ΞΕΕ: Προτείνει Ειδικές Τοπικές Συμφωνίες για την εποχικότητα

Οπως καταδεικνύει η μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) «Η εποχικότητα του τουρισμού στην Ελλάδα», το 2013 ποσοστό 69,68% των αλλοδαπών τουριστών ήρθε στη χώρα στο τετράμηνο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου και 86,5% στο εξάμηνο Μαΐου – Οκτωβρίου. Την εντονότερη εποχικότητα παρουσιάζουν τα Ιόνια Νησιά (60,48%), το Νότιο Αιγαίο (55,81%) και η Κρήτη (54,87%), ενώ οι περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (38,80%), Ηπείρου (23,50%) και Αττικής (32,50%) εμφανίζουν σημαντικά χαμηλότερη εποχικότητα, σε σχέση με την επικράτεια (45,52%).

Αντίστοιχα, οι τουρίστες με την υψηλότερη εποχικότητα προέρχονται από την Τσεχία, την Πολωνία, τη Νορβηγία, την Αυστρία, την Ιταλία και τη Δανία, ενώ τη χαμηλότερη εποχικότητα εμφανίζουν οι τουρίστες που προέρχονται από την Κύπρο, την Ιαπωνία, την Τουρκία, την Κίνα, τη Βουλγαρία και τις ΗΠΑ. Με εξαίρεση τις ΗΠΑ, οι χώρες προέλευσης τουριστών με χαμηλή εποχικότητα εμφανίζουν σχετικά χαμηλά μερίδια συμμετοχής στο σύνολο των τουριστών. Αντίθετα, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία, χώρες με τα υψηλότερα μερίδια αφίξεων σε καταλύματα στην Ελλάδα (αντιπροσωπεύοντας 39,4% των αφίξεων) εμφανίζουν εποχικότητα υψηλότερη από τη μέση του εισερχόμενου τουρισμού.

«Η υψηλή εποχικότητα στην ζήτηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος αποτελεί μια παθογένεια που όλοι αναγνωρίζουμε ως σημαντική αβελτηρία στην προσπάθεια μεγιστοποίησης των ωφελειών της Ελληνικής οικονομίας από τον τουρισμό», επισήμανε ο πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Γιώργος Τσακίρης τονίζοντας ότι υπονομεύει τη βιωσιμότητα των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς «καμία επιχείρηση, όσο επιτυχημένη και εάν είναι η εκμετάλλευση της, δεν μπορεί να επιβιώσει 12 μήνες, δουλεύοντας μόνο τους 4 ή 5 από αυτούς».

Οι Συμφωνίες Εποχικότητας, με βάση την πρόταση του ΞΕΕ, συνάπτονται μεταξύ όλων των ιδιωτικών φορέων και των τοπικών επιχειρήσεων και συλλόγων, καθώς και των δημόσιων και αυτοδιοικητικών αρχών, με τον συντονισμό και εποπτεία του υπουργείου Τουρισμού και τη συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων. Πέρα από τις τοπικές παρεμβάσεις και δράσεις, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν ένα γενικό πλαίσιο κινήτρων, ικανό να προσελκύσει το ενδιαφέρον συμμετοχής των επιχειρήσεων σε αυτές. Παράλληλα,θα περιλαμβάνουν αντίστοιχες συμφωνίες με φορείς, επιχειρήσεις και συλλογικότητες σε επίπεδο τουριστικής ζήτησης, όπως συνεργασίες με tour operators, online travel agents, τη Google, εταιρίες συνεδρίων, κρουαζιερόπλοια και μεταφορείς (αεροπορικές εταιρείες, ακτοπλοϊκές κ.α.)

Την ανάγκη συνεργασίας και συνεργειών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Τουρισμού κ. Αναστάσιος Λιάσκος, υπογραμμίζοντας τις δύο πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες, οι οποίες εστιάζουν σε νέα τουριστικά προϊόντα και θεματικές μορφές τουρισμού, δίνοντας στους επιχειρηματίες «το στίγμα» της στρατηγικής για να μπουν σε νέα θεματικά πεδία. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΙΤΕΠ κ. Ανδρέας Μεταξάς εστίασε την προσπάθεια επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου σε δύο βασικές δράσεις, τον σχεδιασμό μάρκετινγκ και την παροχή οικονομικών κινήτρων από τους δήμους και το κράτος.

Αναφερόμενος στη διεθνή εμπειρία, ο επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Γεράσιμος Ζαχαράτος, τόνισε ότι η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού σε περιόδους μη αιχμής, χωρίς την ανάλογη οικονομική στήριξη αυτών εγχειρημάτων από το κράτος, δεν μπορεί να επιφέρει ανατροπή του φαινομένου της εποχικότητας. Η Ισπανία με την εφαρμογή πλήθους επιδοτούμενων από το κράτος προγραμμάτων ταξιδιών κατά τις περιόδους μη αιχμής για πάνω από 25 χρόνια έχει αναδειχθεί ως η χώρα με τις καλύτερες επιδόσεις στην αντιμετώπιση της εποχικότητας. Για παράδειγμα το πρόγραμμα Calypso αρχικού προϋπολογισμού 4,5 εκατ. ευρώ για επιδότηση της ζήτησης, με κόστος για την κυβέρνηση να φθάνει τελικά τα 2,1 εκατ. ευρώ, απέδωσε πάνω από 12,5 εκατ. ευρώ σε εισπράξεις.

Συνεπώς, η υιοθέτηση τέτοιου είδους προγραμμάτων σε συνδυασμό με την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, και κυρίως ο τουρισμός ατόμων τρίτης ηλικίας, καθώς και η διείσδυση σε αγορές, όπως της Κίνας και της Ιαπωνίας οι οποίες δείχνουν προτίμηση σε ταξίδια σε περιόδους μη αιχμής, εμφανίζεται ως η καλύτερη στρατηγική στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου αντιμετώπισης της εποχικότητας στη χώρα.

Ειδικότερα, τρεις είναι οι κύριες ομάδες τουριστών, στις οποίες μπορεί να βασιστεί μια πολιτική μείωσης του φαινομένου της εποχικότητας:

1.Τουρίστες τρίτης ηλικίας τόσο από εντός όσο και από εκτός ΕΕ.

2.Τουρίστες από χώρες, κατά βάση, εκτός ΕΕ (π.χ. Κίνα, Ιαπωνία, Η.Π.Α., Καναδάς), όπου οι θεσμικοί και κλιματολογικοί παράγοντες διαμορφώνουν, εξ αντικειμένου, τουριστική ζήτηση εκτός αιχμής για προορισμούς σαν την Ελλάδα.

3.Τουρίστες με ειδικά ενδιαφέροντα για εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι οποίες είναι δεκτικές για ανάπτυξη κατά την περίοδο της επιμήκυνσης.

Στα πρώτα στάδια διαμόρφωσης του πλαισίου προτείνεται η παροχή δημόσιας στήριξης μέσω επιδοτήσεων, φορολογικών κινήτρων ή αντίστοιχων μέτρων, όπως επιδοτήσεις και κίνητρα προς την πλευρά της τουριστικής προσφοράς κλασσικών ή εναλλακτικών μορφών τουρισμού, που αφορούν σε περιόδους μη αιχμής, κινητροδότηση προς την πλευρά της ζήτησης, δηλαδή προς τους ταξιδιώτες ή το κύκλωμα ταξιδιωτικής διακίνησης, που επιλέγουν να πραγματοποιήσουν τα ταξίδια τους σε περιόδους μη αιχμής και ο συνδυασμός αυτών. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της ισχύος των Συμφωνιών Εποχικότητας η μελέτη προτείνει:

•τη μείωση του τέλους διαμονής παρεπιδημούντων που επιβάλλεται στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων των τουριστικών επιχειρήσεων,

• τη μείωση των δημοτικών τελών φωτισμού και καθαριότητας,

• τη μείωση των τελών ύδρευσης στα πλαίσια των τοπικών ιδιαιτεροτήτων ύδρευσης,

• την επέκταση των απαλλαγών που ισχύουν για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και σε όσες τουριστικές επιχειρήσεις υποστηρίζουν την επιμήκυνση και είναι ενταγμένες στο πλαίσιο των Ειδικών Τοπικών Συμφωνιών Εποχικότητας,

• την απαλλαγή από το τέλος διαφήμισης υπέρ δήμων για όλες τις δράσεις προβολής και τις εκδηλώσεις των τουριστικών επιχειρήσεων που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα επιμήκυνσης.