«Στο κόκκινο» το δημόσιο ταμείο

Η πληρωμή μισθών και συντάξεων στο τέλος της εβδομάδας είναι ο επόμενος σκόπελος που καλείται να ξεπεράσει η κυβέρνηση. Την περασμένη εβδομάδα το Δημόσιο κατάφερε να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κεφάλαια για τις πληρωμές δόσεων του ΔΝΤ, τόκων και την αναχρηματοδότηση των εντόκων γραμματίων που έληγαν και ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του προς το εξωτερικό. Σειρά έχουν τώρα οι πληρωμές μισθών και συντάξεων, με το δημόσιο ταμείο να «κοκκινίζει» την προσεχή εβδομάδα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το οποίο έχει ενημερώσει σχετικά τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη. Η εξέλιξη αυτή έχει κτυπήσει συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο που καλείται να βρει ως το τέλος της εβδομάδας περίπου 1,7-1,8 δισ. ευρώ.

Πιθανές πηγές εσόδων είναι κυρίως τα διαθέσιμα της Γενικής Κυβέρνησης, όσα δεν έχουν ακόμη τοποθετηθεί στο «Κοινό Κεφάλαιο» στην Τράπεζα της Ελλάδος. Αν και η κυβέρνηση δεν μπορεί να υποχρεώσει τις διοικήσεις των Ταμείων και Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου να θέσουν τα διαθέσιμά τους στη διάθεση του Δημοσίου, συνεχίζει τις πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόσθετα έσοδα αναμένονται από τη «ρύθμιση-εξπρές» που εφαρμόζει η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη και η οποία προβλέπει το χάρισμα των προσαυξήσεων, των προστίμων και των ποινών για το ποσό των χρεών που εξοφλείται. Δεν είναι τυχαίο ότι η προθεσμία για τη χαριστική αυτή ρύθμιση εκπνέει την προσεχή Παρασκευή 27 Μαρτίου.

Το ενδεχόμενο αδυναμίας πληρωμής μισθών και συντάξεων αυξάνει την πίεση στην κυβέρνηση για να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν στην κατάρτιση της λίστας των διαρθρωτικών αλλαγών που ζητούν οι πιστωτές για να απελευθερωθεί το 1,9 δισ. ευρώ της ΕΚΤ, το οποίο αντιστοιχεί στα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. Για να προλάβουν να αξιολογηθούν τα μέτρα, να συνεδριάσει το Eurogroup και να εκταμιευθούν τα χρήματα ή μέρος αυτών μέσα στην προσεχή εβδομάδα, η ελληνική πλευρά πρέπει να καταθέσει τη λίστα των μεταρρυθμίσεων άμεσα.

Οι προτάσεις της κυβέρνησης όμως πρέπει να είναι ρεαλιστικές και στο πνεύμα της απόφασης του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Το μήνυμα προς τον Αλέξη Τσίπρα όπως φάνηκε από τις δηλώσεις και τις τοποθετήσεις της Ανγκελα Μέρκελ και του Φρανσουά Ολάντ μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής ήταν ξεκάθαρο: η κυβέρνηση μπορεί να βάλει και να βγάλει ό,τι θέλει από τη λίστα των μεταρρυθμίσεων και μέτρων που περιλαμβάνονται στην τελευταία επικαιροποίηση για την πέμπτη αξιολόγηση του προγράμματος της 10ης Δεκεμβρίου, όμως το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα που θα προκύπτει θα πρέπει να είναι το ίδιο. Πράγμα που σημαίνει ότι τα περιθώρια ελιγμού της κυβέρνησης είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Οπως ασφυκτικά είναι και τα χρονικά περιθώρια. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι λόγο έχει και το ΔΝΤ, το οποίο δεν συμμετείχε στην οκταμερή συνάντηση της περασμένης Πέμπτης και με δεδομένο ότι η Κριστίν Λαγκάρντ είχε χαρακτηρίσει «ασαφείς» τις μεταρρυθμίσεις που είχε καταθέσει ο Γιάνης Βαρουφάκης στο πλαίσιο της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου, η κατάσταση μπορεί να μπλέξει και να οδηγηθούμε ακόμη και στο «ατύχημα». Διότι το ΔΝΤ, το οποίο στην παρούσα φάση δεν έχει λαμβάνειν και έμεινε έξω από την οκταμερή, μπορεί να εγείρει ενστάσεις.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η πορεία που ακολουθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είναι παρόμοια με αυτήν που ακολούθησε η κυβέρνηση Σαμαρά το περασμένο φθινόπωρο, με ατυχή για αυτήν κατάληξη. Τότε ο Αντώνης Σαμαράς παρέκαμψε τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πήγε απευθείας στη γερμανίδα καγκελάριο για να συμφωνήσει την έξοδο από το Μνημόνιο, παρενέβη το ΔΝΤ θέτοντας ζήτημα χρηματοδοτικού κενού και το θέμα έμπλεξε με τη γνωστή κατάληξη.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση, ακόμη και αν πάρει τη δόση των 1,9 δισ. ευρώ της ΕΚΤ, δεν λύνει το πρόβλημα χρηματοδότησης. Μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο του Μαρτίου, όμως ακολουθεί η πληρωμή του ΔΝΤ τη Μεγάλη Πέμπτη 9 Απριλίου ύψους 465 εκατ. ευρώ.

Στις ασφυκτικές συνθήκες ρευστότητας έρχεται να προστεθεί και η επιδείνωση των τραπεζικών καταθέσεων, καθώς η πολιτική αβεβαιότητα της περασμένης εβδομάδας είχε ως αποτέλεσμα να σημειωθούν νέες εκροές της τάξεως του 1 δισ. ευρώ. Πράγμα που σημαίνει ότι η αύξηση από την ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα κατά 400 εκατ. ευρώ του έκτακτου μηχανισμού ELA εξανεμίστηκε. Τώρα εκτιμάται ότι το περιθώριο χρηματοδότησης των τραπεζών από τον ELA έχει περιοριστεί λίγο πάνω από το 1 δισ. ευρώ και αναμένεται η ανταπόκριση του Μάριο Ντράγκι στο νέο αίτημα που θα υποβάλει ο Γιάννης Στουρνάρας την προσεχή Τετάρτη.