Ο πολυπόθητος «θησαυρός» των αδρανών καταθέσεων των τραπεζών, τον οποίο η κυβέρνηση ανέμενε ως «μάννα εξ ουρανού» ελπίζοντας ότι θα είναι κάποια δισ. ευρώ, αποδείχθηκε όνειρο απατηλό. Όπως προκύπτει από όσα δήλωσε στην Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χρ. Σταϊκούρας απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή της ΔΗΜΑΡ κ. Ν. Τσούκαλης, η εκτίμηση των τραπεζών είναι ότι πρόκειται για 15 εκατ. ευρώ. Δήλωσε, πάντως, ότι σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα έχει ασφαλή εικόνα για τα ποσά που θα περιέλθουν στο δημόσιο μέχρι την κατάθεση του προϋπολογισμού του 2014.
Από την πλευρά του ο κ. Τσούκαλης είπε πως «όταν συζητούσαμε το νόμο τον περασμένο Απρίλιο ακούγαμε για ποσά της τάξης των 5 δισ. ευρώ, αλλά ακόμα και 500 εκατ. ευρώ να είναι, θα ήταν καλά». Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα οι πόροι αυτοί αναλόγως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων θα μπορούσαν να κατευθυνθούν για την στήριξη των ευπαθών ομάδων που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση.
Πιο συγκεκριμένα και συνοπτικά:
∙Αποτυπώθηκε με σαφήνεια ο ορισμός του αδρανούς λογαριασμού και ορίσθηκε ότι μετά την επερχόμενη παραγραφή των δικαιωμάτων του καταθέτη από την παρέλευση εικοσαετίας από την τελευταία αποδεδειγμένη συναλλαγή με την τράπεζα, τα χρήματα αποδίδονται στο Δημόσιο.
∙Η παραγραφή δεν επέρχεται με αιφνίδιο τρόπο αλλά μετά από υποχρεωτικές 3 ειδοποιήσεις του δικαιούχου από τις τράπεζες, στις περιπτώσεις που δεν παρουσιάζουν κίνηση, στα 5, 10 και 15 έτη.
∙Τα πιστωτικά ιδρύματα, με την παρέλευση της 15ετίας υποχρεούνται να τηρούν ειδικό αρχείο το οποίο θα οριστικοποιείται με την παρέλευση της 20-ετίας και θα βρίσκεται στη διάθεση των δικαιούχων και των νόμιμων κληρονόμων τους για την παροχή πληροφοριών.
∙Προβλέφθηκε ότι η πίστωση των καταθέσεων με τόκους, καθώς και η κεφαλαιοποίησή τους, δεν συνιστούν συναλλαγή και, συνεπώς, δεν διακόπτουν την παραγραφή.
∙Οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα δραστηριοποιείται στην Ελλάδα οφείλει να αποδίδει συγκεντρωτικά, το αργότερο μέχρι το τέλος Απριλίου κάθε έτους, στο δημόσιο τα υπόλοιπα των αδρανών καταθέσεων μαζί με τους αναλογούντες τόκους.
Ο κ. Σταικούρας τόνισε ακόμη ότι «με την την ψήφιση του νόμου ξεκίνησαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες για την πλήρη εφαρμογή του, ώστε οι πόροι από τις αδρανείς καταθέσεις να καταλήξουν στο δημόσιο ταμείο.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, του σχετικού νόμου και για τις ανάγκες της κατάρτισης του Κρατικού Προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2014, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους με επιστολές του προς την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και προς διακριτά πιστωτικά ιδρύματα ζήτησε στοιχεία σχετικά με τα υπόλοιπα των αδρανών καταθέσεων που εκτιμάται ότι θα περιέλθουν στο δημόσιο μέχρι το τέλος Απριλίου 2014, όπως προβλέπεται και από το Νόμο.
Οι επιστολές αυτές εστάλησαν στις 10 Ιουλίου και στις 24 Οκτωβρίου 2013. Η καταληκτική ημερομηνία για την αποστολή των σχετικών στοιχείων είναι η 1η Νοεμβρίου 2013, δηλαδή αύριο.
Μέχρι την κατάθεση του Προϋπολογισμού, συνεπώς, θα έχουμε μια ασφαλή εικόνα για τους πόρους των αδρανών καταθέσεων που θα αποδοθούν στο Δημόσιο το 2014.
Ωστόσο, για να υπάρχει μία τάξη μεγέθους, οι αρμόδιες υπηρεσίες εκτιμούν, με βάση, καταρχήν, τα στοιχεία που έχουν αποστείλει οι τράπεζες, ότι οι εν λόγω πόροι θα ανέλθουν κοντά στα 15 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2014 που κατατέθηκε ήδη στην Εθνική Αντιπροσωπεία, όπως σας προανέφερα, δεν γίνεται ειδική αναφορά στη συγκεκριμένη κατηγορία εσόδων δεδομένου ότι δεν περιέχεται ανάλυση των εσόδων σε επίπεδο Κωδικών Αριθμών.
Η σχετική πληροφορία θα περιληφθεί με σαφήνεια στον Τόμο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014, ο οποίος καταρτίζεται προκειμένου να κατατεθεί προς ψήφιση εντός των προσεχών εβδομάδων.
Τα σχετικά ποσά θα εμφανιστούν στον Κωδικό Αριθμό Εσόδου του Κρατικού Προϋπολογισμού 3824 «Έσοδα από την περιέλευση αδρανών καταθέσεων στο Ελληνικό Δημόσιο» που δημιουργήθηκε κατ’ εφαρμογή του νόμου αυτού, με σκοπό την πληρέστερη παρακολούθηση των εν λόγω εσόδων.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί, για την πλήρη αποσαφήνιση του θέματος, ότι σε όλα τα παρελθόντα μέχρι σήμερα έτη τα έσοδα από αδρανείς καταθέσεις δεν εμφανίζονταν σε ξεχωριστό Κωδικό Αριθμό Εσόδου, με συνέπεια να ήταν από δυσχερής έως αδύνατος ο διακριτός εντοπισμός τους.
Από φέτος, όχι μόνο έχουμε εικόνα για τους πόρους αυτούς, αλλά θα ενημερώνεται, όπως προβλέπεται και από το σχετικό νόμο, με ειδική έκθεση σε ετήσια βάση η Βουλή για το ύψος των κεφαλαίων από αδρανείς καταθέσεις.
Αναφορικά με το δεύτερό σας ερώτημα, όπως, προανέφερα, ο εποπτικός ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος περιγράφεται με σαφήνεια στο Νόμο και ασκείται μέσω της αρμοδιότητάς της, αφενός να επιβάλλει στα πιστωτικά ιδρύματα, συστήματα και εσωτερικές διαδικασίες ελέγχου, αξιολογώντας παράλληλα τις υποβαλλόμενες εκθέσεις ελέγχου, και αφετέρου μέσω της δυνατότητας της ιδίας, να ασκήσει επιτόπιους τακτικούς και έκτακτους ελέγχους.
Περαιτέρω ως ασφαλιστική δικλείδα προβλέπεται και η σχετική βεβαίωση των ορκωτών ελεγκτών στις δημοσιευόμενες οικονομικές καταστάσεις των τραπεζών για το ύψος του αποδιδόμενου ποσού των αδρανών καταθετικών λογαριασμών στο Δημόσιο.
Ο ρόλος του Υπουργού Οικονομικών εστιάζεται στην υπενθύμιση προς την Τράπεζα της Ελλάδος της δυνατότητας που αυτή έχει για τη διενέργεια εκτάκτου ελέγχου.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, θεωρώ ότι θα ήταν σκόπιμο η εν λόγω ενέργεια του Υπουργού Οικονομικών να ασκηθεί στην περίπτωση που τυχόν εκτιμηθεί ότι η εφαρμογή του νόμου δεν αντανακλά τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Προς το παρόν, οι σημαντικές αποκλίσεις που διαφαίνεται να υπάρχουν μεταξύ των ποσών που εκτιμάται ότι θα αποδοθούν από τις τράπεζες, σύμφωνα πάντα με τα πρώτα στοιχεία, φαίνεται να χρήζουν αξιολόγησης από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές, ιδίως αφού πρόκειται για το πρώτο έτος εφαρμογής του νέου θεσμικού πεδίου»..
