Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο στον ελληνικό αγροτικό χώρο ένας συνεταιρισμός όχι μόνο απλώς να είναι υγιής στα χρηματοοικονομικά του μεγέθη αλλά και ο δανεισμός του να είναι μηδενικός, να πρωταγωνιστεί στην εξαγωγική δραστηριότητα του προϊόντος του και να έχει επώνυμο brand name. Ο ΑΣΕΠΟΠ του Βελβεντού Κοζάνης το έχει επιτύχει. Μετρώντας περισσότερα από 50 χρόνια λειτουργίας και με 6.500 στρέμματα ροδακινοπαραγωγής, «αλλάζει πίστα» στον ανταγωνισμό προωθώντας στην αγορά τη Velvita –η αντίστοιχη περίπτωση είναι το Ζαγορίν των μηλοπαραγωγών της Ζαγοράς -, όπως ονόμασε το ροδάκινο που παράγεται στην περιοχή του Βελβεντού, επιχειρώντας να διαμορφώσει επώνυμη ζήτηση στο προϊόν του, διαφοροποιούμενος πλήρως από τον ιταλικό και τον ισπανικό ανταγωνισμό και κατοχυρώνοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του.
Σε μια αγορά όπως η ευρωπαϊκή, η οποία κατακλύζεται από χαμηλής τιμής και αντίστοιχης ποιότητας ροδάκινα από την Ιταλία πρωτίστως και ακολούθως από την Ισπανία –η παραγωγή της οποίας χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται εντυπωσιακά -, ο συνεταιρισμός του Βελβεντού, των 400 παραγωγών, κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Κυρίως, όπως εξηγεί μιλώντας προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού κ. Νίκος Κουτλιάμπας, «εμείς θέλουμε να πάρουμε τιμή για το προϊόν μας αντίστοιχη της ποιότητας που προσφέρουμε και αυτό δεν μπορεί να συμβεί στη Δυτική Ευρώπη». Το σημαντικότερο στοιχείο στην παραγωγή του Βελβεντού είναι ότι τα ροδάκινα συλλέγονται με το χέρι μόνο όταν είναι ώριμα και συσκευάζονται στο κτήμα. Ιδιαίτερη σημασία επίσης έχει το γεγονός ότι όλα τα μέλη του συνεταιρισμού εφαρμόζουν σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης στην καλλιέργεια.
Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «στη Δυτική Ευρώπη το 90% της διακίνησης των φρούτων γίνεται από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, οι οποίες κλείνουν θηριώδεις συμφωνίες με τους ισπανούς και ιταλούς παραγωγούς σε πολύ χαμηλές τιμές». Και προσθέτει: «Εμάς αυτό δεν μας συμφέρει, γι’ αυτό και αναπροσανατολίσαμε την εξαγωγική μας δραστηριότητα –πριν από τρία-τέσσερα χρόνια κάναμε τις τελευταίες εξαγωγές στην Αγγλία –και στραφήκαμε πλέον στην Κεντρική και στην Ανατολική Ευρώπη. Εκεί οι συνθήκες του λιανεμπορίου είναι εντελώς διαφορετικές και κατορθώνουμε να πουλάμε σε τιμές που μας συμφέρουν».
Οι σημαντικότερες αγορές είναι της Ρωσίας και της Ουκρανίας, και εκτός της Ευρώπης είναι το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία. Το άλλο 40%-50% της παραγωγής διακινείται στην εσωτερική αγορά –το μισό μέσω των σουπερμάρκετ και το υπόλοιπο σε άλλα καταστήματα, και γι’ αυτόν τον λόγο ο συνεταιρισμός διαθέτει και χονδρεμπορικό κατάστημα στην κεντρική αγορά του Ρέντη.
Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι τιμές ποικίλλουν από χρόνο σε χρόνο, αλλά και μέσα στην ίδια σεζόν. Ο κ. Κουτλιάμπας σημειώνει χαρακτηριστικά: «Μπορεί η τιμή του πρώιμου ροδάκινου να βγει στην αγορά με 1,5 ευρώ το κιλό και στη συνέχεια να πέσει στα 40, 50 ή 60 λεπτά το κιλό. Λειτουργεί ως άτυπο χρηματιστηριακό προϊόν».
Εφέτος η αγορά ξεκίνησε πτωτικά, η τιμή ήταν 1-1,20 ευρώ το κιλό. Ο πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ λέει ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη παραγωγή στην Ευρώπη, κυρίως στην Ισπανία, επίσης η ύφεση έχει επηρεάσει την κατανάλωση και οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές, δηλαδή άργησε να έλθει το καλοκαίρι «και το ροδάκινο δεν τρώγεται αν δεν έχει ζέστη» αναφέρει. Παρ’ όλα αυτά όμως ο συνεταιρισμός θα κατορθώσει οι πωλήσεις του να κινηθούν στα περυσινά επίπεδα, δηλαδή περί τα 15 εκατ. ευρώ. Στον συνεταιρισμό απασχολούνται 10 μόνιμοι εργαζόμενοι και 80-100 εποχικοί.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ