«Ενας καλός σκηνοθέτης φροντίζει να έχει πάντα μια καλή ομάδα, ακόμη και αν δεν τη γνωρίζει, ακόμη και αν την ανακαλύπτει ενώ εργάζεται μαζί της» υποστηρίζει ο Φρανσουά Κλουζέ. Για τον διάσημο γάλλο ηθοποιό, που πριν από μερικά χρόνια ήταν ένας από τους πιο πολυσυζητημένους ηθοποιούς στον κόσμο χάρη στην επιτυχία της ταινίας «Οι άθικτοι», η ομάδα γίνεται πολύ ικανή όταν ένας σκηνοθέτης είναι ικανός. «Οπως και το αντίθετο».
Ολα δείχνουν λοιπόν ότι η συνεργασία του νεαρού σκηνοθέτη Σωτήρη Τσαφούλια με τον έμπειρο Κλουζέ στην ταινία «Ετερος εγώ» λειτούργησε θαυμάσια στην Αθήνα, όπου γυρίστηκε η ταινία.
Η παραμονή του Κλουζέ στη χώρα μας διήρκεσε μερικές μόνον ημέρες και το «Βήμα» είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία», λίγες μόλις ώρες πριν από την αναχώρησή του για το Παρίσι. «Αυτό που μου άρεσε στην ιδέα να έρθω εδώ είναι η ίδια η συμμετοχή μου σε μια ελληνική ταινία» είπε ο Κλουζέ, ο οποίος έχει επισκεφθεί ξανά τη χώρα μας, καθότι λατρεύει την Αίγινα, χωρίς ωστόσο να έχει δουλέψει ποτέ εδώ.
Το δικαίωμα της άρνησης
Ορμώμενος από την αγάπη του για το ελληνικό νησί, τον ρώτησα αμέσως αν η εικόνα της Ελλάδας που αντικρίζει σήμερα είναι διαφορετική από εκείνη που είχε δει σε παλαιότερα ταξίδια του. «Πιθανόν» απάντησε ο 60χρονος ηθοποιός. «Δεν γνωρίζω την εσωτερική κατάσταση της Ελλάδας, αλλά εκείνο που ξέρω είναι ότι ο Βικτόρ Ουγκό ήθελε τα ενωμένα κράτη της Ευρώπης πριν από 200 χρόνια. Σήμερα αντιλαμβανόμαστε ότι η Ευρώπη είναι ακόμη υπό ολοκλήρωση, με σθεναρές δυνάμεις κυριαρχίας που εμποδίζουν την πολιτική και οικονομική συνοχή της. Καταλαβαίνω, λοιπόν, αυτό που συμβαίνει στους λαούς, όπως κατανοώ και το στάδιο που προηγείται της επονομαζόμενης προόδου, προκειμένου οι άνθρωποι που βρίσκονται ήδη σε μια επισφαλή κατάσταση να βρουν μια δουλειά –όσοι από αυτούς καταφέρουν να βρουν -, η οποία θα τους επιτρέπει μόνο να δυσφορούν και να μην καλύπτουν καν στοιχειώδεις ανάγκες. Αυτό δεν είναι δυνατόν! Πιστεύω, λοιπόν, ότι οι λαοί που είναι σε αυτή την κατάσταση έχουν κάθε δικαίωμα να αρνηθούν τη λιτότητα, μια και βρίσκονται ήδη σε αυτή».
Πυθαγόρειο… θρίλερ
Το «Ετερος εγώ», δεύτερη ταινία του Σ. Τσαφούλια μετά τον «Κοινό παρονομαστή» που είδαμε εφέτος, εκτυλίσσεται στην Αθήνα των ημερών μας: πέντε δολοφονίες, με κοινό τους χαρακτηριστικό τα αρχαία ρητά του Πυθαγόρα στους τόπους των εγκλημάτων, πονοκεφαλιάζουν τον καθηγητή Εγκληματολογίας (Πυγμαλίων Δαδακαρίδης) που έχει αναλάβει τη λύση του μυστηρίου με συμμάχους τη θεωρία του Πυθαγόρα και έναν καθηγητή Μαθηματικών. Τον μαθηματικό υποδύεται Κλουζέ. «Μου άρεσε που μου εμπιστεύθηκαν έναν τέτοιο ήρωα που δεν είχα παίξει ποτέ στο παρελθόν» είπε ο ηθοποιός, γνωστός επίσης από τις ταινίες «Μην το πεις σε κανέναν», «Μικρά αθώα ψέματα» και την κομεντί «Μια τυχαία συνάντηση» με τη Σοφί Μαρσό που είδαμε προσφάτως. «Δεν θέλω να επαναλαμβάνω συνεχώς τους ίδιους ρόλους και το να υποδυθώ έναν διανοούμενο, έναν πανεπιστημιακό καθηγητή, κάποιον που διαθέτει σκέψη και γνώση, με διασκέδασε πολύ». Ο ηθοποιός είπε επίσης ότι εναπόθεσε τις ελπίδες του για μια «υγιή κινηματογραφική συνεργασία» στην παραγωγό Φένια Κοσοβίτσα της εταιρείας Blonde Audiovisual Productions, στην οποία οφείλεται ουσιαστικά η συμμετοχή του στην ταινία (παραγωγή της Green Dragon).
«Αν αισθανθώ ότι…»
Ομως το βασικό κίνητρο του ηθοποιού, ο οποίος παραδέχθηκε ότι στην πραγματικότητα είναι «σκράπας στα Μαθηματικά», ήταν η περιέργεια της γνωριμίας με νέους συνεργάτες. «Δεν παίζουμε μόνοι, δεν είμαστε αντίπαλοι, είμαστε συνεργάτες» είπε. Τον απασχολούν ερωτήματα όπως «τι ανταλλάσσεται σε ανθρώπινο επίπεδο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη λήψη. Αισθανόμαστε πραγματικά αυτή τη συνεργασία με καρδιά και ψυχή ή όχι;». Ο Κλουζέ ασχολείται με την ηθοποιία εδώ και 40 χρόνια. Και καθότι παθιασμένος μαζί της, ξέρει με λεπτομέρειες ποιος κάνει τι σε ένα γύρισμα. «Αν αισθανθώ ότι υπάρχει δημιουργία, μπορώ να είμαι ο πιο διαθέσιμος ηθοποιός. Αν δεν νιώσω έτσι, μπορώ να γίνω ο έμπειρος επαγγελματίας που λέει «όχι, αυτό δεν γίνεται έτσι και ακούστε εμένα που ξέρω»».
Για τον ηθοποιό ο καλός κινηματογράφος, από όποια χώρα και αν προέρχεται, είναι κινηματογράφος συναισθημάτων και ευαισθησίας. «Εσείς οι Ελληνες είστε όπως εμείς» είπε. «Υπάρχουν άνθρωποι ευαίσθητοι και άλλοι που είναι σκληροί, άκαμπτοι. Στον κινηματογράφο δεν μπορούμε να έχουμε να κάνουμε με άκαμπτους και ισχυρογνώμονες, διότι αυτό που εκφράζουμε είναι ο εσωτερικός μας κόσμος και αν θέλουμε να βγει, πρέπει πάση θυσία, με κάθε κόστος, να ανοιχτούμε, να παραδοθούμε».
«40 χρόνια που είμαστε όλοι σε λιτότητα»
O Φρανσουά Κλουζέ σταμάτησε τις σπουδές του πολύ νωρίς (στα μέσα της δεκαετίας του 1970) προκειμένου να ασχοληθεί με το θέατρο. Εκτός από το ότι δεν έβλεπε μέλλον στις σπουδές, πίστευε ότι μπορούσε να γίνει ηθοποιός. Χρειάστηκε όμως να φθάσει στην ηλικία των 55 χρόνων για να γευθεί την παγκόσμια επιτυχία με τους «Αθικτους». «Είναι όνειρο όλων των ηθοποιών και κινηματογραφιστών να κάνουν μια ταινία την οποία να δουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Με ενδιαφέρει όμως μια επιτυχία να είναι και μια καλή ταινία, διότι το σινεμά μας συνήθισε να βλέπουμε επιτυχίες σε ταινίες λίγο μέτριες για τους ηθοποιούς. Οι «Αθικτοι» ήταν μια ιστορία γενναιοδωρίας για δύο αναπήρους, έναν κινητικά ανάπηρο και έναν κοινωνικά ανάπηρο –έναν μαύρο χωρίς δουλειά. Η ιστορία των δύο αναπήρων ήταν επίσης το θεμέλιο των λαών, διότι όλοι είμαστε κάπου ανάπηροι –ενίοτε οικογενειακά, σωματικά, συναισθηματικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά. Ισως αυτή είναι και η επιτυχία της ταινίας!».
O Φρανσουά Κλουζέ σταμάτησε τις σπουδές του πολύ νωρίς (στα μέσα της δεκαετίας του 1970) προκειμένου να ασχοληθεί με το θέατρο. Εκτός από το ότι δεν έβλεπε μέλλον στις σπουδές, πίστευε ότι μπορούσε να γίνει ηθοποιός. Χρειάστηκε όμως να φθάσει στην ηλικία των 55 χρόνων για να γευθεί την παγκόσμια επιτυχία με τους «Αθικτους». «Είναι όνειρο όλων των ηθοποιών και κινηματογραφιστών να κάνουν μια ταινία την οποία να δουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Με ενδιαφέρει όμως μια επιτυχία να είναι και μια καλή ταινία, διότι το σινεμά μας συνήθισε να βλέπουμε επιτυχίες σε ταινίες λίγο μέτριες για τους ηθοποιούς. Οι «Αθικτοι» ήταν μια ιστορία γενναιοδωρίας για δύο αναπήρους, έναν κινητικά ανάπηρο και έναν κοινωνικά ανάπηρο –έναν μαύρο χωρίς δουλειά. Η ιστορία των δύο αναπήρων ήταν επίσης το θεμέλιο των λαών, διότι όλοι είμαστε κάπου ανάπηροι –ενίοτε οικογενειακά, σωματικά, συναισθηματικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά. Ισως αυτή είναι και η επιτυχία της ταινίας!».
Για τον Κλουζέ όλα είναι ζήτημα καρδιάς, αλλά φυσικά η καρδιά δεν αρκεί. «Πρέπει να έχεις και αφτί, να ακούς, ώστε να προστατεύεις την καρδιά» είπε. «Χρειαζόμαστε επίσης πόδια για να περπατάμε, δηλαδή μερικές φορές πρέπει να παλέψουμε. Δεν πρόκειται για μια καρδιά πάνω σε δύο πατούσες αλλά πρόκειται για άνοιγμα, αυτή είναι η δουλειά των ηθοποιών που ξέρω, να ανοίγουν την καρδιά τους». Κλείνοντας, η κουβέντα τον επανέφερε στο ζήτημα της Ευρώπης. «Η λιτότητα στην Ευρώπη υπάρχει από το 1974 και την πετρελαϊκή κρίση. Από τότε απαιτούμε από τους λαούς λιτότητα, πάνε λοιπόν 40 χρόνια που είμαστε όλοι σε λιτότητα και σήμερα για την Ευρώπη, μια ανταγωνιστική Ευρώπη, τους ζητάμε πάλι να κάνουν μια προσπάθεια… Πότε επιτέλους θα είναι άλλοι αυτοί που θα κάνουν μια προσπάθεια;».
πότε & πού:Η ταινία «Ετερος εγώ», στην οποία συμπρω-ταγωνιστούν οι Δημήτρης Καταλειφός, Μάνος Βακούσης και Ιωάννα Κολλιοπούλου, θα διανεμηθεί στην Ελλάδα από τη Feelgood Entertainment το 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
