Στο παρά πέντε τρέχουν να σώσουν την παρτίδα

Μια εβδομάδα με δραματικές ανατροπές και τελεσίγραφα σήμανε το τέλος της ατέρμονης διαπραγμάτευσης. Ως την ερχόμενη Πέμπτη η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει συμφωνία με τους εταίρους, μια έκβαση που έμοιαζε αδύνατη στις αρχές της εβδομάδας, έπειτα από τις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ που δήλωσε απογοητευμένος από τη διαπραγματευτική τακτική της Αθήνας και διατύπωσε αιχμές ότι ο Αλέξης Τσίπρας τον παραπλάνησε σε προσωπικό επίπεδο. Αυτή η κορύφωση της δυσαρέσκειας από το πιο φιλικό πρόσωπο της άλλης πλευράς προκάλεσε πανικό στην κυβέρνηση και δύο κορυφαία στελέχη της, ο Νίκος Παππάς και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, εστάλησαν άρον-άρον στις Βρυξέλλες. Στην Αθήνα υπουργοί και βουλευτές διέλυαν τη βιτρίνα της κυβέρνησης με μια ανεπίγνωστη ελευθεριότητα και έδιναν την εντύπωση ότι ο Πρωθυπουργός έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Τα γεγονότα συμπλέκονταν σε μια καταστροφική σάγκα, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Ο Αντώνης Σαμαράς και ο Σταύρος Θεοδωράκης επέμεναν στην ανάγκη εθνικής συνεννόησης και ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε έκκληση στην κυβέρνηση να αρθεί στο ύψος των εθνικών υποχρεώσεών της.

Κλειστές πόρτες

Τη Δευτέρα οι δύο υπουργοί μετέβησαν στις Βρυξέλλες χωρίς κανονισμένα ραντεβού, καθώς το προηγούμενο διάστημα οι θεσμοί ήταν περισσότερο από πρόθυμοι να συναντηθούν ανά πάσα στιγμή με τους έλληνες διαπραγματευτές. Αυτή τη φορά όμως βρήκαν τις πόρτες κλειστές, γεγονός το οποίο ίσως θα έπρεπε να είναι αναμενόμενο έπειτα από τα μηνύματα που εστάλησαν από την Ανγκελα Μέρκελ και τον Μπαράκ Ομπάμα κατά τη Σύνοδο των G7 στο Ελμάου της Βαυαρίας. Υστερα από διάφορα τηλεφωνήματα και μια άρνηση να συναντηθούν με τον Ντέκλαν Κοστέλο, έκλεισαν ραντεβού με τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί. Οπως φημολογείται, η ελληνική αντιπροσωπεία δεν δέχθηκε να συμμετάσχουν στη συνάντηση εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επειδή η παρουσία τους θεωρήθηκε «αντιπαραγωγική», παρέδωσε όμως τις συμπληρωματικές προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης στο κείμενο των 47 σελίδων που είχε αποστείλει στους θεσμούς.

Ακόμη και η διαπραγμάτευση στο Brussels Group είχε καταστεί πλέον προβληματική. Η ομάδα αυτή είχε απενεργοποιηθεί από την προπερασμένη εβδομάδα, οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ είχαν επιστρέψει στην Ουάσιγκτον αλλά μόλις προσγειώθηκαν το περασμένο Σάββατο έλαβαν μήνυμα από τον κ. Παππά να επιστρέψουν επειγόντως στις Βρυξέλλες και το έκαναν. Στο μεταξύ ο κ. Τσίπρας είχε απορρίψει την τρίμηνη παράταση του προγράμματος, επειδή καταλάβαινε ότι η αποδοχή της θα τον οδηγούσε σε νέο μνημόνιο τον Σεπτέμβριο, τη στιγμή που εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να πετύχει εννεάμηνη παράταση, χωρίς μνημόνιο, με ταυτόχρονη αναχρηματοδότηση του χρέους –ένα σχέδιο φιλόδοξο και περίπλοκο νομικά και τεχνικά, το οποίο όμως πολιτικά θα του έλυνε τα χέρια. Η διαπραγμάτευση στην πιο κρίσιμη στιγμή της απαιτούσε το μάξιμουμ της εμπιστοσύνης.

Ενόχληση για Βαρουφάκη

Ενόχληση προκάλεσε και η στάση του Γιάνη Βαρουφάκη. Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν αποδέχεται την πρόταση των πιστωτών για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1% για το 2015, για το οποίο όμως είχε δεσμευθεί ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στους εταίρους. Η εμφάνιση του κ. Βαρουφάκη την Πέμπτη στη Βουλή προβλημάτισε πολλούς όχι μόνο στο εσωτερικό, καθώς θεωρήθηκε ότι υπονομεύει τη διαπραγμάτευση. Τραπεζικοί κύκλοι συζητούν χαμηλοφώνως ότι οι μόνοι που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την αποτυχία της διαπραγμάτευσης είναι όσοι επενδύουν στην πτώση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου και γι’ αυτό θεωρούν δυσεξήγητη τη στάση του.

Τι πήρε ο Πρωθυπουργός στις αποσκευές του; Τη δική του απόρριψη των προτάσεων που του παρέδωσε ο κ. Γιούνκερ. Την επιστολή των 22 βουλευτών του για την επαναφορά των εργασιακών σχέσεων, του κατώτατου μισθού και την αναστολή της εφαρμογής μνημονιακών μέτρων, μία μόλις ημέρα πριν από τη συνάντησή του με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ, την οποία οι θεσμοί εξέλαβαν ως κόλπο του κ. Τσίπρα για να αυξήσει την πίεση και ας ήταν ένα παιχνίδι εσωτερικών ισορροπιών στον ΣΥΡΙΖΑ.

«Οι Ελληνες μας εμπαίζουν»

Την ώρα που ο κ. Τσίπρας συναντούσε τον κ. Γιούνκερ σε μια ύστατη προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, ο υπουργός Οικονομικών έλεγε ότι «εμείς δεν υπογράφουμε ασυνεπείς δημοσιονομικά και μισανθρωπικές συμφωνίες» και ότι υπάρχει συμφωνία, σε επίπεδο κορυφής, να κλείσει το προηγούμενο πρόγραμμα και να προχωρήσει η αναδιάρθρωση των 27 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ. Αυτά ενώ οι θεσμοί αρνήθηκαν να εξετάσουν την πρόταση της κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση του χρέους προτού κλείσει η πέμπτη αξιολόγηση και οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της ΕΚΤ ελάμβαναν εντολή να επιστρέψουν στις βάσεις τους, καθώς οι εταίροι θεωρούσαν ότι «οι Ελληνες μας εμπαίζουν». Εξ ου και η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ότι δεν υπάρχει άλλος χρόνος για τζόγο.

Η στρατηγική του κ. Τσίπρα να φέρει τους θεσμούς σε αδιέξοδο στο παρά πέντε της διαπραγμάτευσης μοιάζει να έχει στραφεί εναντίον του. Παράλληλα στο εσωτερικό της κυβέρνησης αναπτύσσονται διαλυτικά φαινόμενα και όσο δεν υπάρχει ένα ισχυρό κέντρο για να αποσοβήσει τις εντάσεις διατηρείται η αμφιβολία για την κυβερνητική συνοχή. Η σύγκρουση της Ζωής Κωνσταντοπούλου με τον Γιάννη Πανούση, η οποία ξεκίνησε από την απαγόρευση της Προέδρου της Βουλής στους άνδρες των ΜΑΤ να χρησιμοποιούν τις τουαλέτες του Κοινοβουλίου και κατέληξε στην πρόταση του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη για ψυχιατρικό έλεγχο των πολιτικών, απειλεί να ανοίξει πράγματι την πόρτα του φρενοκομείου. Ο συντονιστής υπουργός Νίκος Βούτσης κάλυψε τον κ. Πανούση, αλλά ο υπουργός δεν χαίρει εκτιμήσεως στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως φάνηκε από την ανακοίνωση της Νεολαίας που ζήτησε την αποπομπή του, και η κυρία Κωνσταντοπούλου θεωρείται ότι φιλοδοξεί να διευρύνει την επιρροή της στο κόμμα και στην ΚΟ.