Ο πιο θερμός Ιούνιος της Γαλλίας και ο αντιδημοφιλής νόμος για τα εργασιακά

Ρεκόρ 15ετίας έχει σπάσει η ανεργία φθάνοντας στο 10,5% στον γενικό πληθυσμό και στο 26% για τους νέους. Στους 3,8 εκατ. Γάλλους που δεν έχουν δουλειά προστίθενται οι 2,6 εκατ. εργαζόμενοι σε επισφαλείς θέσεις, μεταξύ των οποίων πολλοί «υποβαθμισμένοι», δηλαδή είτε νέοι με πολλά προσόντα είτε μεγαλύτεροι που δέχθηκαν δουλειές κατώτερες του επιπέδου τους για να μη μείνουν άνεργοι.

Χαριστική βολή στο άλλοτε κραταιό κράτος πρόνοιας έδωσε η πολιτική της λιτότητας που εφαρμόζει από το 2012 η κυβέρνηση Ολάντ για να μειώσει το έλλειμμα. Η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 62 χρόνια και το ξήλωμα των εργασιακών έχουν γκρεμίσει τη δημοτικότητα του Ολάντ στο ιστορικό χαμηλό του 15%.

Η οικονοµία βασίζεται ακόμη σε ισχυρούς πυλώνες, µε επιχειρήσεις-κολοσσούς σε αυτοκινητοβιοµηχανία, αεροναυτική, σιδηροδρόµους, καλλυντικά, πυρηνική ενέργεια, ασφαλιστικές και φαρµακοβιοµηχανία. Η Γαλλία είναι η δεύτερη οικονοµία της Ευρώπης, πέµπτη παγκοσµίως, και πρώτος τουριστικός προορισµός διεθνώς. Περί το 25% της εργατικής δύναµης, ένας στους τέσσερις Γάλλους, εργάζεται στο Δημόσιο και ως πολύ πρόσφατα ήταν καλά προστατευµένος από τις χειρότερες επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης.

Αλλά το ισχυρό Δημόσιο, οι υποδοµές, το σύστηµα Υγείας και οι κοινωνικές υπηρεσίες έχουν ανοίξει µαύρες τρύπες στην οικονοµία. Για να τις χρηµατοδοτήσει η σοσιαλιστική κυβέρνηση επιβάλλει τον έναν φόρο πάνω στον άλλον σε εταιρείες και νοικοκυριά. Οι µεγάλες επιχειρήσεις απάντησαν εξάγοντας θέσεις εργασίας σε χώρες µε πολύ φθηνά χέρια, όπου εργατική νοµοθεσία σαν της Γαλλίας είναι ανήκουστη.

Ποια δικαιώματα καταργεί ο «Loi Travail» και τι ισχύει σε άλλες μεγάλες χώρες της ΕΕ
Γιατί διαδηλώνουν καθημερινά χιλιάδες Γάλλοι;
Με 35 ώρες δουλειάς, οι Γάλλοι έχουν τη μικρότερη εργάσιμη εβδομάδα στην Ευρώπη –σε σύγκριση με τις 40 ώρες στις περισσότερες χώρες (48 για τη Βρετανία). Και αντίθετα από ό,τι ισχύει στη Γερμανία, ας πούμε, δικαιούνται υπερωρίες για κάθε ώρα που εργάζονται παραπάνω από τις 35. Επιπλέον, έχουν γενναιόδωρες άδειες –κατά μέσο όρο 30 ημέρες μετ’ αποδοχών τον χρόνο, έναντι 28 στη Βρετανία, 25 στη Νορβηγία και στη Δανία και 20 στη Γερμανία. Και οι μέσες ετήσιες απολαβές ανέρχονται σε 42.808 ευρώ, έναντι 42.663 ευρώ στη Γερμανία.

Το νομοσχέδιο δεν καταργεί το 35ωρο, «ιερό και όσιο» ταμπού για την Αριστερά, από το 2000 όταν το θεσμοθέτησε η κυβέρνηση Ζοσπέν. ‘

Επιτρέπει όμως αλλαγές στα ωράρια και αύξηση ωρών εργασίας (ως και τις 46 ώρες το ανώτατο) ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές οι γαλλικές επιχειρήσεις. Οι υπερωρίες πέραν του 35ώρου θα συνεχίσουν να πληρώνονται, αλλά με 10% (αντί 25%) παραπάνω.

Κόκκινο πανί για τα συνδικάτα είναι οι προωθούμενες ατομικές συμβάσεις σε περίπτωση που εργοδότες και σωματεία δεν καταλήξουν σε κλαδικές συμφωνίες. Πέρυσι, για παράδειγμα, εργαζόμενοι σε αυτοκινητοβιομηχανίες ψήφισαν υπέρ της αύξησης του ωραρίου εργασίας δίχως ανάλογη αύξηση των μισθών τους με στόχο την αποφυγή απολύσεων. Η απόφασή τους όμως δεν αναγνωρίστηκε από τα συνδικάτα. Με τον νέο νόμο, ένας εργοδότης μπορεί να απολύει για οικονομικούς λόγους αν η εταιρεία του εμφανίζει μείωση κερδοφορίας επί τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα. Με τροπολογία ορίστηκε πάντως ότι το γαλλικό τμήμα μιας πολυεθνικής δεν μπορεί να επικαλεστεί οικονομικές δυσκολίες αν η μητρική εταιρεία ή ο όμιλος εμφανίζουν κέρδη.

Κύριος στόχος του νομοσχεδίου είναι να δώσει στις επιχειρήσεις περισσότερη ευελιξία όσον αφορά τις απολύσεις εργαζομένων. Οι γάλλοι εργοδότες διαμαρτύρονται για τους αυστηρούς κανόνες που προστατεύουν τους εργαζομένους. Ισχυρίζονται ότι μειώνουν την ανταγωνιστικότητα και αυξάνουν την ανεργία, επειδή δεν ενθαρρύνουν νέες προσλήψεις όταν είναι τόσο δύσκολες και ακριβές οι απολύσεις, σε περίπτωση που μειωθούν τα κέρδη τους.

Για τις καταχρηστικές απολύσεις ο νόμος ορίζει «ενδεικτικές» πολύ χαμηλότερες αποζημιώσεις, τις οποίες πάντως τα δικαστήρια δεν είναι υποχρεωμένα να αποδέχονται σε όλες τις περιπτώσεις (αρχικά ήταν δεσμευτικές, αλλά η κυβέρνηση έκανε πίσω σε αυτό).

Ακόμη και αυτοί οι νόμοι εξακολουθούν να είναι σημαντικά πιο φιλικοί προς τους εργαζομένους από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο κερδοφόρες εταιρείες μπορούν να κάνουν απολύσεις με λίγους περιορισμούς, όπως και στη Γερμανία. Η Ισπανία εφαρμόζει μια παρόμοια ρήτρα κερδοφορίας, αλλά ο εργοδότης μπορεί να απολύει αν έχει ζημιές επί τρία συνεχή τρίμηνα.

Ετσι, η Γαλλία έχει ακόμα, τουλάχιστον στα χαρτιά, μία από τις πιο προστατευτικές εργατικές νομοθεσίες στην Ευρώπη και μερικά από τα πιο ισχυρά εργατικά συνδικάτα. Αλλά το ποσοστό ανεργίας είναι πεισματικά στο 10,5%, σε σύγκριση με 5,4% στο Ηνωμένο Βασίλειο και 4,8% στη Γερμανία.