Η χώρα στην κόψη του ξυραφιού

Μπορεί για τον υπουργό Οικονομικών κ. Γιάνη Βαρουφάκη να ήταν σήμερα «μια καλή μέρα», όπως ανέφερε στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», εν τούτοις το κλίμα παραμένει βαρύ για την Ελλάδα, κάτι που αντικατοπρίστηκε και στις απώλειες των ελληνικών μετοχών αλλά και στην εκτόξευση των αποδόσεων των τριετών ελληνικών ομολόγων. Για ορισμένους στην αγορά εξάλλου, είτε η Ελλάδα μείνει στην ευρωζώνη είτε όχι, ήρθε η ώρα για μια απόφαση. Η αβεβαιότητα, όπως αναφέρεται, μας εξαντλεί όλους. Η αγορά ξεκινά την εβδομάδα με ανανεωμένες ανησυχίες σχετικά με την Ελλάδα, καθώς δεν υπήρξε καμία περαιτέρω πρόοδος κατά το Σαββατοκύριακο στις Βρυξέλλες, και με τους χτύπους του ρολογιού να μετρούν πιο δυνατά από ποτέ τον χρόνο ως τη λήξη του μήνα, σχεδόν σε μόλις δύο εβδομάδες. Η τελευταία ελπίδα είναι ότι η συνάντηση του Eurogroup και των υπουργών Οικονομικών την προσεχή Πέμπτη-Παρασκευή θα σπάσει τον γόρδιο δεσμό των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο παραμένει αβέβαιο αν η συνάντηση θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα ή αν ο Τσίπρας και η υπόλοιπη ελληνική κυβέρνηση θα ωθήσουν τα πράγματα στα άκρα, εν όψει της διορίας της επόμενης πληρωμής προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στις 30 Ιουνίου, εκτιμούν αναλυτές της Saxo Bank.

Οι οικονομολόγοι της Citigroup σε σχόλιό τους σημείωναν ότι η ελπίδα έχει μεταφερθεί τώρα στην αναζήτηση πολιτικής συμφωνίας στο Eurogroup της Πέμπτης. Είναι δύσκολο, αναφέρουν, να προβλεφθεί το αποτέλεσμα, αν και δεν αποκλείουν μια δήλωση με την οποία θα υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ολοκληρώσει την προσαρμογή, ώστε να εξεταστεί μια παράταση του δεύτερου πακέτου διάσωσης πιθανότατα.

Ο συμβιβασμός θα μπορούσε να επιτευχθεί αν υπάρξουν κάποιες εγγυήσεις για μελλοντική ελάφρυνση του χρέους με αντάλαγμα μεταρρυθμίσεις. Οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί πάντως σημαντικά και ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνονται μια εν δυνάμει ελληνική χρεοκοπία και έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων, με τα περίφημα «Grimbo» (χρεοκοπία και ασφυξία εντός ευρώ) και «Grexit» (έξοδος από το ευρώ) να παραμένουν στο τραπέζι.

Πολιτική λύση για την Ελλάδα ζήτησε πάντως ο διοικητής της ΕΚΤ Mάριο Ντράγκι, ο οποίος υποστήριξε πως η μπάλα βρίσκεται στην πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης. Η ΕΚΤ φέρεται ότι θα κρατήσει ανοιχτό τον ELA για τις ελληνικές τράπεζες όσο είναι φερέγγυες.

Η αγορά πάντως ανησυχεί ότι τυχόν αποτυχία των διαπραγματεύσεων μπορεί να οδηγήσει την ΕΚΤ στο να αυξήσει το «κούρεμα» που επιβάλλει στα χρεόγραφα του Ελληνικού Δημοσίου που χρησιμοποιούνται σαν ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας λόγω της υποβάθμισης της χώρας από τη Standard & Poor’s.

Αν επιπλέον η Ελλάδα δεν μπορέσει να αποπληρώσει το ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου, θα σταματήσει τελείως η παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ, διότι απλούστατα δεν θα μπορεί να δεχθεί τις εγγυήσεις ενός χρεοκοπημένου κράτους.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, η απόφαση για το αν θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του τρέχοντος προγράμματος και θα εκταμιευθεί περαιτέρω οικονομική στήριξη στην Ελλάδα εξαρτάται αποκλειστικά από το Eurogroup, δηλαδή από τα κράτη-μέλη του ευρώ. Ως εκ τούτου είναι μια πολιτική απόφαση, την οποία θα πρέπει να λάβουν εκλεγμένοι φορείς χάραξης πολιτικής και όχι κεντρικοί τραπεζίτες.

Με την οικονομική και χρηματοοικονομική έκθεση των χωρών της ευρωζώνης και τους συστημικούς κινδύνους λόγω και των «οχυρωματικών έργων» της ζώνης του ευρώ να έχουν περιοριστεί, η Ευρώπη δεν δείχνει, όπως λέγεται, να μπλοφάρει. Θα ήθελε βέβαια να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ –κυρίως για πολιτικούς – γεωπολιτικούς λόγους αλλά και επειδή θα πληγεί η φύση της Νομισματικής Ενωσης -, όχι όμως και με το τίμημα μιας κατάφωρης παραβίασης της οικονομικής λογικής.

Την ώρα εξάλλου που στη χώρα μας υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνθηκολογήσει με τις ελληνικές διεκδικήσεις, τόσο σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όσο το τελευταίο διάστημα και σε σημαντικό μέρος της αγοράς, που καθορίζει εν πολλοίς και τις εξελίξεις, υποστηρίζεται η άποψη πως ένα Grexit μπορεί τελικά να είναι διαχειρίσιμο.

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ewald Nowotny παραδέχθηκε ότι γίνονται υπολογισμοί για το κόστος μιας ελληνικής εξόδου από το ευρώ, μια σπάνια παραδοχή από έναν κεντρικό τραπεζίτη.