«Μαμά, ο μπαμπάς έχει πάει σε δουλειά;» με ρώτησε στις 9 το πρωί της Κυριακής του δημοψηφίσματος ο γιος μου, χοροπηδώντας επάνω στο κρεβάτι μου με την καταιγιστική ενέργεια του επτάχρονου που πριν από δύο εβδομάδες τελείωσε την Α’ Δημοτικού. Μέσα από τη θολούρα που μου είχε εναποθέσει το πολιτικό θρίλερ της προηγούμενης νύχτας τόλμησα, κοιμώμενη ακόμη, να ψελλίσω: «Οχι, αγάπη μου, έχει πάει στο ΑΤΜ». Μισάνοιξα τα μάτια μου: «Και αυτό δουλειά είναι».
Ας θεωρηθώ ρίψασπις, ας λοιδορηθώ μέχρις εσχάτωναπό το ζεύγος Βαρουφάκη (ίσως το μοναδικό στην Ελλάδα που δεν καταδέχτηκε να περιμένει στην ουρά, όπως είχε δηλώσει έμπλεος ναρκισσισμού σε ξένο δημοσιογράφο ο ίδιος ο τέως υπουργός Οικονομικών), ας συμπεριληφθώ στους «Χέστηδες του 2015» (όπως έχει αποκαλέσει ο συνθέτης Θανάσης Παπακωνσταντίνου τις αλαλάζουσες ορδές που τρέχουν στα ΑΤΜ και στα σουπερμάρκετ), τα 60 ευρώ που μου αναλογούν καθημερινώς (όσο τουλάχιστον υφίστανται) τα περιμένω στωικά στην ουρά. Διότι εδώ υπερισχύει το προσφιλές θατσερικό δόγμα ΤΙΝΑ («Τhere is no alternative» = Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση). Ουδεμία σημασία έχει που ένα υποκατάστημα της Εθνικής βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το σπίτι μου. Ενα βράδυ που πήγα να κάνω την πονηρή και κατέβηκα πέντε λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, αντίκρισα τουλάχιστον 15 ζευγάρια παγωμένα μάτια.

Τόσες ημέρες σε μια ουρά (ένας φίλος επιμένει ότι θα εφεύρει μια εφαρμογή τύπου Taxibeat, αλλά για μηχανές αυτόματης ανάληψης μετρητών: ποιο κοντινό σου υποκατάστημα δίνει 60άρια και όχι 50άρια, ποια υποκαταστήματα μόλις «φούλαραν», ποια είναι άδεια…), άρχισα να διαγιγνώσκω ένα ιδιότυπο «ATM bonding» (αδελφοσύνη του ΑΤΜ). Μιλάς για τα τεκταινόμενα με τον διπλανό σου (ανιχνεύοντας βέβαια στον «αέρα» τις πολιτικές και κοινωνικές του πεποιθήσεις και προσαρμόζοντας ακολούθως ανάλογα τη ρητορική σου), βοηθάς συμπονετικά ψηφιακά αναλφάβητες γιαγιούλες που δεν ξέρουν να πληκτρολογούν το pin τους, εμπλέκεσαι σε μια αλληλέγγυα μετά τα capital controls causerie («Και εσείς από διακοπές τίποτα, ε;») κ.ο.κ. Το «ΑΤΜ bonding» είναι υπερκομματικό, είναι υπερταξικό, είναι μεγαλειώδες. Αρκεί βεβαίως η σύσφιγξη των σχέσεων να μην εξέλθει των ορίων (όπως φημολογείται ότι συνέβη στο Αργος με τον άνεργο σύζυγο που ανακάλυψε ότι η γυναίκα του δεν περίμενε επί δίωρον στην ουρά, αλλά επισκεπτόταν τον έχοντα επαρκή ρευστότητα εραστή της).

Η ανθρωπογεωγραφία του ΑTM είναι ομολογουμένως ευρεία σε γκάμα. Αναφέρω ενδεικτικά τον κυπριακής καταγωγής άνδρα που πραγματοποιούσε tour με το αυτοκίνητό του στις ατελείωτες ουρές της Αθήνας φωνάζοντας «Ψήφισε κανείς ΣΥΡΙΖΑ;» (εισπράττοντας για το χαρίεν «τρολάρισμα» σιωπή, μπινελίκια, αλλά και «να αγιάσει το στόμα σου»). Μια μεσήλικη σε ΑΤΜ της Πατησίων που εξανέστη ότι το μηχάνημα δεν της βγάζει λεφτά και όταν κάποιος τη ρώτησε «Μήπως δεν έχουν μείνει άλλα στον λογαριασμό σας;» εκείνη απάντησε έντρομη «Μα δεν τα δίνει το κράτος;». Τις μαμάδες σε ΑΤΜ της Αγίας Παρασκευής (με την ουρά να παραπέμπει στη Μικρασιατική Καταστροφή), οι οποίες στέλνουν τα παιδιά τους να μετρήσουν «πόσοι κύριοι και κυρίες υπάρχουν ακόμη μπροστά, μέχρι να φτάσει η δική μας σειρά;» (εξοικονομώντας νηφαλιότητα και δωρεάν εξάσκηση σε προαριθμητικές έννοιες). Τον 59χρονο που αισθάνθηκε αδιαθεσία ενώ περίμενε σε ATM σε περιοχή της Γιάννουλης στη Λάρισα (για να αφήσει λίγο αργότερα την ακροτελεύτια πνοή του) και τη γυναίκα που εξήλθε «ημιτελής» από κομμωτήριο της Πάτρας (με πλαστική μεμβράνη στα μαλλιά) για να σπεύσει στο μηχάνημα. Αλλά και την 30χρονη, ένθερμη οπαδό του «Οχι», που μου εκμυστηρεύτηκε προ ημερών ότι στην ερώτηση του ATM «Θέλετε να κάνετε άλλη συναλλαγή;» απάντησε αταβιστικά «Οχι» παρότι ήθελε παθιασμένα να πληκτρολογήσει «Ναι».
Το νεοαφιχθέν «σύνδρομο του ΑΤΜ» ο Αρκάς το συνόψισε αριστοτεχνικά σε ένα πρόσφατο σκίτσο του: «Καταλαβαίνεις ότι έχεις άγχος με την κατάσταση όταν κάθε φορά που παίρνεις κάποιον τηλέφωνο, αντί για τον αριθμό του πληκτρολογείς το τραπεζικό σου pin». Συνοδευτικά συμπτώματα εφίδρωση, κρίσεις πανικού (μήπως μου έπεσε η κάρτα, μήπως τελείωσαν τα μετρητά). Προσωπικώς, προτείνω ένα κοινωνικό πείραμα. Πηγαίνετε και σταθείτε σε ένα ΑΤΜ (που, επιβεβαιωμένα, δεν έχει χρήματα). Δύο δευτερόλεπτα μετά κοιτάξτε πίσω σας. Τουλάχιστον τρία άτομα έχουν αρχίσει να σχηματίζουν μια εύχαρι και άπελπι ουρά.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ