Επειτα από τη δραστική μείωση της απασχόλησης τα δύο προηγούμενα έτη (-8,9% το 2012 και -7,6% το 2011), το 2013 επιβραδύνθηκε ο ρυθμός μείωσης των εργαζομένων, ενώ για εφέτος δημιουργούνται βάσιμες ελπίδες για μείωση της ανεργίας.
Οπως συμπεραίνει σε μεγάλη έρευνά της η ICAP, «στη σταδιακή σταθεροποίηση της απασχόλησης εκτιμάται ότι συνέβαλε ο σημαντικός περιορισμός του κόστους εργασίας για τις επιχειρήσεις (π.χ. μείωση του κατώτατου μισθού), καθώς και η αναδιάρθρωση της απασχόλησης προς τις πιο ευέλικτες μορφές της».
Ο λόγος «άνεργοι προςαπασχολούμενοι» διαμορφώθηκε το α’ τρίμηνο του 2014 σε 38,5%, με αποτέλεσμα σε κάθε πέντε εργαζομένους να αντιστοιχούν σχεδόν δύο άνεργοι. Η ύπαρξη ανέργων ακόμη και με υψηλότατο επίπεδο εκπαίδευσης και η παράταση της ύφεσης φαίνεται ότι έχουν μετατρέψει την ανεργία σε «πάγιο» χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας.
Εργατικό δυναμικό


Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή), ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε κατά 4,9% (182.000 άτομα) το 2013 σε σχέση με το 2012.
Η κάμψη της απασχόλησης συνεχίζεται και το 2014, με σαφώς μειούμενο ωστόσο ρυθμό, αφού ο αριθμός των απασχολουμένων κατά το α’ τρίμηνο του έτους μειώθηκε σε 3.483.700, που συνεπάγεται ότι σε ένα μόνο έτος υπήρξε νέα απώλεια 20.500 θέσεων εργασίας.
Με βάση τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (πηγή: πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας), η επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης της απασχόλησης προήλθε από την άνοδο των προσλήψεων και όχι τόσο από τη μείωση των καταγγελιών συμβάσεων εργασίας.
Επειτα από συνεχή εμφάνιση αρνητικού ισοζυγίου προσλήψεων και αποχωρήσεων την περίοδο 2007-2012, το 2013 οι προσλήψεις μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα υπερέβησαν τις αποχωρήσεις κατά 133.000.
Ενα συστηματικά θετικό ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα είναι σημαντικό και για την ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Είναι ενδεικτικό ότι η ανάκαμψη των προσλήψεων μετά το β’ τρίμηνο του 2013, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των ελέγχων για την ανασφάλιστη εργασία και την αύξηση των σχετικών προστίμων, συνέβαλε στην αύξηση των μηνιαίων εσόδων του ΙΚΑ τον Ιανουάριο του 2014 για πρώτη φορά από το 2009.
Την τριετία 2011-2014 (α’ τρίμηνο) η συνολική μείωση των θέσεων εργασίας διαμορφώθηκε σε 681.800. Το γεγονός αυτό αποτελεί τον σημαντικότερο ίσως αντίκτυπο της βαθιάς οικονομικής ύφεσης που έπληξε τη χώρα. Οι μειώσεις στην απασχόληση έχουν προέλθει σε πολλές περιπτώσεις και από την παύση λειτουργίας των επιχειρήσεων (οι οποίες δεν επιβίωσαν λόγω της οικονομικής ύφεσης) και όχι μόνο από τον περιορισμό του αριθμού των απασχολουμένων.
Σχετικά με τη σύνθεση, το εργατικό δυναμικό των 4.826.000 ατόμων της Ελλάδας αντιστοιχεί στο 52% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών), ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 3.483.700 άτομα (α’ τρίμηνο 2014), αντιστοιχεί στο 38% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας.
Από την άλλη πλευρά, κατά το α’ τρίμηνο του 2014 4.469.800 άτομα (το 48% του παραγωγικού πληθυσμού) δεν ήταν ενταγμένα στην αγορά εργασίας, ήταν δηλαδή οικονομικά μη ενεργοί. Αναλύοντας τα τριμηνιαία στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, παρατηρείται ότι η αύξηση της ανεργίας από τις αρχές του 2009 ως τα μέσα του 2010 δεν προήλθε μόνο από τη μείωση της απασχόλησης αλλά και από την αύξηση του εργατικού δυναμικού.
Αντίθετα, από το 2011 καταγράφεται συνεχής μείωση του εργατικού δυναμικού, το οποίο ως και το α’ τρίμηνο του 2014 κυμάνθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τη διετία 2009-2010.
Γυναίκες οι μισοί άνεργοι


Εξετάζοντας τις μεταβολές στον αριθμό των απασχολουμένων φαίνεται ότι ενώ αρχικά η μείωση αφορούσε κυρίως τους άνδρες απασχολουμένους, στη συνέχεια η κρίση έπληξε και τη γυναικεία απασχόληση με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό. Λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβολές στην απασχόληση κάθε τριμήνου σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στη συνολική απώλεια της απασχόλησης αυξήθηκε σταδιακά την τελευταία τριετία και κάλυψε περίπου το 50% του συνόλου το δ’ τρίμηνο του 2013.
Σε γενικές γραμμές, η μείωση αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ωστόσο μεγαλύτερες μειώσεις (σε απόλυτα μεγέθη) καταγράφονται τον τελευταίο χρόνο στις ηλικιακές ομάδες 30-44 ετών και 25-29 ετών. Ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων εργαζομένων παρουσίασε, σε γενικές γραμμές, αύξηση την τελευταία διετία. Ειδικότερα, το ποσοστό της μερικής απασχόλησης βαίνει αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια και ανήλθε σε 9,2% το α’ τρίμηνο του 2014, από 6,2% το α’ τρίμηνο του 2009.

HeliosPlus