Με ένα νόμισμα σε ελεύθερη πτώση, και τα αποθεματικά να στερεύουν μέρα με την ημέρα, η οικονομία της Ουκρανίας είναι υπό κατάρρευση. Η υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από τον οίκο Standard & Poor’s την περασμένη Παρασκευή, ενώ το Κίεβο φλεγόταν, ήταν άλλη μια ένδειξη.
«Η οικονομική κρίση ήταν εκείνη που προηγήθηκε, και οδήγησε στην κοινωνική ανάφλεξη», γράφει σε ανάλυση το BBC.
«Oταν τελείωσε ο σοβιετικός κεντρικός σχεδιασμός με την διάλυση της ΕΣΣΔ, οι οικονομίες των κρατών που την διαδέχθηκαν συρρικνώθηκαν δραματικά.
Το ίδιο συνέβη με τους σοβιετικούς δορυφόρους της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αλλά σήμερα σχεδόν όλοι έχουν καταφέρει να αντιστρέψουν την κατάπτωση. Η Ουκρανία είναι η εξαίρεση. Η οικονομία της εξακολουθεί να είναι μικρότερη από ό,τι ήταν το 1992», τονίζει το BBC.
Αποκαλυπτική είναι η σύγκριση με την Πολωνία. Το 1992, η χρήση μιας μεθόδου που ονομάζεται ισοτιμία αγοραστικής δύναμης έδειχνε ότι οι οικονομίες τους ήταν παρόμοια μεγέθη, και ότι ελαφρώς μεγαλύτερη από τις δύο ήταν της Ουκρανίας.
Τώρα η οικονομία της Πολωνίας είναι δύο φορές μεγαλύτερη από της γειτονικής Ουκρανίας.
Υπάρχουν πολλά άλλα μέτρα που δεν είναι καθόλου κολακευτικά για την Ουκρανία. Η χώρα έχει μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών – αυτό είναι το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μαζί με ορισμένες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.
Το ποσοστό του ελλείμματος ήταν πέρυσι στο 8% του ΑΕΠ, χρήματα που η Ουκρανία πρέπει να δανειστεί από το εξωτερικό. Ελλειμμα τέτοιου μεγέθους μπορεί να είναι διαχειρίσιμο, μόνο αν οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν εμπιστοσύνη στις προοπτικές της οικονομίας.
Αλλά η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας σημαίνει ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή του χρέους της χωρίς οικονομική βοήθεια, είτε από τη Ρωσία ή από τις δυτικές δυνάμεις και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Ποιός θα βοηθήσει, εν μέσω τέτοιας κοινωνικής κρίσης και πολιτικής αβεβαιότητας;
Η Δύση, ιδίως η ΕΕ, θα ήταν πολύ απρόθυμη να δανείσει χρήματα χωρίς το ΔΝΤ. Συμμετοχή του ΔΝΤ θα σήμαινε τα γνωστά προγράμματα λιτότητας που ταλανίζουν σήμερα τον νότο της Ευρώπης. Που σημαίνει περισσότερη φτώχεια, ανεργία και κοινωνική αναταραχή.
«Ενα βασικό πρόβλημα του περασμένου δανείου από το ΔΝΤ ήταν η απροθυμία της Ουκρανίας να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας. Είναι ένας τομέας που το ΔΝΤ χαρακτήρισε «αδιαφανή και αναποτελεσματικό».
Η μεταρρύθμιση του ενεργειακού τομέα ήταν επίσης ένα σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ, την οποία δεν υπέγραψε, την τελευταία στιγμή ο Γιανουκόβιτς, με μια απόφαση που πυροδότησε τις διαμαρτυρίες, τον Νοέμβριο.
Η συμφωνία της ΕΕ θα ανάγκαζε την Ουκρανία να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας προς εκείνες που ισχύουν στην αγορά. Δεν το έπραξε και αυτό μεταφράστηκε σε βαρύ έλλειμμα για την κρατική ενεργειακή εταιρεία Naftogaz, το οποίο με την σειρά του επιβάλλει πρόσθετη επιβάρυνση στα ήδη υπό κατάρρευση δημόσια οικονομικά.
Ετσι, ακόμη και αν σταθεροποιηθεί η πολιτική κατάσταση, οι οικονομικές προοπτικές παραμένουν σε βαθιά αβεβαιότητα», καταλήγει το BBC.
Κοινή εκτίμηση είναι ότι ο Γιανουκόβιτς έπεσε στην αγκαλιά της Ρωσίας, επειδή ο Πούτιν του έταξε ένα φτηνό δάνειο 15 δισ. δολαρίων, και εκπτώσεις 30% στο φυσικό αέριο.
«Από την αρχή του χρόνου η ουκρανική γρίβνα έχει χάσει το 10% της αξίας της σε σχέση με το ευρώ, και τα αποθέματα της χώρας σε συνάλλαγμα συρρικνώνονται. Το αποτέλεσμα είναι η διόγκωση του κρατικού χρέους, αφού ένα μεγάλο τμήμα των δανείων γίνονται σε συνάλλαγμα. Το ότι η οικονομία δεν έχει ήδη καταρρεύσει οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη Ρωσία. Αυτή ήταν και η λογική του πακέτου βοήθειας που πρότεινε ο Πούτιν στον Γιανουκόβιτς», γράφει και ανάλυση στην Deutsche Welle.
