Τελικά κατάφεραν οι επτά ισχυροί του πλανήτη να αποδείξουν ότι η καθιερωμένη ετήσια συνάντησή τους (G7) έχει κάποιο νόημα για τη διεθνή κοινότητα; Επίσημα τουλάχιστον η απάντηση είναι θετική. Κατά τη διάρκεια της διήμερης απομόνωσής τους σε μια κοιλάδα των βαυαρικών Αλπεων οι επικεφαλής των επτά βιομηχανικά πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου κατέληξαν σε μια συμφωνία η οποία χαιρετίστηκε ως «ιστορική». Δεν αφορά τόσο την κρίση στην Ουκρανία ή τη διατήρηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ούτε τη συμφωνία για την Ελλάδα ή τον πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Αφορά την κλιματική αλλαγή.
Οι ηγέτες του G7 εμφανίζονται έτοιμοι να πουν «»Auf Wiedersehen» (σ.σ.: αντίο) στα ορυκτά καύσιμα» ως το τέλος του 21ου αιώνα. Τάχθηκαν υπέρ της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40%-70% ως το 2050. Επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για συγκέντρωση ως το 2020 100 δισ. δολαρίων ετησίως με στόχο την αρωγή των φτωχότερων κρατών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ταυτόχρονα αύξησαν τις ελπίδες για επίτευξη συμφωνίας στην Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα τον Δεκέμβριο στο Παρίσι.
Προτού ωστόσο μεταβούν στη γαλλική πρωτεύουσα, κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι μηνών θα συμμετάσχουν σε άλλες δύο διεθνείς διασκέψεις: στησύνοδο για τη Χρηματοδότηση για την Ανάπτυξη (Financing for Development) τον Ιούλιο στην Αντίς Αμπέμπα και στη σύνοδο για την υιοθέτηση των Στόχων για Βιώσιμη Ανάπτυξη (Sustainable Development Goals – SDGs) τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη.
Μιλώντας από το βήμα του EAT Food Forum, ενός παγκόσμιου συνεδρίου για την καταπολέμηση της πείνας που διεξήχθη την προηγούμενη εβδομάδα στη Στοκχόλμη, ο Τζέφρι Σακς, ένας από τους πιο επιφανείς οικονομολόγους σε παγκόσμιο επίπεδο, χαρακτήρισε τις συνόδους αυτέςτην καλύτερη ευκαιρία που έχει η γενιά μας για να μπει στη σωστή πορεία. Και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου με μια φράση που θυμίζει τίτλο ταινίας θρίλερ: «Εχουμε έξι μήνες για να σώσουμε τον κόσμο!» είπε. Και τόνισε: «Ηρθε επιτέλους η ώρα. Μιλάμε για τους έξι αυτούς μήνες εδώ και πολλά χρόνια. Πρέπει να πετύχουμε».
Το 2000 ο Τζέφρι Σακς ανέλαβε ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ στη διαδικασία καθορισμού των Millennium Development Goals (MDGs), ενός συνόλου οκτώ στόχων με απώτατο σκοπό να απαλλαγεί η παγκόσμια κοινότητα από την ακραία φτώχεια ως το 2015. Καθώς οι στόχοι αυτοί αφορούσαν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, υιοθετήθηκαν και από τις 189, τότε, χώρες-μέλη του ΟΗΕ. Σήμερα ωστόσο, παρ’ όλο που έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σε πολλούς τομείς, αποτελεί γεγονός ότι δεν πρόκειται να επιτευχθούν πλήρως ως το τέλος του έτους, κυρίως γιατί «οι πλούσιες χώρες εγκαταλείπουν τις φτωχές χώρες», σύμφωνα με τον Σακς.
Πρόκειται όμως να αντικατασταθούν, κατά την επικείμενη σύνοδο της Νέας Υόρκης, από τουςΣτόχους για Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs) με την ελπίδα ότι ως το 2030 η ανθρωπότητα θα έχει απαλλαγεί από την ακραία φτώχεια και θα έχει περιορίσει σημαντικά τους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή. Η επιδίωξη αυτή δεν αφορά μόνο «τις φτωχές περιοχές αλλά όλες τις περιοχές» του πλανήτη, ενώ ο καθορισμός τους αποτελεί μιαν απόπειρα να βρεθεί «ένας καλύτερος τρόπος ζωής για όλους μας», προσδιόρισε ο Σακς.
Ωστόσο οι ακτιβιστικές οργανώσεις που μάχονται για τον τερματισμό της ακραίας φτώχειας και της πείνας ανά την υφήλιο αντέδρασαν με συγκρατημένη αισιοδοξία. Ενδεχομένως γιατί γνωρίζουν πως παρότι οι ανεπτυγμένες χώρες συμφώνησαν το μακρινό 1970 να παρέχουν σε ετήσια βάση το 0,7% του ΑΕΠ τους για την αρωγή των φτωχών όλου του κόσμου, ως σήμερα μόνο πέντε χώρες –η Βρετανία, η Σουηδία, η Δανία, η Νορβηγία και το Λουξεμβούργο –τηρούν τη δέσμευσή τους.
Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης
«Τα μέτρα δεν πρέπει να πλήττουν τους φτωχούς»
«Σημαντικό παράγοντα για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) θα αποτελέσει ο βαθμός διάθεσης των φορολογικών πόρων που θα αξιοποιηθούν, όπως προβλέπει το προσχέδιο των SDGs για την κοινωνική ασφάλεια, τις κοινωνικές υπηρεσίες και τις υποδομές. Ενα σημαντικό μέρος των εσόδων αυτών αναμένεται να καλυφθεί μέσω των φορολογικών συστημάτων κάθε κράτους-μέλους, με τα πλουσιότερα κράτη να καλούνται να συμπληρώσουν τις ελλείψεις» δηλώνει στο «Βήμα» η Νόρα Λάστιγκ, καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Τουλέιν της Λουιζιάνα και εξωτερική συνεργάτιδα του ιδρύματος Center for Global Development.
«Οπως, όμως, συμβαίνει συνήθως με αυτές τις διαδικασίες, δεν αναγνωρίζεται ότι στις προτάσεις εμπεριέχονται συμβιβασμοί. Ειδικότερα, δεν αναγνωρίζεται ότι η επιπρόσθετη αύξηση των κρατικών εσόδων που προορίζονται για τις υποδομές, την προστασία του περιβάλλοντος ή την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών ενδέχεται να στερήσει από σημαντική μερίδα των φτωχών χρήματα που διαθέτουν για την αγορά τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών. Εχει διαπιστωθεί, για παράδειγμα, ότι στην Αρμενία, στη Βολιβία, στη Βραζιλία, στην Αιθιοπία, στο Ελ Σαλβαδόρ και στη Γουατεμάλα ο αριθμός των ανθρώπων που γίνονται φτωχότεροι εξαιτίας της φορολογίας και των κρατικών δαπανών είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των ατόμων που επωφελούνται από αυτές. Ο μεγάλος κίνδυνος αναφορικά με τη φιλόδοξη αξιοποίηση εγχώριων πόρων έγκειται στο ότι κατά την πορεία οι κυβερνήσεις θα συμβάλουν στην περαιτέρω φτωχοποίηση των ήδη φτωχών ανθρώπων. Στη λίστα των SDGs, ως έχει σήμερα, δεν υπάρχει καμία προειδοποίηση για το ενδεχόμενο μιας ανάλογης στρεβλής έκβασης» υπογραμμίζει η αμερικανίδα ακαδημαϊκός.
Και καταλήγει: «Οσον αφορά τον στόχο Νο 1 για μείωση της φτώχειας, είναι απαραίτητο να προστεθεί η εξής παράμετρος: έως το 2020 θα πρέπει να έχει διασφαλιστεί ότι το φορολογικό σύστημα της εκάστοτε χώρας δεν μειώνει τα εισοδήματα των φτωχών».
3 ΔΙΑΣΚΕΨΕΙΣ-«ΚΛΕΙΔΙΑ»
Βιώσιμη ανάπτυξη
Επειτα από την έγκριση των Στόχων για Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs) από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, οι χώρες–μέλη του Οργανισμού θα δεσμευθούν να εργαστούν για τον τερματισμό της πείνας και της φτώχειας, για την ανάπτυξη της ποιοτικής εκπαίδευσης, για τη μείωση των ανισοτήτων καθώς επίσης για την προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής, της ισότητας μεταξύ των φύλων, της πλήρους απασχόλησης κάτω από αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και της κοινωνικής ειρήνης.
Αναζητώντας πόρους
Κατά τη σύνοδο για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης πρόκειται να καθοριστεί το πλαίσιο αναφορικά με την προέλευση των πόρων που είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων SDGs. Στο προσχέδιο της συνόδου τονίζεται ότι «η αξιοποίηση και η αποδοτική χρήση των εγχώριων πόρων (της εκάστοτε χώρας) βρίσκονται στον πυρήνα της κοινής μας επιδίωξης για βιώσιμη ανάπτυξη και επίτευξη των SDGs».
Μια δεσμευτική συμφωνία
Σύμφωνα με την οργανωτική επιτροπή, στόχος της Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί από τις 30 Νοεμβρίου ως τις 11 Δεκεμβρίου στο Παρίσι είναι η επίτευξη, για πρώτη φορά ύστερα από περισσότερα από 20 χρόνια συνομιλιών και διαπραγματεύσεων, μιας διεθνούς και δεσμευτικής για όλα τα κράτη-μέλη του Οργανισμού συμφωνίας για το κλίμα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
