Ένας υπουργός Εσωτερικών που δέχεται στο γραφείο του τον Ροντρίγκο Ράτο, τον πρώην διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που εμπλέκεται σε πολλά σκάνδαλα, ένας δήμαρχος που πλουτίζει από μεταχειρισμένα ρούχα που προορίζονταν για φιλανθρωπίες: οι υποθέσεις διαφθοράς αποτελούν καθημερινό φαινόμενο στην Ισπανία και φαίνεται ότι θα έχουν ειδικό βάρος για το αποτέλεσμα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών στη χώρα.
Ο υπουργός Εσωτερικών Χόρχε Φερνάντεθ Ντίαθ έχει κληθεί να εξηγήσει αύριο, Παρασκευή, στο Κοινοβούλιο γιατί στις 29 Ιουλίου δέχτηκε στο γραφείο του τον Ράτο, ο οποίος έχει εξελιχθεί σε σύμβολο της διαφθοράς της εξουσίας.
Σε βάρος του Ράτο έχει ασκηθεί δίωξη μετά τη χρεοκοπία μιας τράπεζας που στοίχισε δισεκατομμύρια στο κράτος. Ο πρώην υπουργός Οικονομίας έχει μπει επίσης στο στόχαστρο πολλών ερευνών για κατάχρηση δημόσιων πόρων και φοροδιαφυγή, ενώ έχει διαγραφεί από το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα (PP) του οποίου ήταν μέλος.
Από την άλλη, ένας πρώην δήμαρχος της Μοραλέχα δε Ενμέδιο, μιας κοινότητας κοντά στη Μαδρίτη, ο οποίος κατηγορείται για διάφορα αδικήματα, αναγκάστηκε στις αρχές της εβδομάδας να παραιτηθεί από μέλος του PP καθώς σε βάρος του διατυπώθηκαν υποψίες οτι πουλούσε τα μεταχειρισμένα ρούχα που μάζευε ο δήμος για να μοιραστούν στους φτωχούς.
Η διαφθορά είναι η δαμόκλειος σπάθη που απειλεί όχι μόνο το PP, αλλά και το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) όσο πλησιάζουν οι εκλογές, προειδοποίησε πρόσφατα η καταλανική εφημερίδα La Vanguardia. Τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα συνέβαλαν επίσης στην εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων, όπως το Podemos της ριζοσπαστικής αριστεράς και το φιλελεύθερο Ciudadanos τα οποία έχουν κάνει σημαία τους την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, τον Μάιο, τα παραδοσιακά μεγάλα κόμματα έχασαν σημαντικό μέρος της δύναμής τους και πολλούς δήμους, περιλαμβανομένου και εκείνου της Μαδρίτης.
«Οι ψηφοφόροι ψήφισαν περισσότερο εναντίον των παραδοσιακών κομμάτων παρά υπέρ των νέων σχημάτων» υποστήριξε ο Μανουέλ Βιλόρια, ιδρυτικό μέλος της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Όπως είπε, η διαφθορά παραμένει «ένα βαρίδι» για τα δύο κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα. Για το PP αποτελεί ένα σοβαρό μειονέκτημα που θα μπορούσε να επισκιάσει την οικονομική ανάκαμψη των τελευταίων μηνών, διαβεβαίωσε ο Βιλόρια, παρ’ όλο που σε μια προσφατη δημοσκόπηση του κέντρου κοινωνιολογικών μελετών CIS το κόμμα έρχεται πρώτο στην πρόθεση ψήφου με ποσοστό 28,2%, από 25,6% σε προηγούμενη δημοσκόπηση.
Από την πλευρά της, η Εντούρνε Ουριάρτε, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Χουάν Κάρλος Α’ της Μαδρίτης, θεωρεί ότι αυτή η δημοσκόπηση αποτελεί την απόδειξη ότι η διαφθορά θα παίξει «πολύ περιορισμένο ρόλο» στις εκλογές. Υπενθύμισε επίσης ότι την άνοιξη οι Σοσιαλιστές κέρδισαν τις εκλογές στην Ανδαλουσία «παρά τα πολλά κρούσματα διαφθοράς που είχαν συσσωρευτεί» στην περιοχή αυτή.
Τη γνώμη αυτή δεν συμμερίζεται ωστόσο ο Φερμίν Μπούθα, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. «Η αξιοπιστία του PP είναι στο χαμηλότερο σημείο της», σημείωσε, γεγονός που εξηγεί γιατί η δεξιά δυσκολεύεται να θερίσει τους καρπούς της ανακαμψης. Οι Ισπανοί δεν εμπιστεύονται [το κόμμα] και δεν έχουν ακόμη αισθανθεί τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης» πρόσθεσε.
Σύμφωνα με το CIS, η διαφθορά είναι το δεύτερο ζήτημα που απασχολεί περισσότερο τους Ισπανούς, με ποσοστό 43,7%. Προηγείται η ανεργία με ποσοστό 78,8%.
Πρόσφατα, τρεις νεαροί προγραμματιστές έγιναν διάσημοι σε όλον τον κόσμο με τη δωρεάν εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα ‘Διεφθαρμένος Δήμαρχος’. Ο κανόνας του παιχνιδιού: ‘κλέψε όσο μπορείς και μάζεψε πολλά λεφτά στον λογαριασμό σου στην Ελβετία’.
Η Ουριάρτε πάντως προβλέπει ότι το Λαϊκό Κόμμα θα συνεχίσει να ανεβαίνει στις προτιμήσεις των πολιτών: «Οι καλοί οικονομικοί δείκτες και η ανάμνηση των αδέξιων χειρισμών από τους Σοσιαλιστές στην αρχή της [οικονομικής] κρίσης» θα επιτρέψουν στο PP να αυξήσει το ποσοστό του.
Δεν φαίνεται πάντως να έχουν αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος της διαφθοράς όλοι οι συντηρητικοί πολιτικοί, όπως δείχνει το ραντεβού του Φερνάντεθ Ντίαθ με τον παλιό του φίλο, τον Ροντρίγκο Ράτο. Το Podemos και το Ciudadanos, τα οποία τελευταία βλέπουν τα ποσοστά τους να μειώνονται στις δημοσκοπήσεις, ζήτησαν αμέσως την παραίτηση του υπουργού.
