Μπορεί το πρώτο εξάμηνο του 2015 να αναλώθηκε σε αδιέξοδες διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές της χώρας και η παρατεταμένη αβεβαιότητα να αποδυνάμωσε τον όποιο δυναμισμό διέθετε η οικονομία και κυρίως οι επιχειρήσεις, ωστόσο σε αυτή την περίοδο της αβεβαιότητας οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας ήταν εντυπωσιακές.
Χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα πετρελαιοειδή, οι υπόλοιπες εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 13,7% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2014. Και μετά ήλθαν τα capital controls και ανατράπηκε όλη αυτή η αισιόδοξη εξέλιξη. Και μάλιστα κύκλοι των εξαγωγέων εκφράζουν εξαιρετικές ανησυχίες για την πορεία των εξαγωγών στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Πόσω μάλλον που η ρευστότητα των τραπεζών για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών υπολείπεται του ενός δισ. ευρώ το μήνα.
Μετ’ εμποδίων
Και είναι γνωστό όχι μόνο ότι η ελληνική οικονομία είναι κατά βάση εισαγωγική αλλά όλες σχεδόν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις εξαρτώνται κατά το μάλλον ή ήττον από τις εισαγωγές είτε πρώτων είτε βοηθητικών υλών είτε ακόμη υλικών συσκευασίας. Και αυτό, δηλαδή οι εισαγωγές με το σταγονόμετρο, είναι ένα πρόβλημα. Ενα ακόμη πρόβλημα είναι η μη ασφάλιση των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς την Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει ότι τα χρήματα των ελληνικών εισαγωγών πρέπει να προκαταβληθούν και εν συνεχεία βεβαίως να λάβουν την έγκριση για να εξαχθούν.
Ενα ακόμη πρόβλημα –το οποίο προστέθηκε στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων –είναι το υπερβάλλον μεταφορικό κόστος για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Οπως εξηγούν εξαγωγικοί κύκλοι, οι μεταφορικές εταιρείες ζητούν προκαταβολικά το τίμημα της μεταφοράς και επειδή υπάρχει περιορισμός των εισαγωγών, δηλαδή οι νταλίκες επιστρέφουν άδειες, ζητούν επιπλέον τίμημα για να καλυφθεί το κόστος της επιστροφής. Οι ίδιοι κύκλοι φοβούνται ότι, αν οι περιορισμοί της χρηματοδότησης των εισαγωγών συνεχιστούν, τότε ο κίνδυνος να χαθούν οι αγορές που με τόσο κόπο και προσπάθεια άνοιξαν για τα προϊόντα τους οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις είναι πέραν του προφανούς.
Χαμένη χρονιά
Τα ελληνικά προϊόντα, κυρίως τα τρόφιμα, που έχουν κατορθώσει να έχουν μια επίζηλη θέση στα ράφια και στα ψυγεία των ευρωπαϊκών σουπερμάρκετ κινδυνεύουν άμεσα. Με βάση μάλιστα τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, τα capital controls δεν πρόκειται να αρθούν πριν από το τέλος του χρόνου και αυτό πρακτικά σημαίνει πως και εξαγωγικά το 2015 θα είναι μια χαμένη χρονιά –όχι απλώς η εξέλιξη των εξαγωγών θα έχει αρνητικό πρόσημο χάνοντας την άνοδο του πρώτου εξαμήνου, αλλά η πτώση τους ίσως είναι ακόμη και εκκωφαντική!
Η αισιόδοξη εξέλιξη του πρώτου εξαμήνου –εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών –βασίστηκε κυρίως στις αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι εντυπωσιακό μάλιστα το γεγονός ότι σχεδόν οι αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης τείνουν να… μονοπωλήσουν την ελληνική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, το μερίδιο στη συνολική αξία εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται σε 53,8%, έναντι 46,2% προς τις τρίτες χώρες. Αν όμως εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, τότε το μερίδιο των χωρών της ΕΕ «απογειώνεται» στο 73,9%, έναντι μόλις 26,1% των τρίτων χωρών. Από όλους τους κλάδους εξαγωγής μόνο ο κλάδος των πετρελαιοειδών παρουσίασε πτώση, ενώ πρωταθλητής έχει αναδειχθεί το ελαιόλαδο. Οι επιδόσεις του συγκεκριμένου προϊόντος εφέτος σε έναν μεγάλο βαθμό είναι συγκυριακές, δεδομένου ότι η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα της Ευρώπης, η Ισπανία, έχει εξαιρετικά ελλειμματική παραγωγή.
Το ελαιόλαδο
Και τον περασμένο Ιούνιο –εκτός του κλάδου των πετρελαιοειδών, που είχε πτώση 45,2%, λόγω και του shut down του Μαΐου –όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι καταγράφουν ως και διψήφιους ρυθμούς ανόδου. Συγκεκριμένα όπως αναφέρει η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη οι εξαγωγές ελαιολάδου αυξήθηκαν κατά 174,3%, των ποτών και του καπνού κατά 41,8%, των μηχανημάτων κατά 28,8% και των βιομηχανικών προϊόντων κατά 28,7% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2014. Στο εξάμηνο τα πετρελαιοειδή είχαν πτώση 25,1%, ενώ οι εξαγωγές ελαιολάδου αυξήθηκαν κατά 213,5%, των ποτών και του καπνού κατά 30,3%, των μηχανημάτων κατά 26,5%, των εμπιστευτικών προϊόντων κατά 20,8% και των βιομηχανικών κατά 17,9% έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ