Οικονομικός πόλεμος ή κατάρρευση της οικονομίας; Ξένος – αμερικάνικος και ισπανικός – δάκτυλος ή εξοργισμένος λαός; Δημοψήφισμα ή πραξικόπημα; Εκλογές ή εμφύλιος; Αυτά είναι τα τέσσερα βασικά ερωτήματα που θέτουν οι περισσότεροι αναλυτές όσον αφορά την εξαιρετικά τεταμένη κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στην Βενεζουέλα. Αλλά αποτελεί γεγονός ότι η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο (με τη Σαουδική Αραβία στη δεύτερη θέση) βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σοβαρότερη οικονομική και, εσχάτως, πολιτική κρίση των τελευταίων ετών.
Την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης – γεγονός που παρέχει στον ίδιο αλλά και στις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας διευρυμένες εξουσίες – για να κερδίσει τον οικονομικό πόλεμο που κήρυξαν, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, κατά της Βενεζουέλας εξωτερικές δυνάμεις μαζί με εγχώρια πολιτικά κινήματα και κόμματα της δεξιάς.
Την ίδια ώρα, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης (η οποία ελέγχει την εθνοσυνέλευση) συγκεντρώνουν υπογραφές για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με στόχο την απομάκρυνσή του Μαδούρο από την εξουσία ενώ ο επικεφαλής τους Ενρίκε Καπρίλες, αφότου επισήμανε πως η προεδρική απόφαση δεν πρόκειται να εφαρμοστεί, δεν δίστασε να καλέσει τον στρατό να επιλέξει εάν είναι «με το Σύνταγμα ή με τον Μαδούρο».
Την Τετάρτη, όπως συμβαίνει σχεδόν καθημερινά πλέον στο Καράκας, χιλιάδες Βενεζουελάνοι απαιτώντας τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος συγκρούστηκαν με ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας. Και παρότι δεν πρόκειται για την πρώτη φορά στη χώρα επικρατεί έντονη κοινωνική αναταραχή, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι ο Νικολάς Μαδούρο βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε κατασταλτικά μέτρα για να παραμείνει στην εξουσία.
Μιλώντας στον βρετανικό «Γκάρντιαν» το 2014, ο Μαδούρο είχε απορρίψει τις μαζικές πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που σημειώθηκαν στη χώρα εκείνη τη χρονιά κάνοντας λόγο για «μια εξέγερση των πλουσίων». Παρά τους 43 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους τότε, επισήμανε πως η Βενεζουέλα είναι μια χώρα όπου «οι πλούσιοι διαμαρτύρονται ενώ οι φτωχοί χαίρονται την κοινωνική ευημερία τους».
Σήμερα, ωστόσο, με εκατοντάδες χιλιάδες Βενεζουελάνους στους δρόμους, κανένας στη χώρα δεν τολμά να μιλήσει για κοινωνική ευημερία. Κατά τη διετία που μεσολάβησε η οικονομία επιδεινώθηκε δραματικά με αποτέλεσμα σήμερα η Βενεζουέλα να έχει τον υψηλότερο πληθωρισμό στον κόσμο (εκτιμάται μεταξύ 180% και 450%) ενώ το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά 8%, την ώρα που οι ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα και φάρμακα είναι τρομακτικές.
Έξω από τα σούπερ μάρκετ, οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να περιμένουν έως και δέκα ώρες για να προμηθευτούν βασικά αγαθά όπως αλεύρι, γάλα και χαρτί τουαλέτας, οι διακοπές ρεύματος αποτελούν πλέον καθημερινό φαινόμενο ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι εργάζονται λιγότερες ημέρες με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας. Και κανένας δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι εξοργισμένοι Βενεζουελάνοι είναι αποκλειστικά μέλη της μεσαίας τάξης καθώς πολλές από τις διαμαρτυρίες αλλά και τις λεηλασίες των τελευταίων μηνών σημειώθηκαν σε φτωχές περιοχές, όπου οι άνθρωποι αγωνίζονται για να επιβιώσουν.
