Καιρός για «Αποκάλυψη» της ρύπανσης

Οι ευρωπαίοι πολιτικοί αρέσκονται να κάνουν κηρύγματα στον υπόλοιπο κόσμο για τη μόλυνση. Η Ασία, ειδικά η Κίνα, είναι ο προσφιλής τους στόχος για επικρίσεις. Πράγματι, φαίνεται ότι καμιά διάσκεψη κορυφής για το κλίμα δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς τους Ευρωπαίους να επαίρονται για τις «καλές πρακτικές» της ηπείρου τους, τις οποίες «πρέπει να αντιγράψει ο υπόλοιπος κόσμος».

Κι όμως, όταν πρόκειται για την ατμοσφαιρική ρύπανση η Ευρώπη ίσως θα πρέπει να μιλάει λιγότερο και να ακούει περισσότερο.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση απασχολεί ολοένα και περισσότερο την Ευρώπη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) την αποκάλεσε τον «μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κίνδυνο για την υγεία», εκτιμώντας ότι το 90% των ευρωπαίων πολιτών είναι εκτεθειμένοι σε εξωτερικού χώρου ρύπανση που ξεπερνά το επιτρεπτό όριο του ΠΟΥ. Το 2010 περίπου 600.000 Ευρωπαίοι πέθαναν πρόωρα εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Το οικονομικό κόστος από αυτό εκτιμάται στα 1,6 τρισ. δολάρια, περίπου το 9% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το Λονδίνο και το Παρίσι πλήττονται ιδιαίτερα από προβλήματα στην ποιότητα του αέρα. Τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου σε ορισμένα σημεία του Λονδίνου είναι δύο με τρεις φορές πάνω από το προτεινόμενο όριο.

«Δεν θα σώσουμε τον πλανήτη κλείνοντας τα χαλυβουργεία μας»

Στη Βρετανία η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει περίπου 29.000 άτομα τον χρόνο, ανάγοντάς τη σε δεύτερη αιτία θανάτου μετά το κάπνισμα. Το Παρίσι ίσως βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση. Τον περασμένο Μάρτιο, όταν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης πέρασαν αυτά της Σανγκάης, ο δήμος επέβαλε μερική απαγόρευση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και υιοθέτησε τη δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Δυστυχώς, οι πολιτικοί της Ευρώπης δεν ανταποκρίνονται στις προκλήσεις. Ο Τζορτζ Οσμπορν, υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, δεν τάσσεται υπέρ της βρετανικής ηγεσίας στο ζήτημα της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. «Δεν θα σώσουμε τον πλανήτη κλείνοντας τα χαλυβουργεία μας, τα χυτήριά μας και τις βιομηχανίες χάρτου» διακήρυσσε το 2011.

Ο Οσμπορν δεν είναι ο μοναδικός. Με τους ευρωπαίους πολιτικούς να υποστηρίζουν ότι η επιβολή μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος θα πλήξει την ήδη αποδυναμωμένη οικονομία της Ευρώπης, δεν προκαλεί εντύπωση ότι τα μέτρα που αφορούν τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν επαρκούν. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τον έλεγχο των τοξικών εκπομπών από τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι λιγότερο αυστηρά από εκείνα στην Κίνα, σύμφωνα με στοιχεία της Greenpeace. Ωστόσο, αρκετοί ευρωπαίοι πολιτικοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν ακόμη λιγότερο αυστηρά, ενώ η Ουγγαρία λέει ότι πρέπει να ακυρωθούν στο σύνολό τους.

Νέο Δελχί: η πιο μολυσμένη πόλη στον κόσμο

Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ασία δεν είναι ανησυχητικά. Η ήπειρος φιλοξενεί εννέα από τις δέκα πιο μολυσμένες χώρες στον κόσμο, σύμφωνα με την κατάταξη για την ποιότητα του αέρα το 2014 από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Το Νέο Δελχί, η πρωτεύουσα της Ινδίας, είναι η πιο μολυσμένη πόλη στον κόσμο, ενώ εξαιτίας της μόλυνσης στο Πεκίνο οι ξένες επιχειρήσεις πληρώνουν τους υπαλλήλους τους 30% περισσότερο για να δουλέψουν εκεί.

Αλλά τουλάχιστον οι ασιάτες πολιτικοί έχουν αναγνωρίσει το πρόβλημα και λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπισή του. Η Κίνα, για παράδειγμα, έχει κηρύξει «πόλεμο στη ρύπανση». Ως το 2017 το Πεκίνο –που άλλοτε αποκαλούσαν Γκριζίνο –θα έχει δαπανήσει 121 δισεκατομμύρια δολάρια για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Στα σχετικά μέτρα περιλαμβάνονται η βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών, το πράσινο εμπόριο και η αναθεώρηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας. Η κυβέρνηση αποφάσισε να τοποθετήσει στάσεις λεωφορείων ανά 500 μέτρα στα κέντρα των πόλεων και να θέσει εκτός λειτουργίας τα παλαιά και μη αποτελεσματικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η χρήση μη ορυκτών καυσίμων στην ενεργειακή κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 20% ως το 2030.

Η Ευρώπη, ως μία από τις πιο πλούσιες περιοχές στον κόσμο, πρέπει να βρίσκεται στο προσκήνιο της προσπάθειας για την προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Οι ευρωπαίοι πολιτικοί πρέπει να σταματήσουν να κάνουν κήρυγμα στους άλλους και να επιλύσουν τα δικά τους προβλήματα.