλωστε ο ίδιος ο εικονοκλάστης δημιουργός έχει κατά καιρούς δηλώσει για τον τρόπο δουλειάς του ότι: «Δουλεύω με εικόνες για να δείξω κάτι που δεν υπάρχει, κάτι που είναι αόρατο. Για μένα οι εικόνες είναι μόνο το εργαλείο, και όχι ο σκοπός. Η τελική εικόνα ανήκει πάντα στον θεατή. Μόνος του πρέπει να φτάσει στην αλήθεια».

πότε & πού:

Στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου, ως τις 20 Ιουνίου (στις 19.00 και στις 21.00). Με ελληνικούς υπέρτιτλους (μετάφραση Αύρα Ξεπαπαδάκου). Οι θεατές παρακολουθούν τη σαραντάλεπτη αυτή παράσταση όρθιοι.