Ενενήντα τέσσερα χρόνια συμπληρώθηκαν πρόσφατα από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας στη Σανγκάη, στις αρχές Ιουλίου του 1921. Από τότε και αφού κατέλαβε την εξουσία το 1949, το ΚΚΚ είδε τον αριθμό των μελών του να εξακοντίζεται, αγγίζοντας σήμερα τα 87,79 εκατομμύρια. Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο (μετά το ινδικό Μπαρατίγια Τζανάτα του Ναρέντρα Μόντι με 88 εκατομμύρια μέλη) πολιτικό κόμμα στον κόσμο –ένα κόμμα του οποίου η αφετηρία αποτελεί, όχι μόνο χρονικά αλλά και ιδεολογικά, μακρινό παρελθόν. Ιδρυμένο από μια δράκα ιδεολόγων κομμουνιστών επαναστατών, σήμερα το ΚΚΚ συνιστά μια απέραντη συντεχνία «νεοφιλελεύθερων» κομμουνιστών, «ταγμένη» στον προσωπικό πλουτισμό και στη διαφθορά.
Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2012, έθεσε την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κορυφή της πολιτικής του ατζέντας, δεσμευόμενος να πατάξει τόσο τους υψηλόβαθμους «τίγρεις» όσο και τις χαμηλόβαθμες «μύγες». Σύμφωνα με την Κεντρική Επιτροπή για την Επιθεώρηση της Πειθαρχίας (CCDI), από τότε που ο Σι βρέθηκε στην ηγεσία του ΚΚΚ, 414.000 αξιωματούχοι έχουν τιμωρηθεί από το κόμμα για διαφθορά και 201.600 έχουν παραπεμφθεί για το αδίκημα στις δικαστικές Αρχές. Στο Σανσί, μια επαρχία στο βόρειο τμήμα της χώρας που θεωρείται από τις πλέον διεφθαρμένες, 15.450 αξιωματούχοι καταδικάστηκαν για διαφθορά τον περασμένο χρόνο, αύξηση 30% σε σχέση με το 2013.
Τον Μάιο, 70 αξιωματούχοι της επαρχίας Χουμπέι στην Κεντρική Κίνα υποχρεώθηκαν να επισκεφθούν 15 πρώην συναδέλφους τους που εκτίνουν ποινές φυλάκισης έχοντας καταδικαστεί για διαφθορά. Η CCDI, η οποία οργάνωσε παρόμοιες επισκέψεις αξιωματούχων σε φυλακές σε ολόκληρη την Κίνα, ανακοίνωσε ότι αυτές αποτελούν μέρος της «εκπαιδευτικής προσέγγισης» των μελών του ΚΚΚ για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Για τον πρόεδρο Σι, που συνειδητοποιεί ότι το κόμμα εδώ και δεκαετίες έχει απομακρυνθεί από τις κομμουνιστικές του καταβολές –ειδικά μετά την υιοθέτηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων τη δεκαετία του 1980 –η κινητοποίηση του κινεζικού λαού γύρω από τον σκοπό της πάταξης της διαφθοράς ήταν σημαντική: όσο το πολιτικό σύστημα μπορεί να πείθει τις μάζες ότι λειτουργεί αξιοκρατικά, τόσο λιγότερο θα χρειάζεται να υπηρετεί μια ενωτική ιδεολογία. Και όχι μόνο –η εκστρατεία κατά της διαφθοράς από τον κινέζο πρόεδρο συνιστά και έναν τρόπο να επαναδιαμορφώσει την ίδια την πολιτική κουλτούρα του ΚΚΚ, αποδεικνύοντας ότι είναι ικανό να ελέγξει τα σχεδόν 90 εκατομμύρια μέλη του σε όλη τη χώρα. Δεδομένου του σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ των κινέζων αξιωματούχων σε όλα τα επίπεδα, οι οποίοι προωθούν όχι μόνο τοπικιστικές ατζέντες αλλά και προσωπικές, η ελίτ του ΚΚΚ αισθάνεται την εξουσία της να απειλείται.
Πρόκειται για προβλήματα των οποίων η επίλυση καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική με την επιβράδυνση της οικονομίας –όσο οι ρυθμοί ανάπτυξης κάλπαζαν και η παραγωγή και οι επενδύσεις ικανοποιούσαν την ολοένα διογκούμενη μεσαία τάξη της Κίνας, η κινεζική ηγεσία μπορούσε να «κρύβει κάτω από το χαλί» την ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Αλλά με την ανάπτυξη να βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και έξι χρόνια (στο 7% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2015) ο ίδιος ο Σι μίλησε δημοσίως για την ανάγκη δραστικής αναδιοργάνωσης της οικονομίας. Και όπως υποστηρίζουν ειδικοί, αυτό –στο μεγαλύτερο μονοκομματικό κράτος στον κόσμο –μπορεί να προκύψει μόνο με έναν γραφειοκρατικό μηχανισμό ο οποίος θα ακολουθεί πιστά τις διαταγές της κεντρικής κυβέρνησης.
Ατασθαλίες
Ηδονισμός και κρατικοί πόροι
Το 2013 ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι η Κίνα διακατέχεται από «υπερβολική γραφειοκρατικοποίηση, ηδονισμό και χρήση κρατικών πόρων και ισχύος για προσωπική ανέλιξη και ικανοποίηση» και δεσμεύτηκε να αλλάξει αυτή την κατάσταση. Εκτοτε εκατοντάδες χιλιάδες κομματικά μέλη και στελέχη έχουν ελεγχθεί για ατασθαλίες, ωστόσο η διαφθορά παραμένει βασικό συστατικό της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής στην αχανή ασιατική χώρα.
«Σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς»
Η επίσημη εξήγηση του ΚΚ Κίνας για τη στροφή στον καπιταλισμό που επέβαλε ο Ντενγκ είναι ότι η χώρα βρίσκεται «στο πρώιμο στάδιο του σοσιαλισμού», το οποίο «έχει ομοιότητες με τη μέθοδο παραγωγής στον καπιταλισμό». Και το όνομα που δόθηκε στο νέο σύστημα είναι «σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς». Το κόμμα εξήγησε ότι «η εφαρμογή μιας πολιτικής στην πράξη συνιστά το μοναδικό κριτήριο για την αλήθεια».
Κομματική στρατιά 87,79 εκατ. μελών
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας έχει 87,79 εκατομμύρια μέλη, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, αν και οι περισσότεροι προέρχονται από τα μεσαία και ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, και όλες τις εθνοτικές ομάδες. Μεταξύ αυτών, περίπου το 1/4 είναι γυναίκες, δηλαδή σχεδόν 21 εκατομμύρια. Περισσότερα από 37 εκατομμύρια μέλη (43%) διαθέτουν πτυχίο πανεπιστημίου, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Χο-Φουνγκ Χουνγκ, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς (ΗΠΑ)
«Πρόκειται για μία ένωση καπιταλιστικού κέρδους και κρατικού ελέγχου των πόρων»
«Πώς μια ομάδα ιδεολόγων επαναστατών που ίδρυσε το ΚΚΚ το 1921 μετατράπηκε σε έναν τεράστιο καπιταλιστικό οργανισμό σχεδόν 90 εκατομμυρίων μελών, βυθισμένο στη διαφθορά;» ρωτήσαμε τον Χο-Φουνγκ Χουνγκ, αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στις Ηνωμένες Πολιτείες και συγγραφέα, μεταξύ άλλων, του υπό έκδοση βιβλίου «The China Boom: Why China Will Not Rule the World» («Η κινεζική έκρηξη: Γιατί η Κίνα δεν θα κυριαρχήσει στον κόσμο») που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο του 2015.
«Οπως όλα τα σοσιαλιστικά, επαναστατικά κινήματα στην Ιστορία, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας πάσχισε για να παραμείνει στην εξουσία από τη στιγμή που κατάφερε να ανέλθει σε αυτήν. Η Μαοϊκή Κίνα δεν ήταν διαφορετική καθώς η ελίτ του Κομμουνιστικού Κόμματος προσκολλήθηκε σε ένα κρατικά ελεγχόμενο, κολεκτιβιστικό οικονομικό μοντέλο το οποίο ήταν αποκομμένο από τον καπιταλιστικό κόσμο» μας είπε ο καθηγητής Χουνγκ.
«Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 η Κίνα αντιμετώπισε το πρόβλημα της οικονομικής αποτελμάτωσης που απείλησε τη νομιμοποίηση της εξουσίας του ΚΚΚ μετά τον θάνατο του Μάο. Η λύση του Ντενγκ Σιαοπίνγκ ήταν να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα ενσωματώνοντας την κρατικά ελεγχόμενη οικονομία με το κεφάλαιο της Ανατολικής Ασίας, παράγοντας μια τριακονταετή οικονομική άνθηση που ενίσχυσε τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης του ΚΚΚ» πρόσθεσε.
Χο-Φουνγκ Χουνγκ, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς (ΗΠΑ)
«Πρόκειται για μία ένωση καπιταλιστικού κέρδους και κρατικού ελέγχου των πόρων»
«Πώς μια ομάδα ιδεολόγων επαναστατών που ίδρυσε το ΚΚΚ το 1921 μετατράπηκε σε έναν τεράστιο καπιταλιστικό οργανισμό σχεδόν 90 εκατομμυρίων μελών, βυθισμένο στη διαφθορά;» ρωτήσαμε τον Χο-Φουνγκ Χουνγκ, αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στις Ηνωμένες Πολιτείες και συγγραφέα, μεταξύ άλλων, του υπό έκδοση βιβλίου «The China Boom: Why China Will Not Rule the World» («Η κινεζική έκρηξη: Γιατί η Κίνα δεν θα κυριαρχήσει στον κόσμο») που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο του 2015.
«Οπως όλα τα σοσιαλιστικά, επαναστατικά κινήματα στην Ιστορία, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας πάσχισε για να παραμείνει στην εξουσία από τη στιγμή που κατάφερε να ανέλθει σε αυτήν. Η Μαοϊκή Κίνα δεν ήταν διαφορετική καθώς η ελίτ του Κομμουνιστικού Κόμματος προσκολλήθηκε σε ένα κρατικά ελεγχόμενο, κολεκτιβιστικό οικονομικό μοντέλο το οποίο ήταν αποκομμένο από τον καπιταλιστικό κόσμο» μας είπε ο καθηγητής Χουνγκ.
«Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 η Κίνα αντιμετώπισε το πρόβλημα της οικονομικής αποτελμάτωσης που απείλησε τη νομιμοποίηση της εξουσίας του ΚΚΚ μετά τον θάνατο του Μάο. Η λύση του Ντενγκ Σιαοπίνγκ ήταν να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα ενσωματώνοντας την κρατικά ελεγχόμενη οικονομία με το κεφάλαιο της Ανατολικής Ασίας, παράγοντας μια τριακονταετή οικονομική άνθηση που ενίσχυσε τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης του ΚΚΚ» πρόσθεσε.
Οσον αφορά τα εκτεταμένα φαινόμενα διαφθοράς στο ΚΚΚ, ο καθηγητής Χουνγκ είπε ότι «η κομματική ελίτ, που ελέγχει τους τεράστιους οικονομικούς πόρους –από τη γη ως τις υποδομές και τις τράπεζες –μετατρέπει αυτόν τον έλεγχο σε προσωπικά κέρδη, ενώ το ιδιωτικό κεφάλαιο, το εγχώριο και το ξένο, αποκτά φθηνή πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους χρηματίζοντας προσωπικά αξιωματούχους του Κομμουνιστικού Κόμματος για να τους ελέγχει». Και κατέληξε: «Πρόκειται για μια ένωση καπιταλιστικού κέρδους και κρατικού ελέγχου των πόρων κάτω από την εξουσία του ΚΚΚ. Η διαφθορά, δηλαδή η μετατροπή της πολιτικής ισχύος σε κέρδος και προσωπικό όφελος –βασίζεται σε αυτή την ένωση, επομένως είναι βαθιά ριζωμένη στο σύστημα».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
