Στην απένταξη 816 έργων, προϋπολογισμού μισού δισ. ευρώ, από το ΕΣΠΑ 2007-2013 προχώρησε η κυβέρνηση, καθώς, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Τουρισμού και Ναυτιλίας κ. Γιώργο Σταθάκη, «δεν επρόκειτο να ολοκληρωθούν ούτε στη μία περίπτωση ούτε στην άλλη».
Επίσης, για πρώτη φορά ο κ. Σταθάκης παραδέχθηκε ότι 1 δισ. ευρώ του αναπτυξιακού νόμου ήταν για μήνες «μπλοκαρισμένο» στις Βρυξέλλες, επισήμανε ότι το πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» απέτυχε, υποστήριξε ότι δεν υπάρχει ζήτημα πληρωμών για τα δημόσια έργα και επισήμανε ότι η νέα ομάδα εργασίας του υπουργείου και της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ (DG REGIO) δεν έχει θεσμική υπόσταση και δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό.
Ο κ. Σταθάκης, μιλώντας προς τις κοινοβουλευτικές επιτροπές Περιφερειών και Παραγωγής και Εμπορίου, σημείωσε ότι η νέα κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί τρεις κατηγορίες έργων του παλιού ΕΣΠΑ, με ορίζοντα την 31η Μαρτίου 2015.
«Η πρώτη κατηγορία έργων είναι αυτά τα οποία ολοκληρώνονται μέχρι το τέλος του 2015 ομαλά» είπε και σημείωσε ότι «η δεύτερη κατηγορία έργων είναι τα έργα τα οποία συνεχίζουν στο επόμενο ΕΣΠΑ, στο ΣΕΣ».
«Η τρίτη κατηγορία έργων, για τα οποία έπρεπε να ληφθεί απόφαση, είναι οι απεντάξεις. Δηλαδή έργα τα οποία θεωρείτο δεδομένο ότι δεν θα γίνουν και τα απεντάξαμε. Αυτή είναι η μία ενότητα αποφάσεων που έλαβε η κυβέρνηση σε σχέση με αυτές τις τρεις κατηγορίες έργων. Απεντάξαμε 816 έργα, αξίας 500 εκατομμυρίων περίπου, ακριβώς επειδή δεν επρόκειτο να ολοκληρωθούν ούτε στη μία περίπτωση ούτε στην άλλη» τόνισε ο υπουργός Οικονομίας.
«Παγωμένο» 1 δισ. ευρώ στις Βρυξέλλες
Ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι ο αναπτυξιακός νόμος έχει περίπου 1 δισ. ευρώ διαθέσιμα χρήματα, 5 δισ. ευρώ δεσμευμένα χρήματα σε επενδύσεις που έχουν ολοκληρωθεί ή ολοκληρώνονται και μερικές χιλιάδες ακόμα επενδύσεις ο φάκελος των οποίων δεν έχει ακόμη ανοίξει.
Ο κ. Σταθάκης παραδέχθηκε ότι «ακόμα και το ένα δισεκατομμύριο είναι παγωμένο λόγω των προβλημάτων διαφθοράς που υπήρχαν στο παρελθόν και για διαφόρους λόγους έχουν δημιουργήσει μια σύνθετη κατάσταση στις Βρυξέλλες».
«Κάναμε σημαντικά βήματα, επαναξιολογήθηκε και αναβαθμολογήθηκε θετικά η υπηρεσία, ξεπαγώνουν οι πόροι, προσπαθούμε να εξορθολογήσουμε όλο αυτό το σύστημα, το οποίο, επαναλαμβάνω, είναι μη διαχειρίσιμο. Θα έχουμε σύντομα ανακοινώσεις και για το πώς θα χειριστούμε αυτό το πρόβλημα και για τον νέο αναπτυξιακό νόμο, ο οποίος αποτελεί κενό αυτή τη στιγμή εδώ και εφτά με οχτώ μήνες» τόνισε.
Αποτυχία η «Ψηφιακή Σύγκλιση» – Μεγάλο overbooking
Ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι στο μεγαλύτερο μέρος τόσο των τομεακών όσο και των περιφερειακών προγραμμάτων η απορροφητικότητα είναι υψηλή και ξεπερνά το 90%, ενώ υπερκάλυψη παρουσιάζει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Διοικητικής Μεταρρύθμισης με 104%. Αντίθετα, η «Ψηφιακή Σύγκλιση» βρίσκεται στο 56%, επίδοση που συνιστά «πλήρη αποτυχία του προγράμματος» τόνισε.
Ο υπουργός Οικονομίας ανέφερε το ότι η υπερδέσμευση (overbooking) του ΕΣΠΑ είναι σημαντική, καθώς ο προϋπολογισμός των συμβασιοποιημένων έργων είναι 1,2 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με το ΕΣΠΑ 2007-2013, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
«Η υπερδέσμευση δημιουργεί προβλήματα διότι, πρώτον, υποδηλώνει ότι η αξιολόγηση, η ιεράρχηση των έργων είχε επιλεγεί να είναι δευτερεύουσας σημασίας, σε σχέση με την ένταξη περισσότερων έργων. Αυτό σημαίνει ότι είχαμε και έργα τα οποία, για διάφορους λόγους, είχαν ενταχθεί, χωρίς κατ’ ανάγκη να αποτελούν έργα, είτε άμεσης προτεραιότητας είτε άλλα εξυπηρετούσαν πιθανότατα άλλο τρόπο σχεδίασης, για να μη χρησιμοποιήσω άλλου τύπου επισημάνσεις» τόνισε ο κ. Σταθάκης.
Αρνήθηκαν παράταση προγράμματος οι Βρυξέλλες
Ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι «θα επιθυμούσαμε παράταση του προγράμματος για έξι μήνες, προκειμένου να ολοκληρωθεί ομαλά και με απόλυτη ασφάλεια», όμως υπογράμμισε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση δεν ζήτησε παράταση -οκτώ άλλες χώρες της ΕΕ το έκαναν τον Δεκέμβριο του 2014-, επισήμανε ότι έχει αλλάξει η κοινοτική διαδικασία χορήγησης παράτασης και έχει καταστεί πιο σύνθετη και εξήγησε ότι αυτή μάλλον δεν θα δοθεί, καθώς «η βασική και αρχική τοποθέτηση από την πλευρά των Ευρωπαίων είναι ότι δεν θα υπάρξει παράταση».
Ο υπουργός Οικονομίας αναφέρθηκε και στην Κοινή Ομάδα Εργασίας για το ΕΣΠΑ που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση και την Κομισιόν, η οποία, όπως είπε, θα βοηθήσει στην επιτάχυνση ομαλής λειτουργίας του προγράμματος μέχρι το τέλος του 2015. «Δηλώνει διάθεση καλύτερου συντονισμού και τίποτα περισσότερο και διάθεση και από τις δύο πλευρές να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από το τρέχον ΕΣΠΑ» ανέφερε και σημείωσε ότι «η ομάδα αυτή είναι αποκλειστικά τεχνική, αποκλειστικά γνωμοδοτική».
«Δεν έχει καμία πρόσθετη αμοιβή για κανένα μέλος της. Δεν θα ενσωματωθεί στο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου και η προσέγγιση η οποία θα επιλεγεί είναι προσέγγιση κυρίως σε επίπεδο έργου, προκειμένου να διερευνηθούν, να συζητούνται και να επιλύονται προβλήματα» τόνισε.
Αναθεώρηση του νέου ΕΣΠΑ το 2017Αναφερόμενος στο νέο ΕΣΠΑ, ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι θα υπάρξει αναθεώρηση του προγράμματος μετά το 2017, «προκειμένου να επανασχεδιαστούν κάποια πράγματα υπό το πρίσμα άλλων προτεραιοτήτων». Όπως τόνισε, έχουν συγκροτηθεί οι επιτροπές παρακολούθησης των πέντε νέων τομεακών και περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων και έχει εκδοθεί το δευτερογενές δίκαιο του «νόμου Σκρέκα» για το ΕΣΠΑ.
Ο κ. Σταθάκης χαρακτήρισε το νέο ΣΕΣ 2014 – 2020 «πιο συμβατό με τη φιλοσοφία της καινούργιας κυβέρνησης», καθώς «αποτρέπει «φαραωνικά» έργα, φιλόδοξα και πρωτίστως μεγάλα κατασκευαστικά ή άλλα» και έχει βασικό σκοπό «έργα μεσαίας και μικρής κλίμακας, πιο συμβατά με το παραγωγικό πρότυπο δυναμικό της χώρας, πιο συμβατό με το περιβάλλον και την ανάπτυξη ενός ισχυρού τομέα ποιοτικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, πιο συμβατό με ένα συμβατό οικονομικό μοντέλο με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της χώρας».
Παραδέχεται καθυστερήσεις στις πληρωμές
«Δεν υπάρχει κανένα έργο αυτή τη στιγμή το οποίο να έχει εκτελεστεί ή να περιμένει την υπογραφή ή κάποια γραφειοκρατική διαδικασία πάνω στο γραφείο μου. Δεν υπάρχει ούτε ένα αυτή τη στιγμή που να επικαλεστεί κάποιος ότι υπάρχει καθυστέρηση στη διαχειριστική αρχή, στην υπογραφή της συγκεκριμένης χρηματοδότησης, είτε πρόκειται για τα «μεγάλα» έργα» δήλωσε ο κ. Σταθάκης.
Ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι υπάρχει καθυστέρηση στη χρηματοδότηση ορισμένων προγραμμάτων, καθώς «τον τελευταία μήνα υπό το βάρος κάποιων πιέσεων που μας ξεπερνούν και έχει ξεσηκώσει δυσανάλογα μεγάλη κριτική για καθυστέρηση χρηματοδοτήσεων».
Ο κ. Σταθάκης, αναφερόμενος στις συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητόδρομων, σημείωσε ότι είναι μονόπλευρες, καθώς «μόνο το δημόσιο οφείλει να κάνει τα πάντα και εγγυάται και όλο το σύστημα».
«Όντως υπάρχει 20 ημερών καθυστέρηση σε κάποιους αυτοκινητόδρομους» παραδέχθηκε, όμως υπογράμμισε ότι είναι «εκτός τόπου και χρόνου» το να λέγεται ότι κινδυνεύουν τα έργα. «Υπάρχουν κάποιες συμβατικές υποχρεώσεις που μπορεί να επικαλεστεί κάποιος» είπε ο κ. Σταθάκης και μίλησε για «κακή πίστη ενός από τους παραχωρησιούχους».
«Υπάρχει μία συγκυρία εβδομάδων η οποία μεταφράζεται στο ότι εγείρονται θέματα τεράστιας σημασίας για την ίδια τη βιωσιμότητα του έργου. Επαναλαμβάνω ότι είναι υπερβολικές διατυπώσεις και υπερβολικές κριτικές που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα μίας και δεν υπάρχει κανένα μη υπογεγραμμένο, μη διαχειριστικά τοποθετημένο και γραφειοκρατικά πλήρες σημείο καθυστέρησης σε αυτά τα έργα. Άρα, η ιδέα ότι υπάρχει μία χαρακτηριστική ανικανότητα ή δυστοκία της κυβέρνησης ότι δεν προχωράει τα έργα είναι παραπλανητική» σχολίασε.
Για μικρομεσαίους το σχέδιο Γιούνκερ
Αναφορικά με το σχέδιο Γιούνκερ, ο υπουργός Οικονομίας τόνισε ότι «μπορεί να αποτελέσει κατεξοχήν ενδιαφέρον «εργαλείο» για λογαριασμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων υπό έναν όρο, ότι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε συνέργειες ανάμεσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, διότι προφανώς αν αφεθεί στον «αυτόματο πιλότο» πάλι, δεν θα υπάρξει και αξιοποίηση του εργαλείου με τη χρηματοδότηση πρωτίστως μικρομεσαίων επιχειρήσεων».
«Η κεντρική ιδέα είναι να υπάρξει ένα σημείο, ένας φορέας, ένας θεσμός ο οποίος από κάτω θα κινητοποιεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και θα επιτρέπει να εντάσσονται επενδυτικά σχήματα από κοινού μέσα από αυτόν τον θεσμό-«ομπρέλα» προκειμένου να αξιοποιηθεί το «Γιούνκερ Plan» για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων» τόνισε.
